Alvorens mijn Oravalartikel te publiceren schrijf ik nog maar eens een kleine terugkomcursus. Gewoon omwille van de zorgvuldigheid, omwille van mijn frikkerige behoefte om dingen een beetje zuiver te houden.
Het bleek me weer eens bij gesprekken over mijn artikel over de Orvalcrisis. Wij Nederlanders (Vlamingen doen het overigens ook!) gooien de begrippen Trappistenbier, Kloosterbier en Abdijbier vrolijk op een hoop en kiezen voor elk willekeurig bier een willekeurige typenaam, al naar gelang het ons uitkomt. Vreemd toch? Je noemt andijvie toch ook geen kropsla omdat die er kwa uiterlijk op lijkt. Net zo min als je linzen bruine bonen noemt.
Abdijbier is de verzamelnaam voor zwaardere bieren, doorgaans van hoge gisting. Het type bier zoals dat in het verleden in abdijen werd gebrouwen. Het is geen beschermde naam, dus elke brouwer mag het gebruiken om er een bepaald type mee aan te duiden.
Kloosterbieren zijn bieren die oorspronkelijk (en soms nog steeds) in kloosterbrouwerijen werden gebrouwen. In de meeste gevallen is de productie over gegaan naar commerciële brouwerijen.
Trappistenbieren mogen alleen Trappistenbieren heten wanneer ze in een Trappistenklooster zijn gebrouwen. Tot voor kort waren dat er zeven. Zes in België en één in Nederland. Er is nu een achtste brouwerij bij gekomen, en wel in Oostenrijk. Ik link ze voor alle duidelijkheid:
Deze acht kloosters annex brouwerijen mogen zich Trappistenbrouwer noemen. En verder niemand. Je herkent ze aan hun keurmerk.
Trappistenbier zegt niets over het type bier. Dat van Orval is bijvoorbeeld wezenlijk anders dan dat van Westvleteren. En naar ik begrijp is dat bier uit Oostenrijk al helemaal een afwijkend type (ik heb dat nooit gedronken). Trappistenbier zegt dus iets over afkomst. Het zegt ook iets over kwaliteit. De Paterkes houden een ferme standaard aan. (Het logo duidt ook andere producten aan: brood, kaas…)
Trappistenbieren hebben almaar gewonnen aan populariteit. Niet alleen worden ze op grote schaal verspreid over Europa, ook de Verenigde Staten zijn een gewild afzetgebied. De meeste Trappistenbrouwerijen willen evenwel hun capaciteit niet écht uitbreiden. Brouwen is voor hen slechts een bijproduct van het kloosterleven. Dat verklaart de relatieve schaarste aan sommige Trappistenbieren op dit moment. Trappistenkenner en -schrijver Danny Van Tricht liet het Ministerie weten dat de schaarste in Vlaanderen voelbaar wordt, sommige café’s staan al “droog”. Enfin, ik heb een en ander aan den lijve mogen ondervinden.
Evengoed zijn alle Trappistenbieren met enig zoeken wel te vinden, ook in Nederland. Behalve dan Westvleteren. Dat bier komt niet (hoogst zelden) in de handel. Je kunt dat alleen bekomen via een door de Westvleterse Trappisten ontwikkeld distributiesysteem, en dan nog slechts mondjesmaat. Gevolg is dat het bier soms waanzinnige prijzen doet. Vriend Jan kwam een krat van vierentwintig flessen tegen op internet. Die werd aangeboden voor zeshonderd (600!) dollar.
Westvleteren werd ook dit jaar door (alle) toonaangevende biergenootschappen uitgeroepen tot beste bier van de wereld. Afgaande op de paar flessen die ik in mijn leven dronk kan ik die keuze alleen maar beamen.
Voor de serieuze liefhebber: Danny van Tricht voert al jaren een web site over Trappistenbier. TrappistBier Beleven. Je vindt daar alles, maar dan ook alles wat je maar zou willen weten over de brouwers en het bier.
De foto boven het artikel schoot Ellen vorige week in het Trappistenklooster van Orval. Een primitieve afbeelding van de kruisiging, waarschijnlijk uit het begin van de renaissance. Aandoenlijk in zijn simpelheid…
