Turks fruit…

Gisteren vierden de Twins van Eupotours hun verjaardag, wij waren op het feestje. Dat zal dan ook de reden zijn waarom ik terug moest denken aan de snoepjes. Met enige moeite vond ik de foto, eigenlijk was het hele gedoe allang weggezakt in de vergetelheid van mijn simpele bestaan.

Het moet kort na de vakantie zijn geweest, Ellen was terug in Nederland, en de Twins ook. We bezochten gevieren onze Turkse slager in Helmond, dus het zal wel een zaterdag zijn geweest. De slagerij, die ook een beetje functioneert als kleine supermarkt, had het snoep toegevoegd aan het ruime  assortiment zoetigheid dat ze al sinds tijden voeren. En omwille van die gelegenheid deelden ze het uit met gulle hand. De Twins kregen ieder een zakje mee naar huis.

Het is eigenaardig spul, dat zachte, mierzoete snoep. Ik ben er dol op. Hoofdbestanddelen zijn suiker, gelatine en water. Voor de smaak gebruikt men vruchtensap en en allerlei smaakmakers. In dit geval was onmiskenbaar gekozen voor rozensiroop. Zo geurden ze, zo smaakten ze.

Ik heb sindsdien nog slechts een maal Turks fruit gekocht. Je moet ten slotte opletten dat de lekkere dingen je door overconsumptie niet gaan tegenstaan. Het geldt voor Fudge, het geldt voor Marsepein. Maar het geldt al helemaal voor Turks fruit. Volgend jaar weer…

 

Baumkuchen(torte)…

Maandagmiddag was ik even in het grensstadje Kleve (Kleef). Ik zocht een boek, en ik was ervan overtuigd dat ik het daar zou vinden. Ik was echter even vergeten dat de Rijnlanders al aan hun kerstreces toe waren. In de belangrijkste winkelstraten kon je over de koppen lopen. Alsof heel Kleef en omstreken juist op deze dag de kerstinkopen moest doen. Aan de infobalie van de boekhandel stond een lange rij. Een goede twintig mensen voor mij. “Nee”, dacht ik, “Dit gaat-um niet worden.” Ik snuffelde nog wat rond op eigen gelegenheid en vertrok dan maar onverrichter zake.

Ik wandelde naar de Zwanenburgt in het hoger gelegen gedeelte van de stad, een beetje in de luwte van het kerstgedoe. Ik groette het ruiterstandbeeld van Kurfürst Friedrich Wilhelm, hoewel ik niks met keurvorsten van doen heb. Maar het paard is zo mooi, vandaar. En ik vond het eigenlijk allemaal best. Ik genoot van mijn maandags uitje.

Toen ik in een boogje terug kuierde naar de benedenstad besloot ik om nog even aan te gaan bij Cafe Wanders (Stadt Cafe Conditorei Kleve). We dronken er wel eens een kopje espresso en aten er gebak. Het is zo’n typische Deutsche Conditorei, zo een waar je Duitse dametjes ziet lunchen met twee of drie stuks gebak en een kannetje slappe koffie. Maar ook jong volk komt er graag. En het gebak is van de aller-allerbeste kwaliteit.

Ik kocht er een Baumkuchen. Een koek of taartje, dat is opgebouwd uit laagjes. Je maakt het door voor een open vuur deeg aan te brengen op een rol. Vervolgens draai je de rol rond en brengt een nieuw laagje aan. Zo wordt laag over laag gebakken. (Hoe het precies werkt kan ik je hier laten zien…) Als grote koek ziet-ie eruit als een boomstam, doorgesneden lijkt het alsof je de jaarringen kunt tellen van een stammetje. Vandaar de naam.

Het beslag wordt gemaakt van boter, eieren, meel, suiker, vanille en zout. Het gebak wordt in het laatste stadium overdekt met een laag chocolade of suikerglazuur.  Het levert heerlijk gebak op, maar het is machtig. Je eet dan ook nooit grote stukken ineens.

Het gebak komt voor op veel plaatsen in Midden-Europa. Voor het eerst werd het beschreven in een Italiaans handschrift uit het begin van de vijftiende eeuw. De naam Baumkuchen duikt voor het eerst op in 1682, in een dieetboek van ene Johann Sigismund Elsholtz. En dat was dan weer de lijfarts van Kurfürst Friedrich Wilhelm, de Keurvorst wiens paard ik zojuist had gegroet. De cirkel was rond, ik kon tevreden naar huis…

Gerard van Lankveld, Keizer van Monera…

Aankondiging in het Gemerts Nieuwsblad, dinsdag 20 december 2011:

De NCRV zendt donderdag 22 december een portret uit van Gerard van Lankveld, geboren te Gemert in 1947. In het programma Showroom presenteert Joris Linssen de wondere wereld van Gerard van Lankveld, kunstenaar, klokkenmaker, vernufteling.      (Ned 1, 22.20 uur ).

Ja lezer, diezelfde Gerard die je nagenoeg elke zaterdag aantreft aan onze dis, ergo, de Keizer die je ziet verschijnen in nagenoeg elk artikeltje over het verloop van de zaterdagen op het Ministerie…

En er is meer: de Kerstbijlage van het Eindhovens Dagblad (ook die van het Brabants Dagblad?) ruimt fors plaats in voor het fenomeen Monera, komende zaterdag, 24 december aanstaande.

Wij kennen hem als de goedlachse drinker, cabaretesk scherp in zijn observaties, hilarisch in het beschrijven van wat hij zoal weer heeft gezien of beleefd. Maar ook kennen we Gerard als de “Grumpy Old Man”, kankerend op alles wat de wereld te bieden heeft. En als-ie eenmaal kankert, hoed je lezer, wat hij is nauwelijks nog tot de orde te roepen. Enfin, enige directieve vermogens zijn me niet vreemd, dus meestal keert de wal het schip…

Gerard hult zich graag in zijn underdog rol, verstoken van enige aandacht, verschopt en verstoten. Niets is minder waar!

Welke Nederlandse kunstenaar kan zich beroepen op een expositie in het meest prestigieuze Architectuurmuseum ter wereld, het DAM in Frankfurt am Main

So-wie-so, de exposities die de Keizer ten deel vielen roepen de jaloezie op bij de meeste vakgenoten hier ten lande, alsook wereldwijd. Ik ga al die exposities en tentoonstellingen niet opnoemen, het zijn er veel te veel.

Twee biografieën in druk verschenen er tot nog toe over zijn leven. En een kinderroman waarin de hoofdpersoon een afsplitsing is van onze Keizer (of klokkenmaker!).

Het Museum Dr. Guislain te Gent (B) richtte een kabinet in waar permanent topstukken uit het oeuvre van de Gerard  worden geëxposeerd. Een kabinet voor de Keizer alleen!

Films over zijn leven werden er gemaakt, met als hoogtepunt de documentaire van de Belgische cineast Josef Devillé, als aanvulling op de biografie die Ton Thelen schreef in het jaar 2005.

Tijdschriften over Outsider Art, zowel hier als in het buitenland publiceerden toonaangevende artikelen over Monera Carcos Vlado, zoals het keizerrijk van Gerard heet.

Het blog Outsider Environments Europe van Henk van Es besteedt ruim aandacht aan het fenomeen, wereldwijd. Tot in de Oekraïne wordt er over hem gepubliceerd.

Kom je ons dorp binnen gereden of gelopen, je kunt niet voorbij aan de monumentale poort genaamd Klaïda!

Enfin, dit stukje wil niet meer zijn dan een aankondiging van zaken die in het nabije verschiet liggen. Voor inhoudelijke info klik je door naar onze linken. Vergeet daarbij niet ook even te kijken op de web site van de Keizer van Monera….

Hij miskend? Ach lezer, wij weten wel beter…

 

Zigeunermuziek op een zondagavond en andere genoegens…

Zondag vierde ik mijn verjaardag. Met familie, vrienden en vriendinnen. Het feest begon rond drie uur in de middag en liep uit tot een uur of tien in de avond. Er was voldoende te drinken, en netaan genoeg te eten. (Een foute inschatting van mij, en Ellen had nog wel zo gezegd…)

Ik werd bedacht met uitgelezen wijnen, bijzondere spiritualiën, Belgische bieren (inclusief een recept dat erom schreeuwt nagekookt te worden), worsten en kookboeken, stripverhalen en literatuur.

De maaltijd bestond uit Pörkölt, koolsalade en goed brood. En zoals altijd bij dit soort gelegenheden kwam het er weer even niet van om op tijd een foto te maken.

Onze Jongste Bediende had nog een bijzonder kado in petto. Kort na de maaltijd intoduceerde hij aan het gezelschap een muzikaal duo. Adolf Steinbach en zijn zoon Jan. Adolf is nog een van de weinige zigeuners (Sinti) die tot in de jaren zeventig een zwervend bestaan leidden. Het Duitse Rijnland, Limburg en Brabant, met af en toe een uuitstapje naar Vlaanderen. En altijd een paar keer per jaar terug kerend naar het driekantig veldje op de grens van Beek en Donk en Gemert. Een stukje niemandsland, zogezegd…

We kenden Adolf al zo’n dertig jaar, maar ik had hem nog nooit horen spelen. En van zoon Jan wist ik niet eens dat hij een gitaar vast kon houden. Maar dan: Zigeunermuziek, Weense deuntjes, Schrammelmusik en Hongaarse csárdás. Ook het Ave Maria van Bach-Gounod. En Stille Nacht Heilige Nacht. Een viool en een Kontragitarre ( een twaalfsnarige gitaar met twee halzen, die ik alleen maar ken van de Weense Schrammelmusik, en die geloof ik verder op de wereld ook nauwelijks voorkomt). Een heel opmerkelijk concert, en een bijzonder kado.

Er volgde nog een glasheldere vertolking van The Rose door Julia van Eupotours. Neel en Ans zongen Moravisch (of was het Kaukasisch?) en de Jongste Bediende haalde zijn opera repertoir eindelijk weer eens van stal. Ellen en andere Ans hielden het bij Kurt Weill. Toon improviseerde zoals alleen Toon dat kan. En ikzelf, ach ikzelf…

Vriend Jan verkoos een gemakkelijke stoel, min of meer met zijn rug naar het gebeuren. Hij geloofde het allemaal wel.

Zo lezer, ach, zo wil ik wel een keer of zes per jaar jarig zijn…

Gegratineerde aardappeltjes en tomaten uit de oven

gratin

Al een beetje last van kerststress of heb je alle lijstjes al klaar? Ik schreef het gisteren al, het gaat aan ons allemaal een beetje voorbij; ik heb nog een paar drukke werkdagen voor de boeg en voor een bescheiden dinertje voor twee hoef ik me geen zorgen te maken, dat komt wel goed. Nu alleen nog zorgen dat ik op tijd het duifje voor De Keizer van Monera bij hem thuis bezorg… Dat is een traditie die ik echt niet kan breken! Ieder jaar met kerstmis maakt De Keizer van Monera een pannetje duivensoep en ieder jaar zorg ik voor die duifjes ( de keizer is niet zo behendig in ‘winkelen en inkopen’ doen), dat moet dus nog wel even geregeld worden…

Verder heb ik morgen een etentje met collega’s, afscheid van onze team-coordinator en een collega, donderdag de traditionele kerstviering op mijn werk, vrijdag natuurlijk het belangrijkste van deze week; de verjaardag van Lotte en Flora… (wat een dag om jarig te zijn… en dan ook nog met twee tegelijk…) maar goed, druk dus en weinig tijd en inspiratie om te koken. Een snelle maaltijd vandaag dan maar;

Gegratineerde aardappeltjes en tomaatjes uit de oven.

Simpeler kan het niet maar gebruik wel goede aardappeltjes (bijvoorbeeld rozeval),  schil ze en kook ze beetgaar. Beboter een ovenschaaltje en schik er partjes aardappel in. Laagje geraspte oude kaas, laagje aardappeltjes. Een paar klontjes boter ertussen en een scheut room erover. We doen vandaag niet moeilijk over een beetje vet, dat mag best af en toe. Zet het schaaltje in de oven onder de gril en gratineer 10 minuten.
tomaten geweckt met basilicum
Erbij tomaatjes; gewoon een paar mooie Roma tomaten in kwarten snijden. Een halve rode ui in fijne ringen erdoor hutselen. Peper, zout en oregano erover en wat ansjovisboter in kleine klontjes over het geheel verdelen. (ik had nog wat ansjovisboter in de koelkast staan, altijd handig) Het schaaltje met de tomaten naast de aardappeltjes in de oven. Zelfde tijd.

Voor Paul volstond dit, ik at er nog een biefstukje bij.

Kopje espresso toe, met een stukje Baumkuche (over die Kuche later meer).

Succes met de voorbereidingen voor de kerst!

© ellen.

En wat eten we met kerstmis???

hazenrug met kersensaus 003

We hebben dit jaar nog niets geschreven over kerstmis. Ik had er ook niet zo’n zin in. Paul moet beide kerstnachten werken en dus overdag slapen. Daarom houden we het dit jaar maar heel rustig. Geen traditioneel kerstdinner met een groot gezelschap. Jammer maar het is niet anders. Ik zorg dat ik een paar mooie boeken te lezen heb en een goeie film. Natuurlijk ga ik ook wel iets extra lekkers koken maar het zal allemaal heel bescheiden zijn. Paul vroeg me om weer eens bouillon te maken van een duifje. Een mooie dubbelgetrokken consommé van duif wordt dus ons voorgerecht en daarvoor iets met kleine grijze garnalen, daar is het nu het goede seizoen voor. Misschien wel een echte retro garnalencocktail? Dat is weer helemaal “in”! Janneke schreef er vandaag ook al over in haar kolom.

Als hoofdgerecht maak ik hazenrug met een saus met Amarenekersen. Erbij puree van aardappelen en peterseliewortel en spruitjes met kastanjes.

Voor het dessert ijs gemaakt van pruimen en armagnac.

Zo, voor wie nog moet bedenken wat er met de kerst op tafel komt is dit toch een aardig voorbeeldmenu. En voor degene die iets geheel anders zoeken zou ik zeggen kijk op dit weblog ook eens bij de kersttips van vorige jaren. Als je in het zoekmachientje het woord kersttip intypt krijg je hele reeksen met suggesties voor het kerstdiner.

Ik wens jullie allemaal veel plezier bij de voorbereidingen!

© ellen.

 

Dim Sum van AH…

dim sum 010

Ik noem het nog steeds de nieuwe web site, terwijl we er toch alweer maanden op werken. Enfin, het zal nog wel een tijdje zo blijven…

Een van de voornemens die we bedachten toen we de nieuwe web site in gebruik namen was het idee om weer zoals “vroeger” stukjes te publiceren, ook wanneer er niet uitgebreid gekookt werd. Gewoon de lezer even laten weten wat er zoal gegeten werd. Dat gebruik diende in ere hersteld te worden. Laten we maar proberen ons aan dat voornemen te houden.

Ik kondigde gisteren al aan dat ik dim sum zou maken voor de lunch. En aldus geschiedde. Meestal kopen wij de dim sum bij de Chinese supermarkt aan de Kleine Berg in Eindhoven. Zelf maken doen we ze nooit, hoewel oplettende lezers in het verleden ons bezworen dat het heel goed mogelijk is. Aangezien we door onze voorraad waren, en ik niet in de gelegenheid was om boodschappen te doen in de Grote Stad, kocht ik deze keer de dim sum bij AH. Men biedt die aan in de Excellent-serie. De prijs weet ik niet meer, het zal een euro of drie zijn geweest. Twaalf stuks in de verpakking en twee zakjes saus: koriander en chili. Een kleine vijftien minuten in het stoommandje en ze zijn klaar. Ik gebruikte eigen sauzen: een gefermenteerde vissaus en een sojasaus.

Ze smaakten me behoorlijk, die dim sum’s, en ik zal ze in een onbewaakt moment heus nog wel eens aanschaffen. Ik prefereer evenwel die van de Chinese supermarkt. Koop je daar de iets sjiekere, dan heb je ten enen male meer smaak.

Vleeswolf en stopmachine…

Het gebeurt vaker op mijn verjaardag. Dat het buiten donker is en de hele dag donker blijft. Ik ben eraan gewend, het is eerder regel dan uitzondering. Ik vind het niet erg.

Het Kind belde me op en Boer Skukhorzel SMSte. Met de beste wensen, enzoverder enzovoort. Ellen is naar haar werk. Ze kwijt zich deze ochtend van haar taak als Voorzitter van de Jury ten behoeve van het Groot Kerstdictee Fontys PABO Eindhoven/Veghel. Voor ze de deur uitging overhandigde ze me een kado. Dat is zo de gewoonte in dit huis. Het bleek een apparaat te zijn (Ik en apparaten?!). Al tijden zat ik erover te dubben, te zeuren, te twijfelen. Ellen had dan de knoop maar doorgehakt. Ik ben sinds vanochtend de trotse bezitter van een vleeswolf annex worststopmachiene.

Zelf worst maken, de gedachte speelde al heel lang door mijn hoofd. Het kwam er alleen niet van, er was altijd wel een bezwaar waarom ik er niet aan begon. En trouwens, waar moest je beginnen? De recepten die ik vond bleven vaag en de werkinstructies waren doorgaans amateuristisch. Tot ik dat boek van Sjoerd Mulder en Meneer Wateetons in handen kreeg. Daar stond het allemaal in. Dé kant-en-klare handleiding. Ik had nu geen enkele reden meer om me niét in de worstenmakerij te storten.

In een ver verleden deden we de nodige ervaring op met de handvleesmolen. Zo een die je op tafel moet schroeven, op een plank of op het aanrecht. Gevolg: kapotte handen, gekneusde vingers, versmeerd vlees, kledder en drab. Dat lag natuurlijk aan ons, maar het maakte wel dat we die worstmolen nooit meer gebruikten. Moest er vlees gedraaid worden ten behoeve van de patébakkerij, we wisten wel andere methoden te bedenken. Ik had intussen eigenlijk allang besloten dat, zou ik aan mijn privé worstatelier beginnen, er een elektrische molen moest komen. Ik twijfelde nog over het hoe en wat. En zoals meestal in dit huis nam Ellen dan maar een besluit. En terecht!

Het apparaat dient gemonteerd op onze keukenmachine. Ik heb nauwgezet de instructies gevolgd, het is niet moeilijk. En alles doet het!

Aanstaande zondag zal ik mijn verjaardag vieren met familie, vrienden en vriendinnen. Het Kind verwacht dan van de eerste worstjes te kunnen snoepen. Maar zo gaat dat niet… Een en ander vergt voorbereiding, moet degelijk overdacht worden. Nee, dat wordt wel januari…

Hoe de dag verder zal verlopen, ik weet het niet. Ik haal straks Ellen op en misschien gaan we uit eten. Misschien ook niet. Mogelijk komt er nog bezoek , ik weet het niet. Voorlopig zet ik een CD op met Oude Engelse Gezangen, blader ik wat in het Groot Keukenwoordenboek van Alexandre Dumas (nog een kado…) en maak voor mezelf Dim Sum. Daar heb ik zin in…

Andijviestamppotje met runderlapjes

andijviestamppotje met runderlapjes

Deze week ontspon zich spontaan een gesprek hier aan de tafel over de kookgewoontes van diverse moeders. De ene moeder stoofde de spruitjes net zolang tot ze zachtgeel waren, de andere moeder kookte andijvie tot het snot was, bruine bonen en bruine(!) tuinbonen waren ‘eng’ en de rundertong, die ook nog wat taaiig bleef was al helemaal griezelig. Een eng gesprek zo aan de borreltafel. Je begrijpt dat de kinderen van deze moeders pas héél veel later groenten zijn gaan eten voor hun plezier! Ik heb zelf overigens niets te klagen. Mijn moeder kookte goed en ze was er bovendien van overtuigd dat je groenten kort moet koken omdat ‘de vitaminen er anders uit waren’. Knapperige spruitjes dus bij ons thuis en rauwe andijvie door de stamppot. Die andijviestamppot daar kreeg ik spontaan zin in en zo stond dat gerecht dus vanavond bij ons op tafel;

Kook kruimige aardappelen gaar met wat zout. Was de andijvie, laat ze goed uitlekken en snijd het blad heel fijn. Stamp die rauwe andijvie met de aardappelen goed door elkaar. Meng er een flinke klont boter (!) door en wat melk. Maal er wat zwarte peper over en strooi er uitgebakken spekjes over.

Wij aten er een succadelapje bij gestoofd met veel mosterd in een saus van donker bier.

Kopje espresso toe natuurlijk, mét een kerstkoekje!

© ellen.

Kerstkoekjes: zachte amandelkoekjes

kerstkoekjes: zachte amandelkoekjes

Tot mijn verbazing kreeg ik eind december weer recepten van Kerstkoekjes in mijn mailbox. Ik abonneerde me een paar jaar geleden op deze service van Essen und Trinken. (*1) Je kunt je daar abonneren op de receptenmail en dan krijg je elke dag via de mail een recept voor een bijzonder Kerstkoekje, de hele decembermaand lang kerstkoekjes in alle maten en soorten! Ik was alweer glad vergeten dat ik me daarvoor ooit aangemeld had en behalve de kerstkoekjes-recepten wordt ik verder ook niet met mailtjes bestookt door deze service. Ik was dus aangenaam verrast en bedacht dat het vandaag nou net zo’n sombere dag was om maar eens gezellig te knutselen in de keuken. Vorig jaar en het jaar daarvoor bakte ik ook al een paar verschillende koekjes

Nu is het wel link om op zondag aan zoiets te beginnen, je mist dan natuurlijk nét één ingrediënt dat onmisbaar is… Ook wel handig want ik vind het moeilijk om uit al die mooie recepten te kiezen. De inhoud van de keukenkast bepaalde vandaag dus welke koekjes ik zou kunnen maken. Dat werden de zachte amandelhartjes, jammer genoeg is nu net dat hartvormpje kwijt, vreemd, nergens meer te vinden. Dan maar sterretjes en kerstboompjes, ook mooi. Bovendien leek het me wel slim om niet met het moeilijkste recept te beginnen.

  • 200 gram zachte boter
  • 100 gram basterdsuiker
  • 2 eigeel
  • 100 gram gemalen amandelen
  • 350 gram bloem
  • garneeramandelen
  • 1 losgeklopt ei

Laat de boter heel zacht worden en meng er de eigelen en de suiker door. Klop met een mixer of in de keukenmachine tot een schuimige massa. Voeg het amandelmeel en de bloem toe en meng tot je een mooie deegbal hebt. Pak het deeg in folie en laat het in de koelkast zeker 1 uur opstijven.

Rol het deeg dan uit op een met bloem bestoven werkvlak. De deegplak  moet ongeveer 5 mm dik zijn. Steek er met een vormpje (liefst hartjes) figuurtjes uit. Druk een garneeramandel in het midden en bestrijk met losgeklopt ei. Bak de koekjse in een voorverwarmde oven op 180 graden in 12 minutten goudbruin.

Deze hoeveelheid is genoeg voor ongeveer 70 koekjes. Pak de koekjes in vetvrij papier en bewaar ze in een goed sluitende trommel.

Prima gelukt, het zijn heerlijk zacht-brosse koekjes geworden. Ik betwijffel of ze de kerstdagen halen. Op mijn nog-te-bakken-lijstje staan in ieder geval de Rozemarijn zandkoekjes en de koekjes met saffraan en rozebottelconfiture. Wordt vervolgd dus!

* 1 :  De recepten van deze site zijn uiteraard in het Duits!