Met moederdag schreef ik over mijn moeder. Vandaag, op vaderdag een blog over mijn vader.
Op de foto staan we samen op het strand. De foto is gemaakt in de strenge winter van 1963. De golven waren metershoog bevroren.
Mijn vader is geboren in Haarlem in 1896, we gaan dus meteen twee eeuwen terug. Mijn familie houdt wel van grote stappen. Mijn vader was dus al 60 jaar toen ik geboren werd. Dat lijkt misschien heel oud maar ik heb er nooit nadeel van ondervonden. Hij leerde mij schaatsen en gitaarspelen, holde achter mijn eerste fiets aan tot ik het helemaal zelf kon en leerde me de namen van allerlei bomen en planten. Samen gingen we op zaterdagmiddag naar de slijterij, zo’n mooie koele winkel was dat. Ik kreeg dan een flesje Joy, dat was toen nog heel bijzonder, frisdrank! Op de terugweg kochten we dan gebakjes bij bakker Kraai, die had de lekkerste tompoezen. Mijn vader was wat dat betreft een moderne man, in die tijd deden mannen geen boodschappen, dat was vrouwenwerk! Toen mijn moeder met haar twee jongste zussen drie weken naar Amerika ging om andere broer en zus te bezoeken, kookte hij elke dag wat wij samen het lekkerste vonden. In andere dingen was hij wel heel behoudend. Zo heeft hij jarenlang geweigerd om margarine op zijn brood te eten. Dat vond hij maar een nep-smaak. Ook koffiemelk kwam er bij ons thuis niet in. Gewoon losse melk en daarvan werd het bovenste deel afgeschept voor in de koffie. Ik kan hem eigenlijk geen ongelijk geven, dat smaakt ook veel beter.
Mijn vader was schilder en kon fijn werk maken. Het marmeren van hout was zijn specialiteit. Dat is een oude techniek waarbij gewoon hout zo beschilderd wordt dat het eruit ziet als marmer. Ook nerven aanbrengen zodat gewoon hout lijkt op oud eiken- of kersenhout hoort bij dat vak. Ik had een nachtkastje op mijn kamer van gewoon vurenhout. Hij had het beschilderd zo dat het hout, donker glanzend kersenhout leek, en het bovenblad was roze gemarmerd. Hij was ook heel bedreven in het vergulden van voorwerpen. Een velletje bladgoud uit een speciaal boekje werd dan met een kwast op een voorwerp aangebracht zodat er een klein laagje goud omheen kleefde. Ik was als kind diep onder de indruk van deze techniek; mijn vader kon dingen in goud veranderen!
Lang voordat ik geboren werd, in de jaren dertig van de twintigste eeuw, ging hij samen met zijn broer en nog wat mensen naar Frankrijk om daar in kerken en kastelen mee te helpen de schade van de Eerste Wereldoorlog te herstellen.
De foto hierboven is daar gemaakt. Linksachter mijn vader, rechtsachter zijn broer Leo. De foto werd samen met vele brieven naar huis gestuurd. Waar de foto precies gemaakt is weet ik niet, ik weet dat ze onder meer in de buurt van Verdun werkten.
Eind jaren negentig was het Ministerie in Verdun. Een bezoek aan de loopgraven en het monstrueuze herdenkingsbouwwerk op “het Veld van Eer” stonden al tijden op het programma, dit ten gevolge van Paul’s wat morbide hobby die ze in Noord Frankrijk “La Grande Guerre” noemen. Slagveldtourisme, het bestaat echt!
Het was niet meer dan logisch om tijdens die reis ook de oude vestingstad aan te doen. Een niet erg spannende stad, al het ouds is er in ’14-’18 kapot gebombardeerd en weggeschoten. De ruïnes werden gesloopt en er voor in de plaats kwam een grauwe architectuur, twintigste eeuws, nikszeggend.
De kathedraal is één van de weinige bouwwerken die werden gerestaureerd. Mijn vader heeft er aan mee gewerkt. Ook dat is een sober gebouw, opgetrokken in een grijze steen. Het voorheen rijke interieur ging tijdens een grote brand ten gevolge van de voortdurende beschietingen geheel verloren. Men heeft daarna geen kans gezien om nog maar een schijntje van de oude glorie terug te brengen in de kerk.
Kom je door de zij ingang de kerk binnen dan sta je vrijwel direct tegenover de doopvont. We liepen er onverschillig langs. Een grote achtkantige stenen bak met een koperen bassin. Geen staaltje van Rijke Roomsche Sierkunst. In het voorbijgaan viel mijn oog op verschillende openstaande naden in de doopvont. Open naden in steen? Nóg nadere beschouwing leverde een verbijsterende ontdekking. Het ding was van hout. En heel zorgvuldig was de beschildering die de doopvont tot een stenen bakbeest maakte. Geschilderd marmer, precies zoals het houten bovenblad van mijn nachtkastje vroeger. En toen wist ik het zeker: Dit heeft mijn vader gemaakt!
Een ontmoeting met mijn vader, over de tijd, over de dood, in een kille kerk in Noord Frankrijk. We zijn er maar bij gaan zitten, niet in staat verder nog wat te ondernemen…
© ellen
