Schelvis met saffraan…

schelvisfilet met saffraan

Ellen werkte geruime tijd aan het artikel, maar uiteindelijk kwam er niet te staan wat ze bedoelde. Ze heeft haar schrijfsels dan maar radicaal vernietigd. Het overkomt haar wel eens vaker en het getuigt van moed om de consequenties te aanvaarden van een stuk dat niet voldoet aan haar kwaliteitseisen. Ik gooi ook wel eens stukken weg, maar dat is dan eerder uit stommigheid…

De ervaring leert dat het er op een later tijdstip nog zelden van komt om het artikel opnieuw te schrijven. Puur pragmatische redenen liggen daaraan ten grondslag. Een nieuwe dag dient zich aan, en een nieuwe maaltijd. En ook dat moet weer beschreven worden. Er is gewoon geen tijd om nog lang bij “oud nieuws” stil te staan. Zouden we alles doen wat we wilden, het voeren van dit web-log zou letterlijk een dagtaak worden. Maar dat zal niet gebeuren, dat willen we niet.

Even goed is het zonde van zo’n mooie foto, van het verliezen van de herinnering aan die heelijke maaltijd. Vandaar dat ik het plaatje toch maar even zet. Schelvis, op verantwoorde wijze gevangen, dat aten we. Klaargemaaakt in de oven, met een tomaatje, wat witte wijn, knoflook en wat groen. En saffraan. Snelle maaltijd, weinig werk, maximaal resultaat.

© paul

Grijze garnalen, een voorgerechtje en bisque…

eten met Cees en Ute 001

Gisteren een etentje met Cees en Ute. Vooraf wat ruccola met een tomaatje gevuld met grijze garnalen, ofwel Hollandse garnalen. Ik kocht een kilo, ongepelde op de markt. Het pellen is even wat werk maar ze zijn zoveel smakelijker dan de (vaak in het buitenland) gepelde exemplaren en bovendien kun je met de schillen een prima soepje maken. de ruccola met een dressing van goede olijfolie en wat citroensap. Het tomaatje uithollen en bestrooien met peper en zout en vullen met de garnaaltjes. In een schaaltje erbij wat zelfgemaakte mayonaise.

Daarna een bisque;

eten met Cees en Ute 005

  • Voor vier personen;
  • de schillen van 1 kilo garnalen
  • 1 uitje
  • wat selderie
  • water
  • peper en zout
  • 1 theelepel tomatenpuree
  • 1 klontje boter
  • 1 eetlepel bloem
  • room

Doe de schillen in een ruime pan met het water, de sjalot, selderie, tomatenpuree en laat dit 30 mintuen zachtjes koken.
Draai dan de schillen door een passevite. Het gaat erom dat de sappen van de koppen en lijfjes er uit geperst worden.
Giet het vocht tijdens het draaien ook door de passevite.
Zeef de bouillon heel zorgvuldig, eerst door een puntzeef, dan nog een keer door een doek.
Maak een roux van de boter en bloem en voeg hierbij de bouillon. Voeg een scheutje room erbij en maak op smaak met wat peper en zeezout.
Klop de rest van de room bijna stijf.
Leg op de borden 1 lepeltje garnalen. Schep de soep erover en schep in het midden een lepel geklopte room. Strooi er nog wat gehakte platte peterselie over.

© ellen.

Coq au vin rouge…

Dit kipgerecht vraagt wat voorbereiding. De bedoeling is dat het vlees 48 uur in de marinade staat. Je moet er dus op tijd aan beginnen. Ik gebruikte een Kemper landhoen.

Verdeel de kip in minstens 8 stukken, onze kemper hoen was erg groot, ik verdeelde hem in 12 stukken. Neem een ruime kom.

  • 2 flessen rode Bourgogne
  • 1 glas Marc de Bourgogne (was hier niet te krijgen, ik gebruikte een glas grappa
  • 4 flinke uien in grove stukken
  • 2 teentjes knoflook (even pletten met het mes en dan snijden)
  • 4 winterwortelen
  • 1 laurierblad
  • 5 kruidnagels
  • 1 bosje tijm versgemalen peper.

Meng de kip, de groenten en de kruiden goed door elkaar en overgiet ze met de wijn en de Marc de Bourgogne. Dek de schaal af met folie en laat de kip zo minstens 24 uur, maar beter nog 48 uur marineren. Af en toe een keer omscheppen.

  • 40 gram tarwebloem
  • 1 eetlepel cacaopoeder
  • 3 lepels olijfolie, zout en peper.

De Bourgondiërs eten er macaroni bij met grijze truffels. Ik gebruikte een beetje truffelolie.

Nadat de kip zo’n 40 uur in de marinade heeft gelegen is het vlees helemaal met smaak en geur doortrokken en al een beetje “gegaard”. Haal de kipdelen uit de marinade en dep ze goed droog. Wentel elk deel door de bloem en bak de stukken kip in olijfolie in 10 minuten bruin. Neem de kipdelen uit de pan en zet ze even weg. Schep de groenten uit de marinade en laat ze uitlekken. Breng in een andere pan de marinade aan de kook. Bak de groenten in het achtergebleven braadvet en roer er het cacaopoeder door. Leg de kipdelen erop en giet de marinade erover. Voorzichtig omscheppen en het mengsel aan de kook brengen. Schep alles voorzichtig in een grote ovenschaal en zet die ongeveer 2 uur in een voorverwarmde oven op 160 graden. Er zijn varianten van dit recept waarbij de groenten gepureerd worden, wij aten ze zo. Serveer met macaroni of penne.

© ellen.

De foto is van een “eerdere” coq au vin. Gisteren had ik het veel te druk met praten en eten om ook nog een goede foto te maken.

Kartoffel-Möhren-Gratin (Aardappelgratin met wortel)…

auflauf 032

Ik voltooide zojuist een pracht-artikel. Twee volle uren had ik eraan gewerkt. Ik wilde het plaatsen op het web-log en drukt op een knop, ik weet niet meer welke. Weg foto’s, weg artikel…

Ik riep in boosaardige vertwijfeling: “$%+*&€}{&&#$%^&*()=@!!!!” Hond Max meende iets te herkennen van onweer en dook in zijn mand. Ellen, die een stuk moediger is, probeerde nog of er restanten van mijn schrijfsels in de ingewanden van de computer te traceren waren. Niets, kwijt, weg.

Ik schenk mij een forse borrel in en begin dan maar van voor af aan. Het zal nóóit meer zo mooi worden. Maar het ging over aardappelen, dat herinner ik me nog.

‘n Aárpeltje met jus, patat friet, gebakken aardappelen en aardappelpure. En dan heb je het geloof ik wel gehad, het culinaire aardappelscala van Nederland. Het is misschien wat kort door de bocht, en oh ja, ik vergeet “Aardappel Anders”, maar veel meer aan variatie komt er toch niet op de Hollandse tafel.

Nee, maar dan bij onze Oosterburen. Duitsland is het Kartoffelland bij uitstek. En de recepten, gerechten en variaties zijn er eindeloos. Ingewikkelde en uitgebreide schotels met een verfijnde smaken, maar vaak ook eenvoudige, wat boerse gerechten, recht-voor-z’n-raap lekker.

Gisteren maakte ik zo’n eenvoudig gerecht, Kartoffel-gratin mit Möhren. Het is traditioneel, maar het werd wat verfraaid door Martina Meuth (Essen und Trinken). En ik deed dan weer wat aanpassingen om het voor mezelf werkbaar te maken. Het recept is voor vier personen:

  • 500 gram aardappelen,
  • 300 gram winterwortelen,
  • boter,
  • 1 theelepel gemalen venkelzaad,
  • 1 eetlepel oregano,
  • 1/4 liter melk,
  • 150 cc room,
  • peper en zout.

Schil de aardappelen en de wortelen en snijdt ze in plakjes van 2 à 3 milimeter dik. Doe de schijfjes in een kom en voeg er venkel, oregano, vers gemalen peper en zout uit de molen bij. Meng met je handen de hele boel goed door elkaar zodat alle schijfjes min of meer bestoven zijn met de kruiderij. Beboter een ovenschaal (flink) en stapel de schijfjes erin. Schenk de room en de melk erbij en leg wat vlokken boter op de bovenste laag schijfjes. Plaats de schaal in een voorverwarmde oven en laat het gerecht bij 200 graden in anderhalf uur gaar worden.

Opmerkingen:

  • De venkelzaden kneusde en vermaalde ik in een kleine vijzel. Het resultaat is beslist beter dan wanneer je gemalen venkelzaad koopt in de winkel.
  • Het is de bedoeling dat de vloeistof tot aan de bovenste laag schijfjes rijkt. Afhankelijk van de vorm van de schotel kan het zijn dat je wat meer of minder room en melk moet gebruiken.
  • De gaartijd van anderhalf uur lijkt erg lang, maar is geheel juist. Op het eind hebben aardaappel en wortel zich vol gezogen met de vloeistof en de rest is verdampt. Het gerecht is van een heerlijk zachte consistentie.
  • Ellen vindt dat de temperatuur gerust lager mag, bij voorbeeld 160 graden. Je voorkomt dan onderstaande euvel en het gerecht zal heus wel gaar zijn, zegt ze.
  • Door de lange gaartijd vormde zich een vliesje van verbrande vloeistof op de schotel. Dat was er eenvoudig af te scheppen. Wortel en aardappel hadden niks geleden. Wil je dat “verbranden ” voorkomen, dan kun je de schotel enige tijd afdekken met wat aluminiumfolie.

Zoals je begrijpt is dit een maaltijdschotel. Er kan nog een vleesje bij, groenten hoeft niet. Wij namen er lamsrack bij. Een eenvoudig glas rode wijn smaakte er prima bij, droge witte had ook heel goed gekund. Een kopje espresso en een glaasje PX sherry toe.

auflauf 009 lamsrack

© paul

Runderstoof met koffie…

Braziliaans stoofvlees met koffie 013

Koffie, ik drink het elke dag. En graag, én veel. ‘s Avonds na de maaltijd een kop espresso, ‘s ochtends bij het wakker worden drie koppen uit de Méliorpot. Ik drink koffie bij aanvang van mijn dienst, en vaak ook bij het afsluiten daarvan. Koffie helpt me door mijnwerknachten, koffie zorgt voor de rustpunten op mijn vrije dagen. En nu, op het eigenste moment dat ik dit stukje zit te schrijven, staat er een dampende kop koffie boven het toetsenbord. “Coffee is my drug…” zei Frank Zappa al weer jaren geleden. Nou, reken maar dat dat ook voor mij geldt.

Afgezien van koffie als spirituele drank ken ik koffie, of de smaak daarvan, als toevoeging bij chocolade, in bonbons en gebak, in snoepjes en in drank. Maar koffie als smaakmaker bij vlees?…

Ik stuitte op het gerecht in de Italiaanse receptenverzameling De Zilveren Lepel. Het schijnt een van oorsprong Brasiliaans recept te wezen, de Italianen noemen het Spezzatino al Caffé (stoofvlees met koffie). Ik geef het recept zoals ik het gisteren maakte voor vier personen:

  • 700 gram runderstoofvlees, in dobbelstenen gesneden,
  • olijfolie,
  • 2 uien in plakjes,
  • 2 tenen knoflook, gesnipperd,
  • 1 groene paprika, ontpit en in reepjes geneden,
  • 1 glas droge witte wijn,
  • 1 kop heel sterke koffie (150 cc),
  • peper en zout uit de molen.

Laat de olie heet worden en bak het vlees aan alle kanten bruin. Bestrooi intussen het vlees met peper en zout. Bak in een tweede pan uien, knoflook en paprika tot de uien glazig zijn en laat dit mengsel dan nog een minuut of vijf stoven op een laag vuur. Voeg dan de groenten bij het vlees en giet er de wijn en de koffie bij. Het geheel mag nu stoven tot het gaar is. Laat, indien nodig, het vocht op het laatst nog even inkoken.

  • Opmerkingen:
  • De smaak en de geur van koffie in het gerecht verraste ons. Tijdens het stoven begon het vreemd maar aangenaam te ruiken in huis. Ook de smaak van het gerecht gaf een geheel onbekende sensatie. Koffie, wijn, ui en paprika hadden zich tot een geheel nieuw smaakconglomeraat gevormd. Vreemd, maar aangenaam.
  • Het recept doet wat uitgekleed aan. Toevoeging van bij voorbeeld laurier, foelie en tijm zouden beslist niet hebben misstaan, het was er nog beter van geworden.
  • Ik geef je geen stooftijd want die is afhankelijk van het gebruikte vlees. Het kookboek zegt in dit geval één uur, maar ik gebruikte runderbraadlappen, en die waren na een uur nog zo taai als de hel. Ik liet het vlees 3 uren stoven.

We aten er witte rijst bij en de restanten van de linzenschotel van vandeweek, even opgebakken met een handvol spekjes. Een glas rode Bordeaux erbij en toe een stukje Goudse kaas, PX sherry en espresso.

linzen

© paul

Carnaval komt eraan…

pasta spek knoflook en pepertjes 006

Ellen was zo verguld met haar vergeten foto dat ze zaterdag spontaan mijn voorraad Orval aanvulde. En zo kon het dus zijn dat ik op zondagochtend, na de hond te hebben uitgelaten, mijzelf een mooi glas inschonk en tot een uur of elf bleef zitten plakken aan de keukentafel. Daarna sliep ik een gat in de dag…

Ellen spoedde zich vroeg in de middag naar De Witte Brug no 5, alwaar de eerste vergadering ten behoeve van het “carnavalskostuum 2009” plaats vond. Iedereen was er, behalve ik. Zoals gezegd lag ik te slapen.

Ze hadden ideeën zat, naar ik begreep. Meer mag ik er niet over zeggen. Toen ik vorig jaar het embargo schond kreeg ik ongenadig op mijn donder. Dat zal me geen tweede keer gebeuren…

Mijn moment van opstaan viel gelijk met de thuiskomst van Ellen, het zal een uur of zes zijn geweest. Snel werd er nog wat gekookt, eenvoudig, maar overheerlijk.

Een drupje olie in de pan en een handvol van het beste spek erbij, in dobbelsteentjes. Dan flink wat knoflook toevoegen en een gesnipperd vers pepertjes. Even fruiten en je kunt er de gekookte paste op storten. Goed mengen en je bent klaar. Erbij een schaal sla met twee gebakken geitenkaasjes. Complete maaltijd, fluitje van een cent. Heel simpel, maar ontzettend lekker…

Erbij een glas wijn uit Toscane. Een tip van Ed van de Wijnerij. Moet je beslist eens proberen, het levert je een feestje op!

We sloten de avond af met een Tatort uit Keulen, ons favoriete commissaris-duo. We vonden het verhaal maar “la-la”. Gemiste kans voor Schenk en Ballauf.

pasta spek knoflook en pepertjes 003

© paul

Feestje voor Max…

max jarig 2009

Vandaag vierden we een klein feestje; Hond Max woont vandaag 6 jaar bij ons! In 2003 bezochten wij het dierenpension Smakterheide. Wij zochten een hond, passend bij ons en onze manier van leven. Hond Max leek precies dat wat wij in gedachten hadden; een rustige hond, met een Vlaams paspoort. Ongeveer één jaar oud, fit, gezond, zonder fokkerskwaaltjes en ook bijna zonder vreemde aangeleerde gewoontes. Wij weten niet precies hoe de roots van Max lopen, maar ergens in een ver verleden heeft hij geleerd te werken met koeien. In ieder geval doet hij nog steeds alsof dat zijn levenstaak is; het bij elkaar houden van, op een hoopje zetten van…enzovoorts. En als er geen koeien zijn…mensen en kinderen lopen ook heel slordig…Een beetje bij elkaar drijven kan geen kwaad aldus Hond Max!

Ik heb de hele dag geprobeerd een mooie foto van Hond Max te maken, helaas. Dat beest zit geen minuut stil. Niet dat die hond zo druk is, maar hij reageert erg sterk op het fototoestel. “Klik, het eten is klaar”. Ik zag vandaag weer hoe dat zat met Pavlov. In het geval van Max geen bel, maar de klik van mijn camera; klik; eten klaar, dan gaat Hond Max alvast bij de tafel zitten, je weet maar nooit…

Ter ere van de feestlijke gelegenheid kwam er ook echt bezoek voor Max. Marleen bracht een heus cadeau, een heerlijk stinkend pensachtig ding. Hond Max was/is er helmaal blij mee.

Wij vierden het feestje bescheiden, met een glas wijn, een glas port en een potje koffie voor Paul. Natuurlijk liep ook de hele planning voor het eten van vandaag in de soep: wij besloten dan maar gewoon soep te eten met een paar sneden goed brood.

Soep van Jeruzalem artisjok ofwel aardperensoep…

Jerusalem artisjok

Ik kocht ze op de markt in Helmond. Er stond een bordje bij met de tekst “aardperen“, ofwel Jeruzalem Artisjok. Ik ben gek op artisjokken dus moest ik maar eens gaan proberen wat deze aardperen gemeen hebben met artisjokken. Na wat Googelen kwam ik er snel achter dat men over het algemeen niet zo enthousiast is over de smaak. “Beetje flauw”, “niet erg prominent”, enzovoorts. Wel veel andere lovende kwaliteiten van de aardpeer zag ik voorbijkomen; gezond, veel vitamines, eiwitrijk en nog veel meer… Ik besloot er maar soep van te maken.

soep van aardperen

Voor vier personen:

  • 500 gram aardpeer ofwel Jeruzalem artisjok, geschild en in kleine stukjes gesneden
  • 2 aardappels, geschild en in kleine blokjes gesneden
  • 1 sjalotje en een teentje knoflook fijn gesneden
  • 1 eetlepel boter
  • 1 1/5 liter bouillon
  • 1 eetlepel versgehakte koreander
  • 1 eetlepel versgehakte basilicum
  • peper en zout
  • eventueel wat krokant gebakken spekjes

Verwarm de boter en smoor daarin zachtjes de aardpeer, de sjalotjes en knoflook. Voeg de bouillon en de aardappelstukjes erbij en laat het geheel ongeveer 25 minuten zachtjes garen. Voeg de koreander en basilicum toe, kook nog zachtjes even mee en pureer dan alles met de staafmixer tot een gladde soep. Breng op smaak met peper en zout. Strooi er voor het opdienen nog wat verse gehakte basilicum en koreander over. Schep de soep op voorverwarmde borden, schenk er een lepeltje verse room over en eventueel wat uitgebakken stukjes spek.

Geef er grof boerenbrood bij met gezouten boter.

Voor ons was het vandaag nèt genoeg voor vier personen. Hond Max kreeg gewoon zijn eigen brokken. Honden houden niet van soep.

© ellen.

Druk, druk, druk…

Orval, the best Belgium beer!!!

En ik had Ellen nog zó beloofd om vannacht een gedegen stuk te schrijven… Het zal er niet van komen, kwestie van geen tijd. Ik laat je dus maar een “vergeten” foto zien, uit ons archief. En zie toch eens, die vettige schuimkraag! Ellen had het plaatje weggezet onder de kop: Beste Bier van België. Maar volgens mij is dit het Beste Bier van de Wereld. En dat vind ik al heel lang.

Orval heet het en het komt van de Paters Trappisten uit het gelijknamige klooster in het zuiden van de Ardennen, aan de Franse grens. Het visje op het glas heeft een ring in zijn bek. Er hoort een verhaaltje bij dat lijkt op ons “Vrouwtje van Stavoren”, maar dan romantischer. Ik schrijf het binnenkort allemaal op.

Ik moet verder met mijn werk lezer. Ik verlang naar de ochtend, naar thuis. Straks, voor het slapen gaan schenk ik me zo’n glas Orval, reken maar…

Kip met saffraan en tomaat en als bijgerecht linzen uit Puy…

kip met saffraan

Soms verlang ik wel weer naar een beetje zon, zee en mooi weer. Te lang is het nu te koud, te somber en vooral te donker. In de morgen loop ik door een donkere, bijna onverlichte straat naar de bushalte ( 5 lantarenpalen die om de één of andere reden geen licht meer geven). Stoeptegels die een paar keer per jaar, om mij duistere redenen, opgegraven worden en na een paar dagen weer slordig worden terug gegooid, zodat ik in het donker, struikelend onze straat doorkruis. Dan wacht ik, weer in het donker, in de regen of de sneeuw, ( helaas geen bushokje of iets om te schuilen) nog ‘even’ tot mijn bus komt die me naar de grote stad Eindhoven zal brengen. Ik mag dan staan in de bus tot ik op de plaats van bestemming ben, hangend tussen veel natte jassen met mensen erin. Ik stap uit en geniet even van de frisse ijskoude regen en loop dapper het pikdonkere terrein op van de Technische Universiteit Eindhoven. De TU Eindhoven blinkt niet uit in voorzieningen voor voetgangers, maar wel in het tegendeel. Via een pikdonkere route zonder voetpaden moet ik, al zigzaggend om niet geschept te worden door de vele bedrijfsbusjes, naar ons Fontysgebouw zien te komen. Je zou van een Technische Universiteit meer verwachten! Parkeerplaatsen zijn goed geregeld maar de rest…

Thuisgekomen via dezelfde route v.v., alweer bijna donker, had ik vandaag echt zin in zomer, vakantie, licht en lucht. Een beetje zuiders, zomers eten op tafel dus; kip met saffraan en tomaat en chilipepertjes.

Voor ongeveer vier personen;

  • 8 biologische kippendrumsticks (afhankelijk van hoe groot ze zijn, 1 à 2 per persoon)
  • 1 eetlepel olijfolie
  • 2 teentjes knoflook, geplet en fijngehakt
  • 4 rijpe tomaten of een blikje gepelde tomaatjes
  • 4 gedroogde chilipepers
  • wat gedroogde oregano
  • een flinke pluk saffraan
  • een scheutje witte wijn
  • 2 eetlepels kappertjes ( gezouten kappertjes even ontzouten in wat water)
  • versgehakte platte peterselie

Braad de kip even aan in de hete olijfolie. Doe er de chilipepers bij en de knoflook en bak even zachtjes mee. Dan de stukjes tomaat, de saffraan en oregano erbij en nog even bakken. Afblussen met witte wijn en ongeveer 45 minuten zachtjes laten stoven. Voeg de kappertjes toe als het vlees bijna gaar is en breng het geheel op smaak met zout en peper. Strooi er voor het opdienen nog wat peterselie over en eventueel wat uitgebakken spekjes.

linzen

Omdat het toch nog gewoon winter is aten we er linzen bij. Wij hebben een mooie voorraad linzen uit Puy (Frankrijk) in onze kelder.

  • 1 kop linzen (een koffiebeker)
  • 6 koppen water
  • 1 teentje knoflook, geplet en in stukjes gehakt
  • 1 stengel bleekselderij, kleine stukjes gesneden
  • 1/2 winterwortel, in kleine stukjes gesneden
  • 75 gram ontbijtspek of panchetta in dobbelsteentjes gesneden
  • klein beetje olijfollie
  • wat vers gehakte platte peterselie

Smoor de knoflook even in de olijfolie. Voeg de selderij en wortel erbij en smoor ze even mee. doe er dan de linzen en het water. Roer alles goed om en laat de linzen zo 45 minuten zachtjes koken. *)

Giet eventueel overgebleven water af.
Bak de spekjes in een pan en roer ze door de linzen.
Strooi er wat verse peterselie over.

Wij aten er een salade van rauwe witlof met appeltjes. En, natuurlijk espresso toe.

*) kooktijd van de linzen is afhankelijk van de soort en hoe vers de linzen zijn. Heel moeilijk te zeggen dus. De linzen uit Puy die wij kochten zijn prima. Je hoeft ze niet vooraf te weken. Sommige linzen moet je wel even weken (3 uur weken in koud water. De linzen dan spoelen en verder zoals in het recept).

© ellen.