Jaarwissel…

De laatste keer dat ik oud op nieuw thuis vierde is alweer eeuwen geleden. Ons huis vol volk, “Sientje van Loon” nog compleet, Julia boven in een bedje, de Twins bestonden nog niet, en Sam net zo min. Het sneeuwde en het hele dorp lag onder een witte deken. Vriend Nico had een grote mat Chinees vuurwerk aangeschaft. Illegaal van bij ons over de grens, zo was Nico…

Duizenden en duizenden rotjes via een soort levensslagader met elkaar verbonden. Eenmaal de fik erin en de hele serie ratelde minutenlang, niet te stoppen. We hadden het gevaarte op ooghoogte opgespannen op de brede stoep van het Café aan de Overkant. Om een of andere reden waren ze dat jaar niet open op Oudjaar. Klokke twaalf ontstaken we de kleurige fonteintjes en nog wat losse flodders. En toen dan het klapstuk. Oorverdovend knetterend en een zee van licht verspreidend was dit de apotheose van de Jaarwissel. Vanuit alle hoeken stroomden buren toe, het exploderend gevaarte trok onweestaanbaar publiek aan zoals een olielamp motten. Even was ons vuurwerk het centrum van het universum. Oogverblindend licht en een nevel van giftige dampen.

Niemand had het beest zien aankomen, maar uit het donkere niets was het plots daar. Een reusachtige Bouvier, schofthoogte één meter. Het beest stormde als dol op het vuurwerk af en zette zijn reuzenmuil in de exploderende rotjes. Het jankte van de pijn maar wist van geen ophouden. Telkens opnieuw probeerde het beest met een ongekende furie het inferno te bestrijden, zich steeds heftiger verwondend. Voor de omstanders had het dier geen oog. En plots was de hond weer weg, ons achterlatend in verbijstering. We zijn dan maar naar binnen gegaan. Niemand van ons had ooit in z’n leven zulk vreemd en beangstigend gedrag van een hond gezien, zo gestoord…

De volgende ochtend begon ik vroeg met het opruimen van de rommel. Door de hitte van de explosies was de sneeuw gesmolten, de restanten van de rotjes waren in de prut gevallen en in de loop van de nacht was het zaakje weer bevroren. Ik moest de zooi met een schop en een bijltje losbikken. In de bevroren sneeuw stonden overduidelijk de pootafdrukken van de Bouvier…

We hebben nog wat rondgebeld, maar niemand wist iets van de hond af. En ook had de Dierenartsenpraktijk geen gewonde Bouvier te behandelen gekregen. We hebben er nooit meer iets van gehoord, maar altijd rond de Jaarswisseling spookt het beest door mijn hoofd.

Een Gelukkig Nieuwjaar allemaal.

 

P.s.: En sta je dan vanavond klokke twaalf met een glas bubbels op je stoepje, denk even aan al die mensen die moeten werken…

Patrijsjes a la Normandie

patrijs

Dit was wel de saaiste kerst ooit; Paul moest s’nachts werken, en dus overdag slapen. Dan is een uitgebreid kerstdiner met veel gangen en mooie wijnen geen optie. Ik heb deze kerst dus ook maar weinig tijd in de keuken doorgebracht. Gelukkig had ik een mooi boek en gelukkig kwamen de Jongste Bediende en vriendin Marleen even langs om te kijken of we niet helemaal verpieterden…

Lichtpuntje waren de patrijsjes die ik gisteren klaarmaakte. De foto’s zijn niet zo geweldig maar de vogeltjes smaakten uitstekend. (Op de bovenste foto de patrijsjes na het aanbraden).

Ik maakte ze klaar op de Normandische manier, met appeltjes en room. Eigenlijk moesten ze met wit vet spek omwikkeld worden, maar de enorme rij wachtenden bij de slager deed mij besluiten om het spek te vervangen door ontbijtspek (iets dikker dan normaal laten snijden bij onze grootgrutter).

  • 2 patrijsjes
  • 6 lapjes spek, bindgaren
  • boter
  • room
  • 2 grote goudreinetten, geschild en in schijfjes gesneden
  • een scheut calvados

Wrijf de patrijsjes in met zout en peper en bind het spek om de borst. Verwarm de, liefst geklaarde, boter en braad daarin de patrijsjes rondom aan. Haal de vogels uit de pan en braad de appelschijfjes licht bruin. Giet er de calvados over en daarna de room. Laat de room even op temperatuur komen. Neem een ovenschaal met deksel en leg daarin de patrijsjes. Schik de appel eromheen en giet de room erover. Sluit de deksel en laat de patrijsjes in een matig hete oven garen. Wij aten er aardappelpuree bij met truffelboter. Kopje espresso met voor mij een glas calvados toe.

patrijs

© ellen.

 

 

Kerstkreeft…

Het was nog donker (natuurlijk was het nog donker) toen ik me in de vroege Kerstochtend naar huis spoedde. Ik kwam onderweg geen levende ziel tegen. Ik was op tijd op het werk vertrokken, voor mijn  doen aan de vroege kant. Ik stelde me voor dat ik snel het ontbijt zou verzorgen. Maar thuis zat Ellen al in vol ornaat aan de ontbijttafel.

Er was kreeft, en er was hele delicate mayonaise, verrijkt met room. Er was heilbot, er was raketsla. Er was vruchtensap, koffie en goed brood. Er waren kado’s…

De maaltijd voldeed geheel aan mijn verwachting. Ik had me er de hele nacht al op verheugd. Ik dronk er een gals Loirewijn bij (twee, eh drie…). En wat heb ik daarna lekker geslapen.

Kerstnacht 2011…

nieuwjaar 

Waarschijnlijk het lelijkste Engeltje op aarde, maar het blijft een Engeltje.

Ik zit met een kop koffie achter mijn buro. Het is intussen rustig op de afdeling. Dat mag ook wel, het is al over vieren. Ik neem aan dat Ellen ligt te slapen, ik neem eigenlijk aan dat zowat iedereen ligt te slapen.

Het Grote Kerstdiner slaan we dit jaar over. Het feit dat ik deze nachten werk haalt een streep door de traditie. De resterende tijd brengen we samen door. Een beetje lezen, een filmpje, lekker eten…

Nog een paar klusjes heb ik te doen en het is alweer tijd. Het Marktmeisje komt me aflossen en ik spoed me naar huis. Ellen heeft me kreeft beloofd, met zalvend zachte mayonaise en een glas Loirewijn. En daarna slaap ik een gat in de dag…

Een Gelukkig Kerstfeest lezer…  

 

Turks fruit…

Gisteren vierden de Twins van Eupotours hun verjaardag, wij waren op het feestje. Dat zal dan ook de reden zijn waarom ik terug moest denken aan de snoepjes. Met enige moeite vond ik de foto, eigenlijk was het hele gedoe allang weggezakt in de vergetelheid van mijn simpele bestaan.

Het moet kort na de vakantie zijn geweest, Ellen was terug in Nederland, en de Twins ook. We bezochten gevieren onze Turkse slager in Helmond, dus het zal wel een zaterdag zijn geweest. De slagerij, die ook een beetje functioneert als kleine supermarkt, had het snoep toegevoegd aan het ruime  assortiment zoetigheid dat ze al sinds tijden voeren. En omwille van die gelegenheid deelden ze het uit met gulle hand. De Twins kregen ieder een zakje mee naar huis.

Het is eigenaardig spul, dat zachte, mierzoete snoep. Ik ben er dol op. Hoofdbestanddelen zijn suiker, gelatine en water. Voor de smaak gebruikt men vruchtensap en en allerlei smaakmakers. In dit geval was onmiskenbaar gekozen voor rozensiroop. Zo geurden ze, zo smaakten ze.

Ik heb sindsdien nog slechts een maal Turks fruit gekocht. Je moet ten slotte opletten dat de lekkere dingen je door overconsumptie niet gaan tegenstaan. Het geldt voor Fudge, het geldt voor Marsepein. Maar het geldt al helemaal voor Turks fruit. Volgend jaar weer…

 

Baumkuchen(torte)…

Maandagmiddag was ik even in het grensstadje Kleve (Kleef). Ik zocht een boek, en ik was ervan overtuigd dat ik het daar zou vinden. Ik was echter even vergeten dat de Rijnlanders al aan hun kerstreces toe waren. In de belangrijkste winkelstraten kon je over de koppen lopen. Alsof heel Kleef en omstreken juist op deze dag de kerstinkopen moest doen. Aan de infobalie van de boekhandel stond een lange rij. Een goede twintig mensen voor mij. “Nee”, dacht ik, “Dit gaat-um niet worden.” Ik snuffelde nog wat rond op eigen gelegenheid en vertrok dan maar onverrichter zake.

Ik wandelde naar de Zwanenburgt in het hoger gelegen gedeelte van de stad, een beetje in de luwte van het kerstgedoe. Ik groette het ruiterstandbeeld van Kurfürst Friedrich Wilhelm, hoewel ik niks met keurvorsten van doen heb. Maar het paard is zo mooi, vandaar. En ik vond het eigenlijk allemaal best. Ik genoot van mijn maandags uitje.

Toen ik in een boogje terug kuierde naar de benedenstad besloot ik om nog even aan te gaan bij Cafe Wanders (Stadt Cafe Conditorei Kleve). We dronken er wel eens een kopje espresso en aten er gebak. Het is zo’n typische Deutsche Conditorei, zo een waar je Duitse dametjes ziet lunchen met twee of drie stuks gebak en een kannetje slappe koffie. Maar ook jong volk komt er graag. En het gebak is van de aller-allerbeste kwaliteit.

Ik kocht er een Baumkuchen. Een koek of taartje, dat is opgebouwd uit laagjes. Je maakt het door voor een open vuur deeg aan te brengen op een rol. Vervolgens draai je de rol rond en brengt een nieuw laagje aan. Zo wordt laag over laag gebakken. (Hoe het precies werkt kan ik je hier laten zien…) Als grote koek ziet-ie eruit als een boomstam, doorgesneden lijkt het alsof je de jaarringen kunt tellen van een stammetje. Vandaar de naam.

Het beslag wordt gemaakt van boter, eieren, meel, suiker, vanille en zout. Het gebak wordt in het laatste stadium overdekt met een laag chocolade of suikerglazuur.  Het levert heerlijk gebak op, maar het is machtig. Je eet dan ook nooit grote stukken ineens.

Het gebak komt voor op veel plaatsen in Midden-Europa. Voor het eerst werd het beschreven in een Italiaans handschrift uit het begin van de vijftiende eeuw. De naam Baumkuchen duikt voor het eerst op in 1682, in een dieetboek van ene Johann Sigismund Elsholtz. En dat was dan weer de lijfarts van Kurfürst Friedrich Wilhelm, de Keurvorst wiens paard ik zojuist had gegroet. De cirkel was rond, ik kon tevreden naar huis…

Gerard van Lankveld, Keizer van Monera…

Aankondiging in het Gemerts Nieuwsblad, dinsdag 20 december 2011:

De NCRV zendt donderdag 22 december een portret uit van Gerard van Lankveld, geboren te Gemert in 1947. In het programma Showroom presenteert Joris Linssen de wondere wereld van Gerard van Lankveld, kunstenaar, klokkenmaker, vernufteling.      (Ned 1, 22.20 uur ).

Ja lezer, diezelfde Gerard die je nagenoeg elke zaterdag aantreft aan onze dis, ergo, de Keizer die je ziet verschijnen in nagenoeg elk artikeltje over het verloop van de zaterdagen op het Ministerie…

En er is meer: de Kerstbijlage van het Eindhovens Dagblad (ook die van het Brabants Dagblad?) ruimt fors plaats in voor het fenomeen Monera, komende zaterdag, 24 december aanstaande.

Wij kennen hem als de goedlachse drinker, cabaretesk scherp in zijn observaties, hilarisch in het beschrijven van wat hij zoal weer heeft gezien of beleefd. Maar ook kennen we Gerard als de “Grumpy Old Man”, kankerend op alles wat de wereld te bieden heeft. En als-ie eenmaal kankert, hoed je lezer, wat hij is nauwelijks nog tot de orde te roepen. Enfin, enige directieve vermogens zijn me niet vreemd, dus meestal keert de wal het schip…

Gerard hult zich graag in zijn underdog rol, verstoken van enige aandacht, verschopt en verstoten. Niets is minder waar!

Welke Nederlandse kunstenaar kan zich beroepen op een expositie in het meest prestigieuze Architectuurmuseum ter wereld, het DAM in Frankfurt am Main

So-wie-so, de exposities die de Keizer ten deel vielen roepen de jaloezie op bij de meeste vakgenoten hier ten lande, alsook wereldwijd. Ik ga al die exposities en tentoonstellingen niet opnoemen, het zijn er veel te veel.

Twee biografieën in druk verschenen er tot nog toe over zijn leven. En een kinderroman waarin de hoofdpersoon een afsplitsing is van onze Keizer (of klokkenmaker!).

Het Museum Dr. Guislain te Gent (B) richtte een kabinet in waar permanent topstukken uit het oeuvre van de Gerard  worden geëxposeerd. Een kabinet voor de Keizer alleen!

Films over zijn leven werden er gemaakt, met als hoogtepunt de documentaire van de Belgische cineast Josef Devillé, als aanvulling op de biografie die Ton Thelen schreef in het jaar 2005.

Tijdschriften over Outsider Art, zowel hier als in het buitenland publiceerden toonaangevende artikelen over Monera Carcos Vlado, zoals het keizerrijk van Gerard heet.

Het blog Outsider Environments Europe van Henk van Es besteedt ruim aandacht aan het fenomeen, wereldwijd. Tot in de Oekraïne wordt er over hem gepubliceerd.

Kom je ons dorp binnen gereden of gelopen, je kunt niet voorbij aan de monumentale poort genaamd Klaïda!

Enfin, dit stukje wil niet meer zijn dan een aankondiging van zaken die in het nabije verschiet liggen. Voor inhoudelijke info klik je door naar onze linken. Vergeet daarbij niet ook even te kijken op de web site van de Keizer van Monera….

Hij miskend? Ach lezer, wij weten wel beter…

 

Zigeunermuziek op een zondagavond en andere genoegens…

Zondag vierde ik mijn verjaardag. Met familie, vrienden en vriendinnen. Het feest begon rond drie uur in de middag en liep uit tot een uur of tien in de avond. Er was voldoende te drinken, en netaan genoeg te eten. (Een foute inschatting van mij, en Ellen had nog wel zo gezegd…)

Ik werd bedacht met uitgelezen wijnen, bijzondere spiritualiën, Belgische bieren (inclusief een recept dat erom schreeuwt nagekookt te worden), worsten en kookboeken, stripverhalen en literatuur.

De maaltijd bestond uit Pörkölt, koolsalade en goed brood. En zoals altijd bij dit soort gelegenheden kwam het er weer even niet van om op tijd een foto te maken.

Onze Jongste Bediende had nog een bijzonder kado in petto. Kort na de maaltijd intoduceerde hij aan het gezelschap een muzikaal duo. Adolf Steinbach en zijn zoon Jan. Adolf is nog een van de weinige zigeuners (Sinti) die tot in de jaren zeventig een zwervend bestaan leidden. Het Duitse Rijnland, Limburg en Brabant, met af en toe een uuitstapje naar Vlaanderen. En altijd een paar keer per jaar terug kerend naar het driekantig veldje op de grens van Beek en Donk en Gemert. Een stukje niemandsland, zogezegd…

We kenden Adolf al zo’n dertig jaar, maar ik had hem nog nooit horen spelen. En van zoon Jan wist ik niet eens dat hij een gitaar vast kon houden. Maar dan: Zigeunermuziek, Weense deuntjes, Schrammelmusik en Hongaarse csárdás. Ook het Ave Maria van Bach-Gounod. En Stille Nacht Heilige Nacht. Een viool en een Kontragitarre ( een twaalfsnarige gitaar met twee halzen, die ik alleen maar ken van de Weense Schrammelmusik, en die geloof ik verder op de wereld ook nauwelijks voorkomt). Een heel opmerkelijk concert, en een bijzonder kado.

Er volgde nog een glasheldere vertolking van The Rose door Julia van Eupotours. Neel en Ans zongen Moravisch (of was het Kaukasisch?) en de Jongste Bediende haalde zijn opera repertoir eindelijk weer eens van stal. Ellen en andere Ans hielden het bij Kurt Weill. Toon improviseerde zoals alleen Toon dat kan. En ikzelf, ach ikzelf…

Vriend Jan verkoos een gemakkelijke stoel, min of meer met zijn rug naar het gebeuren. Hij geloofde het allemaal wel.

Zo lezer, ach, zo wil ik wel een keer of zes per jaar jarig zijn…

Gegratineerde aardappeltjes en tomaten uit de oven

gratin

Al een beetje last van kerststress of heb je alle lijstjes al klaar? Ik schreef het gisteren al, het gaat aan ons allemaal een beetje voorbij; ik heb nog een paar drukke werkdagen voor de boeg en voor een bescheiden dinertje voor twee hoef ik me geen zorgen te maken, dat komt wel goed. Nu alleen nog zorgen dat ik op tijd het duifje voor De Keizer van Monera bij hem thuis bezorg… Dat is een traditie die ik echt niet kan breken! Ieder jaar met kerstmis maakt De Keizer van Monera een pannetje duivensoep en ieder jaar zorg ik voor die duifjes ( de keizer is niet zo behendig in ‘winkelen en inkopen’ doen), dat moet dus nog wel even geregeld worden…

Verder heb ik morgen een etentje met collega’s, afscheid van onze team-coordinator en een collega, donderdag de traditionele kerstviering op mijn werk, vrijdag natuurlijk het belangrijkste van deze week; de verjaardag van Lotte en Flora… (wat een dag om jarig te zijn… en dan ook nog met twee tegelijk…) maar goed, druk dus en weinig tijd en inspiratie om te koken. Een snelle maaltijd vandaag dan maar;

Gegratineerde aardappeltjes en tomaatjes uit de oven.

Simpeler kan het niet maar gebruik wel goede aardappeltjes (bijvoorbeeld rozeval),  schil ze en kook ze beetgaar. Beboter een ovenschaaltje en schik er partjes aardappel in. Laagje geraspte oude kaas, laagje aardappeltjes. Een paar klontjes boter ertussen en een scheut room erover. We doen vandaag niet moeilijk over een beetje vet, dat mag best af en toe. Zet het schaaltje in de oven onder de gril en gratineer 10 minuten.
tomaten geweckt met basilicum
Erbij tomaatjes; gewoon een paar mooie Roma tomaten in kwarten snijden. Een halve rode ui in fijne ringen erdoor hutselen. Peper, zout en oregano erover en wat ansjovisboter in kleine klontjes over het geheel verdelen. (ik had nog wat ansjovisboter in de koelkast staan, altijd handig) Het schaaltje met de tomaten naast de aardappeltjes in de oven. Zelfde tijd.

Voor Paul volstond dit, ik at er nog een biefstukje bij.

Kopje espresso toe, met een stukje Baumkuche (over die Kuche later meer).

Succes met de voorbereidingen voor de kerst!

© ellen.

En wat eten we met kerstmis???

hazenrug met kersensaus 003

We hebben dit jaar nog niets geschreven over kerstmis. Ik had er ook niet zo’n zin in. Paul moet beide kerstnachten werken en dus overdag slapen. Daarom houden we het dit jaar maar heel rustig. Geen traditioneel kerstdinner met een groot gezelschap. Jammer maar het is niet anders. Ik zorg dat ik een paar mooie boeken te lezen heb en een goeie film. Natuurlijk ga ik ook wel iets extra lekkers koken maar het zal allemaal heel bescheiden zijn. Paul vroeg me om weer eens bouillon te maken van een duifje. Een mooie dubbelgetrokken consommé van duif wordt dus ons voorgerecht en daarvoor iets met kleine grijze garnalen, daar is het nu het goede seizoen voor. Misschien wel een echte retro garnalencocktail? Dat is weer helemaal “in”! Janneke schreef er vandaag ook al over in haar kolom.

Als hoofdgerecht maak ik hazenrug met een saus met Amarenekersen. Erbij puree van aardappelen en peterseliewortel en spruitjes met kastanjes.

Voor het dessert ijs gemaakt van pruimen en armagnac.

Zo, voor wie nog moet bedenken wat er met de kerst op tafel komt is dit toch een aardig voorbeeldmenu. En voor degene die iets geheel anders zoeken zou ik zeggen kijk op dit weblog ook eens bij de kersttips van vorige jaren. Als je in het zoekmachientje het woord kersttip intypt krijg je hele reeksen met suggesties voor het kerstdiner.

Ik wens jullie allemaal veel plezier bij de voorbereidingen!

© ellen.