Borlottibonensoep met spelt

soep van borlottibonen en spelt
Soms eten we een tijd bijna dagelijks pasta, dan herontdekken we de aardappel, soms eten we een paar keer per week vis, of raken we verslingerd aan ‘op lage temperaturen gegaard’. Ik denk dat dat heel herkenbaar is voor onze lezers, ook onze dagelijkse kost is aan mode onderhevig. Denk aan de ‘vergeten groente’. Je kunt geen kookprogramma bekijken of er komt wel een ‘vergeten groente’ voorbij. Ook op Twitter kun je de laatste ‘eetmode’ volgen. De culi-twitteraars schrijven over brood bakken, cupcakes, foccassia, margaritaijs, worst maken, draadjesvlees en de laatste week zijn natuurlijk de asperges aan de beurt. Via Twitter kwam ik achter het bestaan van de Bruine Bonenbende. Voedingskundige Yneke Vocking, culinair historica Lizet Kruyff en culinair journalist Onno Kleyn namen het initiatief tot het oprichten van de Bruine Bonenbende. Met als missie het promoten van peulvruchten! De bonenbende heeft een eigen website met recepten, productinformatie en vooral, mooie verhalen over peulvruchten. Reden om weer eens in de bonenrecepten te duiken. Ik kocht in Luxemburg een voorraadje Borlottibonen*, met wat spelt uit het Luxemburgse Naturpark Obersauer een mooie basis voor deze maaltijdsoep.

soep van borlottibonen en spelt

  • Borlottibonensoep met spelt;
  • 160 gram spelt
  • 200 gram gedroogde borlottibonen (of 500 gram verse), knoflook, bleekselderij, salie, olijfolie
  • 4 tenen knoflook, geplet en fijngehakt
  • 1 flinke wortel, fijngesneden
  • 1 ui, 1 rode ui, fijngesneden
  • 1 kleine rode paprika, zaad verwijderen en heel fijn snijden
  • 1 stengel bleekselderij, fijngesneden
  • 2 eetlepels tomatenpuree
  • een flinke theelepel harissa
  • wat rozemarijn, salie en peterselie om te garneren
  • olijfolie
  • zwarte peper en zout.

De spelt en de bonen wassen en 24 uur weken in koud water. Het water bij de bonen af en toe verversen.

Giet de bonen af en doe ze in een ruime pan samen met een paar tenen knoflook, een fijngehakte stengel bleekselderij en een bosje salie. Giet er koud water bij, ongeveer 2x het volume van de bonen. Zet de pan op het vuur en breng de bonen aan de kook. Schuim het water af en voeg dan een flinke scheut olijfolie toe. Doe de deksel op de pan en kook de bonen in ongeveer een uur gaar. Schep de bonen uit de pan en houd ze apart. Haal ook de knoflooktenen en de selderij eruit, die hebben hun werk gedaan. Bewaar het kookvocht.

Verwarm in een andere pan wat olijfolie en smoor daarin de groenten zachtjes gaar. Voeg de tomatenpuree erbij en roer alles goed om. Doe er dan het kookvocht van de bonen bij en 2/3 van de bonen. Laat de groenten even garen en pureer dan alles tot een gladde massa met de staafmixer.

Schep de spelt uit het weekwater en voeg ze bij de soep. Laat de soep op een laag vuur 30 minuten koken tot ook de spelt gaar is.  Als de spelt gaar is zijn de korrels ongeveer tweemaal zo groot als een korrel risottorijst.

Voeg dan de rest van de bonen toe en breng de soep verder op smaak met peper en zout. Schep de soep in de borden en giet er een sliertje van de beste olijfolie over. Strooi er nog wat vers gehakte platte peterselie, salie en rozemarijn over en geef er stokbrood bij met gezouten boter.Wij zijn voorlopig ‘In de bonen!’

Kopje espresso toe!

* Borlottibonen zijn hier in Nederland ook wel te koop, maar in onze omgeving moet ik er echt naar zoeken of ze via internet bestellen (duur!) In Luxemburg liggen ze zo in het schap.

© ellen.

De Dame, maar dan toch ook de hele Dame…

Wouter Klootwijk besteedde er al eens een aflevering van de Wilde Keuken aan, aan de kip uit Friesland. Na een arbeidzaam ecologisch leven als eierproducente is er nog een schone taak voor haar weggelegd als soepkip. Ze is bij leven en welzijn stukken ouder geworden dan haar zusters in de legbatterij. Haar fileetjes kun je niet even om-en-om slaan in de boter, nee, daar moet wat langer aan worden gewerkt. Neem je echter de moeite om haar enige tijd te laten poedelen in water-tegen-de-kook, dan wordt je geduld ruimschoots beloond. Geweldige bouillon en het smakelijkste vlees. Dát krijg je van haar…

Een veel gehoorde klacht (ook in onze kennissenkring) is dat je altijd téveel hebt met zo’n hele soepkip. Tja, het is maar hoe je het bekijkt. Bij ons ging het afgelopen week zo:

Ik trok bouillon naar Chinese methode. Kip in de pan, drie liter water erbij en heel zachtjes aan de kook brengen. Afschuimen wanneer het water kookt. (Ik schep de verontreiniging altijd weg met een gewone lepel. Dat gaat goed, en een bijkomend voordeel is dat je meteen ook wat vrijkomend vet van het oppervlak schept. Je bent wel even bezig voordat er geen verontreiniging meer van de kip komt.) Daarna gaan er zes lenteuitjes in de pan, 3 of 4 schijfjes verse gember, wat tenen knoflook en een bosje peterselie. Een flinke snuif zout en een stuk of tien peperkorrels. Vervolgens mag de kip drie uur trekken op een heel zacht vuur. Het water wordt vanzelf bouillon. Vol van smaak, maar wel neutraal. Dus te gebruiken voor alles waar je zoal bouillon voor gebruikt. Ik houd doorgaans een goede twee en een halve liter over. Overigens filter ik de bouillon door een zeef, belegd met keukenpapier. De laatste vervuiling vang je zo af en ook weer een deel van het vet. Kraakheldere bouillon krijg je.

Vervolgens kun je de kip uitnemen. Vellen en drellen gaan bij het avondmaal van de hond. Vlees van borsten en billen gaat appart. ‘n Deel van de bouillon gebruikte ik om kippensoep te maken. Daar ging dan ook wat van het vlees bij, samen met wat groentjes en wat dunne pasta. Van een ander deel maakte ik aspergesoep met de groenten die ik overhield nadat ik de koppen gebruikte voor de pasta.

Verder kwam een deel van het vlees in de ragout voor een pastei terecht. Daar heb je ook volop bouillon bij nodig. En van wat er nog restte maakte Ellen een salade, die dan weer samen met een paar lamskarbonades een volledig avondmaal opleverde.

De salade bestond uit brokjes kippenvlees, een uitje, in ringen gesneden, gehalveerde kerstomaatjes, komkommerschijfjes, gekookt ei, olijven en gebakken dobbelsteentjes brood. Een vinaigrette van olie, citroensap, peper en zout. Alles afgewerkt met vers gehakte peterselie en bieslook. En een paar zwarte olijven voor het contrast…

Je begrijpt het lezer, wij houden veel van de dames, ook van die uit Fryslan…

 

Bonensoep voor barre dagen…

Vrijdag overviel een sneeuwfront de Lage Landen. Nou ja, het was allemaal wel aangekondigd, maar dat in zulke korte tijd Vlaanderen en Nederland onder een dikke sneeuwdeken kwamen te liggen ging het bevattingsvermogen van velen te boven. En dat bij stevige tot strenge vorst…

Iedereen die de mogelijkheid had om de avondspits te vermijden deed dat dan ook. Het gevolg was dat de avondspits zich dus verplaatste naar de vroege middag. En juist toen was de sneeuwjacht op z’n hevigst. In Nederland mondde dat uit tot op drie na langste filedag ooit, in Vlaanderen was het al niet veel beter. En ook het spoor liep weer vast. Treinreizigers hadden uren oponthoud.

Ik heb er weinig van gemerkt, ik sliep de slaap der onschuldigen. Sterker, ik versliep me voor het eerst sinds tijden. Ellen kreeg wel haar portie mee. Het openbaar vervoer tussen Eindhoven en ons dorpje kwam fors achter op het schema. Ellen was ongeveer anderhalf uur te laat thuis.

Enfin, ik had me verslapen, Ellen was moe, nat en koud tot op het bot. Enig animo tot koken ontbrak. Maar: wie wat bewaard die heeft wat. En wij hadden wat bewaard…

De bonensoep kookte Ellen enkele maanden geleden, op een zaterdag, toen er heel veel volk werd verwacht. Het was die dag dat ze ook Jan-in-den-zak maakte.

Ze gebruikte als basis een runderbouillon die ik enkele dagen daarvoor gemaakt had, en waar nog ruimschoots van was overgebleven. Ze vulde aan met water en liet er een varkenshiel en nog wat (???) in gaar trekken. Daarna werd de vernieuwde bouillon ontvet en kon de soep afgemaakt worden. Grote bonen, wat stengelgroente, wortel en peterselie. En een worstje waarvan de schijven in kwarten werden gesneden. En natuurlijk het vlees van de varkenshiel. Peper en een beetje zout en de winterkost was klaar.

Afgelopen vrijdag haalde ik de restanten van de soep uit de vriezer.  Op een laag pitje ontdooien deed de soep zelf, in een half uur tijd stond de pot dampend op tafel. En wij deden net alsof het zo hoorde, alsof de soep voorbestemd was om te dienen op de meest winterse dag van dit jaar…

Jambon au persil

kip
In Bourgogne staat dit gerecht in veel restaurants op de kaart en ook bijna alle slagerijen bieden deze ham in gelei te koop aan. Het smaakt overal anders en ziet er ook overal anders uit. De één gebruikt meer peterselie, de ander maakt de gelei grotendeels van kalfsbotten. Soms voegt men gekookt varkenvlees bij de ham en soms bestaat de jambon au persil puur uit gekookte ham. Het is een prima manier om de ‘kontjes’ ham  te verwerken die niet meer als broodbeleg gesneden kunnen worden. Toen ik bij onze slager een ons gekookte ham vroeg moest een nieuwe ham aangesneden worden. Het restje was niet meer goed genoeg om mooie plakken van te snijden. Het kontje bracht me op het idee om eens zelf Jambon au persil te maken.

Ik kocht het restje van de ham, nog ruim 2 1/2 ons. Prima kwaliteit eigen gekookte ham. Van de botten van de koekoek trok ik een mooi bouillon.

Voor deze ham in gelei moet de bouillon wel heel helder zijn.Je kunt daarvoor de bouillon klaren met eiwit. Trek bouillon, laat die afkoelen en zeef hem. Verwijder het vet. Zet dan de gezeefde bouillon met twee bijna stijfgeklopte eiwitten weer op en verwarm langzaam. De ‘vervuiling’ hecht zich aan het eiwit en je houdt een super heldere bouillon over.

  • 2 1/2 ons gekookte ham van goede kwaliteit, in kleine blokjes gesneden
  • 2 eetlepels vers gehakte peterselie
  • 450 ml bouillon
  • 50 ml witte wijn
  • 6 blaadjes gelatine
  • 4 gekookte kwarteleitjes
  • 4 kleine schaaltjes of kommetjes

Week de gelatine in koud water. Breng de bouillon met de wijn aan de kook. Voeg ham en peterselie toe. Doe de geweekte gelatine erbij en roer goed tot de blaadjes helemaal opgelost zijn. Giet een beetje van de vloeistof in de kommetjes en leg daarop de gehalveerde kwarteleitjes. Laat even stollen en schep dan het ham/bouillonmengsel erop. Laat de gelei verder afkoelen in de koelkast.

Haal even voor het gebruik de ham in gelei uit de koelkast en zet de kommetjes even in warm water. De gelei smelt dan een beetje aan de randen zodat ze makkelijk uit de vormpjes loslaten. Stort de gelei op een bordje en garneer met wat kappertjes of kleine augurkjes.

Wij aten deze ham in gelei als voorgerechtje bij het Bourgondisch dinertje met Bram en Maja. De hoeveelheid was iets teveel voor vier kleine kommetjes. De rest storte ik in een grote kom. Prima bij de lunch de volgende dag.

© ellen.

 

En wat eten we met kerstmis???

hazenrug met kersensaus 003

We hebben dit jaar nog niets geschreven over kerstmis. Ik had er ook niet zo’n zin in. Paul moet beide kerstnachten werken en dus overdag slapen. Daarom houden we het dit jaar maar heel rustig. Geen traditioneel kerstdinner met een groot gezelschap. Jammer maar het is niet anders. Ik zorg dat ik een paar mooie boeken te lezen heb en een goeie film. Natuurlijk ga ik ook wel iets extra lekkers koken maar het zal allemaal heel bescheiden zijn. Paul vroeg me om weer eens bouillon te maken van een duifje. Een mooie dubbelgetrokken consommé van duif wordt dus ons voorgerecht en daarvoor iets met kleine grijze garnalen, daar is het nu het goede seizoen voor. Misschien wel een echte retro garnalencocktail? Dat is weer helemaal “in”! Janneke schreef er vandaag ook al over in haar kolom.

Als hoofdgerecht maak ik hazenrug met een saus met Amarenekersen. Erbij puree van aardappelen en peterseliewortel en spruitjes met kastanjes.

Voor het dessert ijs gemaakt van pruimen en armagnac.

Zo, voor wie nog moet bedenken wat er met de kerst op tafel komt is dit toch een aardig voorbeeldmenu. En voor degene die iets geheel anders zoeken zou ik zeggen kijk op dit weblog ook eens bij de kersttips van vorige jaren. Als je in het zoekmachientje het woord kersttip intypt krijg je hele reeksen met suggesties voor het kerstdiner.

Ik wens jullie allemaal veel plezier bij de voorbereidingen!

© ellen.

 

Romige pompoensoep met Parmezaanse kaas en salie

pompoensoep met kaas

Na alle drukte van de afgelopen dagen hadden we een dagje rust. Paul ging weer door met het overzetten van de oude artikelen en  ik redderde wat in huis en haard. Dat alles nog steeds met alle keukendeuren open! Het is gewoon te gek voor woorden, het blijft maar mooi zonnig weer! Toch hadden wij zin in soep, dikke, romige soep. De pompoen in de vensterbank keek mij aan…Tsjak…Zo’n ding ligt dan wel mooi te wezen , maar het is ten slotte ook eten!

Voor vier personen

  • 500 gram pompoenvlees (pompoen doormidden snijden, schillen, de zaden verwijderen, en in blokjes hakken
  • 2 tenen knoflook, pleten en fijnhakken
  • 4 flinke aardappelen, schillen en in blokjes snijden
  • 6 blaadjes salie
  • 1 liter kippenbouillon of groentenbouillon
  • een flinke scheut room
  • peper, zout
  • 75 gram Parmezaanse kaas (zelf raspen)
  • wat nootmuskaat, chilipoeder
  • een paar sneedjes oud stokbrood

Verwarm de bouillon en doe er de aardappelen, pompoen, salieblaadjes  en knoflook bij. Breng opnieuw aan de kook en laat de groenten ongeveer 30 minuten garen. Vis de salieblaadjes eruit en pureer de groenten met de staafmixer. Voeg een flinke scheut room toe en naar smaak nootmuskaat, chilipoeder, peper en zout. Roer er een handvol versgeraspte Parmezaanse kaas door en warm nog even door.

Verwarm de oven (grilstand) op 170 graden. Schep de soep in vuurvaste soepkommen. Leg er twee stukjes brood op bestrooid met kaas. Strooi er nog wat chilipoeder over en zet de kommen even onder de grill tot de kaas gesmolten is.

Prima lunchgerecht!

© ellen.

 

Alweer soep?

 

 

soep

Tja, alweer soep… Maar denk nou niet dat het zielig is. (“Zit-ie alleen thuis achter z’n pannetje soep te kniezen.”) Niets is minder waar. Ik eet elke dag soep, altijd. En in tegenstelling tot Ellen ben ik dol op maaltijdsoepen. ‘n Stevig bord en ik hoef verder niets. Ik kom niks tekort.

In dit geval ging ik uit van mijn basisrecept voor Chinese kippensoep. Ik verrijkte de bouillon deze keer evenwel met een extra ui, gedroogde paddenstoelen, een pepertje en extra knoflook.

De pittige bouillon diende als basis voor diverse soepen. Je schept een paar lepels in een andere pan en voegt ingrediënten toe. Zo at ik linzensoep, knoflooksoep, Thaise kippensoep en tortellini al brodo.

Ik bond sommige soepen met keihard oudbakken stokbrood, in kleine dobbelsteentjes gehakt. Probeer maar uit, het werkt geweldig, het smaakt heerlijk én je hoeft dat oud brood niet naar de eendjes te brengen… De knoflooksoep bond ik met aardappelen. Het werkte prima.

Wat ik maar wil zeggen: is je bouillon goed dan heb je bijna goede soep. Het is een kwestie van met smaak dié spullen toevoegen die je toch al in huis hebt. Zo simpel is het… Het kippenvlees dat ik over hield van het bouillon trekken gebruikte ik deels voor een soep, deels voor een salade.

Bij de tortellini smokkelde ik. Ik heb geen vingertjes om die tasjes te vouwen. Ik laat dat graag aan Ellen over, of aan het Kind. Mijn tasjes waren gekocht. In Luxemburg, én vers. Kooktijd één minuut. Gevuld met Parmaham en kaas.

De bruine kleur van de bouillon kreeg ik door uienschillen mee te laten trekken.

Ikke zielig? Ik dacht het niet!

© paul

soep

Soto ajam van Marja…

4 apr. 2011

Soto van Maja

Gisteren had ik geen zin om ook maar iets te ondernemen. Lekker een hele dag op de bank met een mooi boek. Zelfs geen zin om te koken. Zo tegen vieren kwamen Bram en Maja op bezoek. Een kopje koffie, een glaasje wijn en toen moest ik toch eens gaan bedenken wat we zouden eten…Maja gaf de oplossing: “Ik heb thuis een hele pan Soto staan, zullen we die even halen”. Nou dat liet Paul zich geen twee keer zeggen, de Soto van Maja is beroemd. Terwijl ik de tafel dekte haalden Paul en Maja de pan Soto en de garnering op.

Soto is een pittige Indonesische soep, gemaakt met kip in dit geval. Je serveert de soep in een diep bord. De garnering komt in kleine schaaltjes op tafel.

Soto van Maja

De garnering bestond uit; gehalveerde hardgekookte eieren, fijn gesneden lente ui, peterslie, selderie, blokjes kleefrijst, noedels, gebakken uitjes, kroepoek en een paar soorten sambal. Ieder bediende zich naar believen van de vulling.

Indonesische maaltijden zijn meestal berekend op veel hongerige eters. We hielden dus nog een flinke portie over. De restanten pakten we in en zo kon Paul vannacht samen met collega Jos, nóg een keer genieten van een bordje Soto.

Maja, het was heerlijk! Nogmaals bedankt!

@ ellen.

Ik kan je nog geen recept geven van deze heerlijke maaltijdsoep. Maar Maja zal het binnenkort opschrijven. Wordt vervolgd dus.

Zalmsoep voor veel mensen…

11 mrt. 2011

prei

Er is helaas geen foto van de soep gemaakt, een foto van de prei moet volstaan om de fantasie wat te prikkelen. Iedereen vroeg naar het recept van deze simpele zalmsoep, dus schrijf het hier toch maar even op. Heel snel te maken, voor veel mensen. Wij aten er carnavalsdinsdag met zeker 20 personen van.

  • Voor 5 liter soep:
  • 1 kilo prei in halve ringen
  • 1 kilo aardappelen, geschild en in kleine blokjes gesneden
  • 1 kilo verse zalm, in blokjes gesneden
  • 2 bekertjes creme fraiche
  • zout en peper, eventueel visbouillonblok

Kook de aardappelblokjes samen met 3/4 van de prei in een grote pan water gaar. Voeg zout of visbouillonblokken naar smaak toe. Pureer met de staafmixer tot je een mooie gladde massa hebt. Zet de pan terug op het vuur en voeg de zalm en de rest van de prei toe. Laat nog even vijf minuutjes zachtjes pocheren. Klop de creme fraiche met een paar leples soep los en voeg de creme bij de soep. Dan mag de soep niet meer koken. Meteen opdienen met vers brood en gezouten boter.

© ellen.

Anita’s Kerriesoep met eieren…

25  februari 020
Ik beloofde het al; het recept van Anita’s kerriesoep met eieren. Het kwam er even niet van. Een foto van de soep is er in de carnavalsdrukte ook bij ingeschoten, dus hier nu maar een foto van de ingredïenten.
Het recept komt uit een heel oud kookboek en is door Anita aangepast.
Voor een groot gezelschap;
3 liter bouillon
60 gram rijst
60 gram bloem
60 gram boter
2 eetlepels kerrie
2 uien en 3 teentjes knoflook
100 ml room
5 hardgekookte eieren
Bereiding
Maak de bouillon. Kook de rijst hierin 15 minuten.
Snipper terwijl deze kookt de ui (niet te fijn) en de knoflook, en snijd de eieren in dunne plakjes.
Bak de ui en de knoflook met de kerrie in de boter zachtjes totdat de ui gaar is.
Voeg dan de bloem toe en laat de bloem even garen.
Voeg nu met een soeplepel iedere keer een schep bouillon (met rijst) toe. Roer telkens net zolang totdat de bouillon opgenomen is. Ga hiermee door tot alle bouillon toegevoegd is.
Laat de soep nu nog 5 minuten (onder af en toe roeren) zachtjes koken.Voeg als laatste, met de pan van het vuur, de room en de eieren toe.