21-06-2014. De etappe ging van Samos naar Ferreiros, 28 kilometer.

Logroño zie ik je denken, daar kwamen die gasten toch al een dag of twintig geleden doorgetrokken. En ja, dat weet ik natuurlijk ook wel. Maar het gaat me hier om de artistieke kwaliteit van de tegel op de foto. Dat vind ik namelijk misschien wel de mooiste Jacobswegwijzer die ik in al die tijd gekregen heb. Destijds kon ik hem niet kwijt in het artikel en daarna schoof de foto steeds verder op in ons archief, op weg naar de vergetelheid. Tijd voor eerherstel…

De kracht zit ‘m in de tegenstelling van de strakke eenvoudige letter en de gestileerde schelp tegenover de organische pijl. Die picturale inhoud én de kwaliteit van de compositie verraden dat een beeldend kunstenaar zijn of haar best heeft gedaan. Het werk doet me onweerstaanbaar denken aan het oeuvre van de door mij bewonderde Antoni Tàpies, de Spaanse kunstenaar en Zenboedist, die met een op straat gevonden touwtje een meesterwerk maakte.

Vanaf een foto determineren is altijd ingewikkeld. Met paddenstoelen bijvoorbeeld doe ik het nooit! Je voelt niks, je ruikt niks, je kunt niet proeven. Je kunt alleen afgaan op wat je ziet en dan maar hopen dat de foto niet bedriegt. (Breng me een paddenstoel in levenden lijve en ik vertel je of je hem eten kunt..)

In het geval van deze bewegwijzering is uit de foto niet écht op te maken of die van keramiek is of van metaal, maar laten we er vanuit gaan dat het gebakken klei is. De witte letters en de schelp liggen verhoogd op het oppervlak van de tegel, ze zijn waarschijnlijk met behulp van een roller geglazuurd. De pijl echter is vormgegeven met een andere techniek, genaamd Verloren Was.

Je gebruikt vloeibare was (of een equivalent daarvan) en schildert een afbeelding op de kale tegel en vervolgens giet je een laag glazuur over de tegel, op de plaats waar was zit zal het glazuur niet pakken. Bij het bakken in de oven zal de was verbranden, het glazuur brand een huid op de tegel. Daar waar het glazuur zich niet kon hechten, op de plaats dus waar oorspronkelijk de was zat, ontstaat een afbeelding in de kleur van de kale, ongeglazuurde, gebakken  klei.

Bij het doorploeteren van al die Santiagoblogs op internet kwam ik meer afbeeldingen tegen van dit ontwerp, met andere plaatsnamen. Ik kon ze tot mijn spijt niet meer terug vinden. De wandelaars hadden evenwel andere zorgen aan het hoofd deze ochtend…
Om 06.00 uur ging de grote lamp aan in de Pelgrimsherberg en iedereen sprong uit bed, zo ook Ans en Jan. Het ontbijt werd in zeven haasten weggewerkt in de Bar aan de overkant, de wandelaars wilden snel op pad.

Na enkele minuten, ja wat dacht je, kwamen de pelgrims er tot hun verbijstering achter dat alweer de Staf van Zjoske ontbrak aan hun schamele bezittingen. Er zat niets anders op dan terug te lopen naar de Ontbijtbar. Tot hun schrik moesten Ans en Jan constateren dat de Staf daar niet was achtergebleven. Dan maar snel naar de Herberg, hopend dat daar nog vrijwilligers aanwezig waren en de deur nog niet was gesloten voor de dag. Evenwel bleek ook de Herberg niet het onderkomen voor het kleinood. Dan volgde er een tocht langs de Horecaf van Samos. De Staf werd uiteindelijk terug gevonden in het café waar de dag hiervoor het aankomstbier werd gedronken. Wat een geluk! schrijft Ans, alweer!

Over de route vermeldt het verslag van Ans en Jan niet erg veel. Ook vandaag werd er veel geklommen en gedaald. Het wordt er niet gemakkelijker op nu we dichter bij Santiago komen schrijft Ans, pittige klimmetjes…

Evengoed was het een mooie tocht in een groene omgeving. En hoewel de wandelaars door een aantal kleine dorpjes trokken was de algemene indruk er een van verlatenheid. En die zochten ze ook, de wandelaars vonden het de moeite waard om een omweg te nemen ten einde de grote stroom van pelgrims op de Camino te vermeiden. In de middag regende het een beetje…
Jan, kun jij aan Paul vragen om de foto van het eten met onze Amerikaanse vrienden te plaatsen op de site? Zij kijken ook op het Ministerie! Groet aan allen…

Ans, je vraag is mij een bevel. Asjeblieft, op je wenken bediend. (Voor het thuisfront: dat mannetje met bril en hemelsblauw T-shirt is ons vreemd. De man met het donkerblauwe T-shirt is David, de Presbyteriaanse dominee en vader van het meisje met de groene trui, Karin. We hebben hen al eens eerder ontmoet. De mevrouw in het midden heet Bamy, zij is de echtgenote van David en moeder van Karin. De jongeman in de roestbruine sweater heet Tyler. Hij blijkt de vriend van Karin te zijn. Bamy en Tylor voegden zich bij hun geliefden om de laatste 100 kilometer van de Camino de Santiago de Compostella mee te lopen. Oh ja, die andere twee gasten zijn pelgrims uit Nederland.) Zoiets Ans?..

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

20-06-2014. De Etappe ging van Fonferia naar Samos, 20 kilometer.

Ik weet niet goed waar ik moet beginnen lezer. Het einde van de pelgrimage zit eraan te komen. Ans en Jan hebben een reisschema gemaakt om te zorgen dat ze op een afgesproken tijd in Santiago zijn. Dat is belangrijk omdat er hulptroepen onderweg zijn vanuit Gemert. Hulptroepen (Marjan en Theo) die garant staan voor de repatriëring van de pelgrims.

En aangezien Ans en Jan de voorgaande maanden voortdurend lange marsen maakten, meer kilometers dus dan noodzakelijk was voor het tijdsschema, hebben ze nu tijd over. De etappes worden dus korter en de wandelaars zijn nagenoeg elke dag vroeg in de middag op hun plaats van bestemming.

Zeeën van tijd hebben ze; ze gaan te laat naar bed, ze frequenteren de Spaanse Horecaf, doen wat cultuur op en pappen aan met elke reiziger op het Pelgrimspad.  Ik gun het hen van harte, dat ongebreideld genieten. Mede daarom ging men toch op pad.

De onvermijdelijk euforie die de pelgrim oploopt op het laatste stuk van de Camino lijkt ook Ans en Jan in zijn greep te nemen. De verslagen die ik binnen krijg worden warriger, de dagen beginnen door elkaar te lopen, er passeren pelgrims de revue waarvan we nog nooit gehoord hebben, terwijl Ans en Jan het doen voorkomen alsof wij al tijden geleden vriendschap met hen sloten.

Ach, het is allemaal niet erg, behalve dan dat ik mijn eigen warrige geest tot het uiterste moet inspannen om er nog chocolade van te maken.

Zo verteld Ans over de avondmaaltijd van de vorige dag (en als Ans erover schrijft dan is het belangrijk, dus moet ik erover berichten).

Het was een pelgrimsmaal, genoten in de Herberg waar men logeerde, samen met een hele hoop andere pelgrims. Stoofvlees kregen de reizigers voorgeschoteld, met verse doperwten, paddenstoelen en die geweldige aardappeltjes uit de streek. Een punt amandeltaart als toespijs. Maar waar het vooral om ging was die goed gevulde soep aan het begin van de maaltijd. Bonen zaten erin, en aardappelen. Verder peulen, wortel en ui. En een lokaal ingrediënt, Berza genaamd. Ans accentueert die Berza, ze vond het bijzonder en smakelijk.

Enfin, die Berza kenden wij vroeger ook. Hij heette dan Mergkool en werd aangebouwd als veevoer, bij ons in Brabant, op de zandgronden van Limburg en in Gelderland. In de jaren vijftig van de vorige eeuw teulde men nog een goede 900 hectare, in 1976 was het areaal gereduceerd tot één enkel hectare.

Berza wordt nog veel gegeten in Portugal en in delen van Spanje. Die Berza vond jij lekker Ans, misschien moesten we dan een bondje sluiten. Berza is een volle neef van de Cavolo Nero, de Italiaanse zwarte kool. De smaak en de structuur van het blad zijn dermate hetzelfde dat je ze bij een blinde proeverij niet kunt onderscheiden. De Jongste Bediende bouwde een paar jaar geleden die kool voor Ellen aan. Kijk jij die man bij terugkomst een beetje lief aan en het zou zomaar kunnen gebeuren dat we volgend jaar met z’n allen weer achter een bord Berza/Cavolo Nero zitten. Enfin, laat ik maar aan het verslag beginnen.

Ans en Jan hadden zich voorgenomen om uit te slapen, ze konden het zich permitteren. Echter na maanden van vroeg opstaan bleek het onmogelijk om plotsklaps dat ritme te veranderen. Allebei waren ze om zes uur wakker en met moeite bleven ze nog een half uur liggen, toen hadden ze er genoeg van en stonden op.
Die nacht sliepen er een goede 70 pelgrims in de herberg. De meesten waren al op pad, maar Ans en Jan hadden alle tijd van de wereld, ze hoefden slechts 20 kilometer deze dag. Wil uit Friesland liep de afgelopen dagen op met de wandelaars, maar ze ging het nu rustiger aan doen, ze zou de reizigers slechts de eerste 10 kilometer begeleiden.

Na een rustig ontbijt begaven Ans en Jan zich op pad. Mist hing in het dal en de bewolking hing laag, maar de omstandigheden om te wandelen waren prima. Het eerste deel van de etappe trok door groene heuvelen en langs mooie oude dorpjes. De open mestvaalten brachten herinneringen aan het oude dorp in Brabant in gedachten, het rook naar vroeger, naar Ome Antoon en Tante Drieka…

Na 10 kilometer namen Ans en Jan dan afscheid van hun reisgenote van de voorbije dagen. Dag Wil, tot ziens! En getweeën trokken ze verder. Naar de kloosterherberg van Samos ging de tocht, en om het elkaar niet te moeilijk te maken kozen de wandelaars een alternatieve route. Het lag in de lijn der verwachtingen dat de tocht aardig vlak zou wezen, maar dat pakte anders uit. Het was een aaneenschakeling van klimmen en dalen. Uiteindelijk maakte het niet zoveel uit, de wandelaars hadden voldoende hellende kilometers in de benen. Ook deze tocht ging ze gemakkelijk af en het landschap toonde zich weer van de schoonste zijde.

Albergue de los Padres Benedictinos, zo heette de kloosterherberg, er was plek voor 70 pelgrims. Zelf koken behoorde niet tot de mogelijkheden, dus werd het avondmaal genoten in de Bar tegenover het klooster. Gislène uit Perpignan was tafelgenoot.

De broodnodige cultuur voor deze dag werd opgesnoven in een middeleeuwse kapel in de buurt van het klooster, onder leiding van een gids van het toeristenbureau. En daarna spoedden de reizigers zich weer terug naar de Bar tegenover het klooster, waar ze verder een aangename avond doorbrachten met Alex uit Zürich en een Mevrouw uit België.

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

19-06-2014. De etappe ging van Vega de Valcarce naar Fonferia, 24 kilometer.

Ergens onderweg kwamen Ans en Jan dit plaatje tegen. Het moet heel recent geschoten zijn, want het type huisjes, zoals op de achtergrond komt nauwelijks buiten Galicië voor en daar waren ze pas met deze etappe aangekomen.

Het lijkt alsof de afbeelding is uitgebeiteld uit een plaat steen, maar ze zou ook van metaal kunnen zijn, gegoten in een mal. In dat laatste geval mag je ervan uitgaan dat de afbeelding eerst in klei is gemaakt.

Het mannetje op de voorgrond speelt op een doedelzak, een Gaita. Een eenvoudig instrument vergeleken bij dat Oorlogskanon van Jan. Het heeft maar één muziekpijp, één bardon en een eenvoudige inblaaspijp met een beperkt fluitmechanisme.

Ik heb op zolder nog een Gaita liggen, ik kreeg hem lang geleden van Vriend Hijn. Hij ziet er klassiek Spaans uit: gele zak, rode franjes. Die van mij komt uit het Baskenland. Eigenlijk dient een Gaita van geitenvel te zijn gemaakt, overtrokken met een fijne stof. Het heeft iets primitiefs, maar ook iets romantisch. Bij die van mij echter bestaat de blaaszak uit de binnenband van een automobiel. Ik heb er nooit geluid uit gekregen. Tsja…

Ans en Jan maakten deze dag wél geluid. Puffen deden ze, hijgen en steunen, op zoek naar hun tweede adem. Er moest deze dag gewerkt worden. Ik geef je het etappedraaiboek van Ans.

Na 2 kilometer begint de klim op 620 meter. Na 6,5 kilometer op 920 meter, na 9 kilometer op 1150 meter, na 12 kilometer op 1250 meter, na 18 kilometer op 1270 meter, na 21 kilometer op 1340 meter, schrijft Ans…

Er werd dus een hoogteverschil geslecht van 720 meter. Dat is op zich al niet niks, maar je dient erbij te bedenken dat na elke klim er een afdaling volgde waarbij de pelgrims onvermijdelijk en noodgedwongen weer een fors aantal geklommen meters prijsgaven. En ach, het lijkt welhaast ondenkbaar, maar het verslag van deze dag, inclusief die rotklimmen was een blijmoedig verslag. De wandelaars hadden zelfs ruim tijd om flink wat cultuur op te snuiven onderweg.

Om 07.00 uur waren ze vertrokken en al na twee kilometer begon de klim. Door het dal van Valcarce ging het eerste stuk en dan omhoog naar de top van de Cebreiro, op 1250 meter. De beloning was echter een overweldigend vergezicht, afgeboord met hoge bergruggen. De wandelaars staken er de grens over, verlieten Castillië en trokken Galicië binnen. Er was  een grenssteen geplaatst. Nog 152 kilometer naar Santiago stond erop.

Evenals het Baskenland en Catalonië was Galicië een autonome staat binnen de Spaanse grenzen. Men koesterde de eigen cultuur, men sprak er de eigen taal, een taal eerder gelieerd aan het Portugees dan aan het Spaans. Galicië had de hoogste bevolkingsdichtheid van Spanje en het gold tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw als een van de armste gebieden van West-Europa.

Ans en Jan namen de kans waar en bezochten een Palloza en bekeken binnen-en buitenkant. Die Pallozas gingen qua type en bouw direct terug naar Keltische tijden aan het begin van onze jaartelling. Je vond ze overigens in grote delen van Europa, deze bouwwerken. Maar dan slechts als archeologische site, slechts het grondplan was overgebleven. Hier, in Galicië, stonden ze in het echt. Ze waren tot voor kort nog in gebruik als overwinteringshutten voor het vee. In wat vroeger dagen huisde er ook het volk van Galicië in. Heden ten dage werden de Pallozas gekoesterd, gerestaureerd, opnieuw gebouwd.

Een aardigheidje: toen aan het eind van negentiende eeuw de Etnografie in zwang kwam werd er uiteraard ook volop onderzoek gedaan naar het toen nog achterlijke deel van Europa. De Pallozas werden voor het eerst wetenschappelijk beschreven door de volkenkundigen; Duitsers en Britten waren daar goed in. Toen ze dan uit hoofde van hun onderzoek vroegen naar de naam van de bouwwerken kregen ze te horen dat het Pallozas waren. Wat de wetenschappers niet wisten was dat Palozza in de Galicische taal staat voor het woord Paleis; de authentieke naam voor de bouwwerken was Casa de Teito. En zo kwam dan de benaming Paleis in de wetenschappelijke analen van de historie van deze primitieve bouwwerken. De Galiciërs koesterden de naam tot aan vandaag als een geuzennaam.

In O Cebreiro werd dan de kerk bezocht. De pelgrims vonden er de Galicische Graal en nog ander wonderlijk zilverwerk uit de hoogtijdagen van de middeleeuwen. Met lede ogen zagen de wandelaars aan hoe de toename van de drukte en het toerisme aan de Camino de Compiostella O Cebreiro langzaam veranderde in een soort Efteling. Jammer, maar waarschijnlijk onvermijdelijk.

De hoogvlakten en dalen in het vervolg van de etappe waren dan weer oogstrelend. Het goede open weer maakte dat de reizigers onwaarschijnlijk ver konden kijken, Galicië oogde nog groen. En toen dan de top van de Alto de Poio, op 1340 meter, werd bereikt trakteerden Ans en Jan elkaar op koel schuimend bier. Het was de ultieme beloning na deze klimtocht. De laatste vier kilometer naar Fonferia liepen naar beneden.

De Pelgrimsherberg in Fonferia bleek een aangenaam onderkomen. Er werd gezamenlijk gegeten. Daarna volgde een gezellig avondje voetbal. En de wandelaars gingen wéér te laat naar bed.

En dan was er onderweg nog dat mannetje, laten we hem Don Q. noemen. Hij had een ateliertje waar hij stokken en staven maakte voor de pelgrims naar Santiago. Je kon ze bij hem kopen, ze waren niet duur. Ans en Jan raakten aan de praat en mochten zijn werkplaats bekijken. De Staf van Zjoske vond hij maar niks, die dikke knobbel aan het eind was hem te onpraktisch.

Ach lezer, allemaal naijver en achterklap. Wat denkt zo’n mannetje wel niet. Onze Staf van Zjoske niet goed? Nou ja…

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

18-03-2014. De etappe ging van Cacabelos naar Vega de Valcarce, 25 kilometer.

Mogelijk is het je opgevallen lezer, maar van die Kabouters hoor je weinig meer. Toen Ans en Jan eenzaam liepen te zwerven door de wouden van Frankrijk, soms dagen verstoken van enig menselijk contact, ja toen wel…

Dezer dagen is het waarschijnlijk te druk, té veel pelgrims op de Camino, om de fantasie de vrije loop te laten. De noodzaak om via hallucinatoire visioenen weerstand te bieden aan ontbering en verlatenheid zijn ver op de achtergrond geraakt.

Ook al is nu de bewegwijzering van het Pelgrimspad vele malen beter dan in Frankrijk, de dag hiervoor liepen de pelgrims dan toch weer eens hartstikke verkeerd, het kostte hen zomaar een aantal kilometers extra sjouwen. Waarom riepen ze nu niet de hulp in van die Kleine Mannen?

Duende noemen ze hem in Spanje. Het is duidelijk een etnisch afwijkend type, vergeleken met de Noord-Europese Dwerg. Hij (en zij ook) staat de mensheid ten dienste als wegwijzer. De Duende brengt het grotemensenvolk thuis wanneer dat verdwaald is in het bos.

En er is meer bekend over het Duendevolkje. Zo wonen ze in de muren van oude gebouwen en huizen, en het liefst in de buurt van de slaapkamer van kleine kinderen. Ze houden er de gewoonte op na om ‘s nachts de teennagels van de kindertjes te knippen. Op zich is daar niks mis mee, maar de Duendes bezitten een tamelijk gebrekkige fijne motoriek, zodat een en ander nogal eens leidt tot de amputatie van een teentje. Zeggen ze in Spanje…

Fransisco Goya maakte de afbeelding, dus zal ze betrouwbaar zijn. Het is een ets-auqatint en ze behoort tot een serie van 80 prenten, allen met als onderwerp het bijgeloof, onwetendheid en onkunde. Los Caprichos was bedoeld als een artistiek experiment waarmee Goya de universele dwaasheden van de Spaanse gemeenschap waarin hij leefde wilde uitbeelden. Hij maakte de serie in 1797 en 1798, een paar jaar voordat hij zich ging toeleggen op het uitbeelden van de verschrikkingen van de Napoleontische Oorlogen die zijn land in verderf stortten. Als modern kind van zijn tijd hing Goya de Verlichting aan. Een deel van de prenten is dan ook ronduit antiklerikaal.

Of Goya de Grootste Spaanse Kunstenaar Ooit is, ik weet het niet. Ik zou zomaar nog een stuk of vijf Grootste Kunstenaars kunnen opsommen. Maar zijn belang is evident; zowel politiek als artistiek…

Enfin, de wandelaars hadden aan het begin van de dag andere zaken aan hun hoofd. Hier kun je alleen maar slapen schrijft Ans, dus zonder ontbijt op pad…

Gelukkig deed zich al na drie kilometer een mogelijkheid voor om de valse start goed te maken. In een klein eethuis nam men gebakken eieren met spek, een eenvoudig maar effectief pelgrimsontbijt. Pieros heette het plaatsje waar de herberg stond.

Als snel na de vroege maaltijd liepen de wandelaars Villafranca del Bierzo binnen, een in de 12e eeuw gestichte stad. Klein Santiago werd ze sinds de vroegste tijden ook wel genoemd, als gevolg van de aanwezigheid van talloze kerken en kloosters en andere voorzieningen voor de pelgrims. Al vanaf het begin vestigden zich veel Fransen in de stad, aangemoedigd door de Franse overheden. De naam van de stad verwijst ernaar…
Verder ging dan de tocht door een glooiend landschap. Vriendelijke dalen, kabbelende beekjes,hooggelegen akkers en wijngaarden. Een groot deel van de tocht, zo’n 15 kilometer, trok langs een brede asfaltweg. Het was evenwel niet écht vervelend, de omgeving maakte veel goed. En het was dan wel heet en er was weinig schaduw te bekennen, de gedachte aan koel bier bij een laatste stop voor het einddoel van de dag maakte alles draaglijk.

De slaapplaats werd geboekt in de Gemeentelijke Herberg van Vega de Valcarce. Snel douchen, een maaltijd bereiden, gezamenlijk eten en het was alweer tijd om een café met televisie op te zoeken. Dat was in Spanje geen enkel probleem, álle café’s hadden een televisie. Om 18.00 uur begon de wedstrijd en de rest werd al snel geschiedenis.

We beseffen steeds meer dat het eind in  zicht komt schrijft Ans, en dit geeft ondanks dat het bijna afgelopen is ook een heel goed gevoel.

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

17-06-2014. De etappe ging van Molinaseca naar Cacabelos, 24 kilometer.

De Orde van de Tempeliers blijft tot de verbeelding spreken, ook vandaag de dag nog. De Tempeliers duiken op in moderne internetgames, in speelfilms, in romans, en dat terwijl de Orde slechts tweehonderd jaar als organisatie bestond. Legendarisch zijn de verhalen over grote schatten goud en zilver die de Tempeliers verborgen zouden hebben en die nooit terug zijn gevonden.

De Orde werd opgericht als een legertje binnen het grote leger van Kruisvaarders op Jeruzalem, de leden waren allen tot de ridderstand verheven edelen. De Tempeliers werden officieel erkend door de Paus van Rome in 1129. Het oorspronkelijk doel was de Pelgrims naar het Heilige Land te beschermen. De Tempeliers stonden bekend om hun religieus fanatisme en hun excessief geweld. (Elke moslim mocht door de ridders worden gedood, maar hij die een christen doodde vloog uit de Orde.)
De Orde was gemodelleerd naar bestaande kloosterorden, ook de ridders legden de gelofte van armoede en kuisheid af. De Orde verspreidde zich over heel Europa en de Levant, maar was toch vooral een Franse zaak. Ook in de Lage Landen was de Tempelorde actief. Aangezien alle leden uit de hoogste stand kwamen was het intellectueel niveau heel behoorlijk, men had onderwijs genoten, men kon lezen en schrijven. Door de contacten met de bovenlaag van bestuurders en wetenschappers in de Levant (het huidige Syrië, Israël, Palestijnse gebieden) droegen de Tempelridders bij aan de verspreiding van kennis en wetenschap over heel Europa. (En behielden een deel van de wetenschap voor zichzelf, kennis is macht…)

Nog belangrijker was dat het de Orde ook economisch bijzonder voor de wind ging. Aangezien de Tempeliers persoonlijk bezit afzworen vervielen hun erfenissen aan de Orde. Ook het aantal legaten en schenkingen beliep ongekende hoogte. Langzaam aan ontstond er een structuur waarbij de Orde de belangrijkste geldschieter in Europa werd. Een Europese Bank avant-la-letre.

Kennis is macht en geld maakt nog machtiger. De wereldlijke gezagsdragers zagen het met lede ogen aan. En ook het Vaticaan begon zich serieus zorgen te maken. De Tempeliers bouwden heel Europa door hun kloosters in de vorm van onneembare burchten en vormden zo hun eigen staatjes in de verschillende koninkrijken. Dat kon natuurlijk niet goed gaan.

De Franse koning Phillips de Schone bond de strijd aan met de Tempeliers en hij verzekerde zich van de steun van de Paus van Rome. Talloze Tempeliers werden gearresteerd en onder marteling gedwongen bekentenissen af te leggen van godslasterlijke praktijken. (Afzweren van Christus, verspreiden van heidense geschriften, openlijke sodomie, kontkussen, kortom ketterij…) Een vooraanstaand deel van de Tempeliers eindigde op de brandstapel.

Phillips de Schone, die lekkere heer, had het aardig voor elkaar. Politiek spon hij er garen bij en zijn lege schatkist werd rijkelijk aangevuld met alle bezittingen van de Orde binnen zijn grondgebied. In 1309 werd de Orde officieel dood verklaard, maar er doen nog steeds verhalen de ronde over het ondergrondse voortbestaan van de Orde, ook vandaag de dag nog…

Ans en Jan bezochten deze dag de Tempelburgt van Ponferrada, een indrukwekkend complex uit de 12e eeuw. Ook de rest van de stad liet indruk na, de Tempeliershistorie werd er levend gehouden. Dat de wandelaars het Jacobsspoor bijster raakten en pontificaal de verkeerde route namen mag bijzaak heten, het kostte hen wel een paar extra kilometers…

Deze ochtend vertrokken de pelgrims weer in alle vroegte om de hitte van de dag enigszins voor te blijven. Na een goede vier kilometer deed zich de mogelijkheid voor om een ontbijt te nemen. dat was in het plaatsje Campo. Na weer eens vier kilometer kwam dan die Tempeliersburcht in zicht, tijd om een culturele stop in te lassen.

De verdere tocht bood glooiende landschappen; men trok door de wijgaarden van de Bierzo. Aan de route lag een keur van uitspanningen zodat er nog een paar keer werd afgestapt voor koffie en een versnapering. Het brood at men op een grasveldje in de verkwikkende schaduw van een paar bomen.

Van Narda en Ad hadden de wandelaars de aanbeveling meegekregen om te boeken bij de herberg van Cacabelos. een gouden tip bleek het te zijn. De herberg was ondergebracht in een voormalig pelgrimsziekenhuis. Het complex was gebouwd rond een laat-barokke kerk, de Iglesias Las Augustias.

De herberg telde een aantal chambrettes, elk met twee bedden, maar een mogelijkheid om zelf te koken was er niet. Er werd dan besloten om samen met wat andere pelgrims een restaurant op te zoeken. Het werd een samengestelde maaltijd die avond, een soort tapastafel, gedeeld met Wil, Karin en David uit de Verenigde Staten en nog een jong koppel, ook uit Amerika.

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

16-06-2014. De etappe ging van Rabanal del Camino naar Molinaseca,

Cruz de Ferro noemt men dit monument tegenwoordig. Het is opgetrokken uit een grote houten paal, met daarbovenop een ijzeren kruis. Het werd geplaatst in de vroege elfde eeuw door ene Gaucelmo, abt van een nabijgelegen klooster. Een replica van het oorspronkelijk kruis wordt nu bewaard in het Museo de los Caminos in Astorga. Het kruis diende als baken voor de pelgrims naar Compostella, maar evenzeer bediende het de talloze seizoensarbeiders die vanuit het zuiden door dit gebied trokken op weg naar de landbouwgronden van Castillië en León.

Het verhaal wil dat er al in Keltische tijden een stenen monument stond op deze plek, die men Montes de Mercurio noemde. De plaats markeerde de strategisch gelegen kruising van een aantal belangrijke wegen. Na de kerstening van het gebied lag het voor de hand om een kruis als symbool te gebruiken. Het Cruz de Ferro (IJzeren Kruis) geeft ook aan dat men zich op het hoogste punt van de Camino de Santiago de Compostella bevindt, te weten op 1504 meter.

Tijdens de bouw van de Kathedraal van Santiago de Compostella werd de pelgrims een bijdrage gevraagd om het werk te kunnen klaren. Rijke pelgrims doneerden een som geld of andere waardevolle zaken, maar voor arme drommels, die ook in grote getalen naar de Jacobsstad trokken, was dat niet weggelegd. Ze deden dan een gave in natura, ze namen van thuis een steen (steentje) mee en schonken dat aan de bouwheren van Santiago, als symbolische bijdrage aan de bouw van de kerk. Toen de bouw van Kathedraal voltooid was raakte het ritueel in Santiago in onbruik.

Maar op een of andere manier zette het ritueel zich voort op die eenzame hoogste plek van de Camino. En sinds jaar en dag leggen pelgrims een meegebracht steentje van thuis aan de voet van het Ijzeren Kruis. Op symbolische wijze laten ze het verleden achter en kunnen zich nu openstellen voor hun wedergeboorte op het laatste deel van het pelgrimspad. Door de jaren is er een serieuze heuvel van keien en keitjes ontstaan.

Ook Ans en Jan namen deze dag deel aan het ritueel. Ans schrijft: de diverse steentjes die we er om diverse reden hebben neergelegd zorgden wel dat het een emotionele gebeurtenis was. Ook was er een goed gevoel van dankbaarheid en blijdschap. Heel bijzonder om op deze plek te zijn…

Die ochtend waren de wandelaars om 07.00 gestart en ze zouden aan een stuk doorlopen tot 15.30 uur. Slechts twee maal werd er een half uur gepauzeerd voor koffie en een broodje.

Het was een overweldigende tocht, van het begin tot het eind. Het ging over onverharde weggetjes, voetpaden en uitgesleten beekbeddingen. Struikgewas, heide, brem, nu en dan een akkertje en overal die fantastische vergezichten. De pelgrims zagen de groene heuvels in de verte, en nog iets verder de besneeuwde toppen van het hooggebergte. Er werd geklommen, en werd gedaald, men trok door prachtige oude dorpjes, men passeerde kuddes schapen en geiten.

De dag hiervoor ontmoeten Ans en Jan een pelgrim uit Friesland, Wil was haar naam. Ze liep deze dag met de wandelaars op.

Het bleek een onvergetelijke dag, maar de vermoeidheid gebood om vroeg te gaan slapen. Maar toch niet vooraleer er een pelgrimsmaal werd gebruikt, samen met nog 17 andere wandelaars…

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>