Over sprot…

Kieler Sprotten

Je kunt ze soms ingeblikt kopen en dan heten ze Noorse sardines. Het Ministerie houdt het bij de Nederlandse naam: Sprot (Sprattus sprattus).

Ongeveer 15 centimeter wordt-ie, deze kleine telg uit de haringfamilie. Hij komt voor aan de oostelijke Atlantische kust, van Marokko tot bij de Britse Eilanden en Ierland. En natuurlijk aan de Noordzeekust. Hij leeft in grote scholen, vaak dicht onder de kust.

Er is een tijd sprake geweest van overbevissing. Dat had niets van doen met het bosje sprot van de markt, maar alles met de gulzige vismeelindustrie. Door de vangstbeperkingen gaat het weer beter met de stand.

Sprot wordt, zoals gezegd, in blik aangeboden. Soms ook als filet. En bij ons gerookt (soms gestoomd). Vers krijg je hem nauwelijks, hoewel hij heel geschikt is om te bakken of te frituren. De beroemdste gerookte sprot is de Kieler Sprotte. Daarvoor wordt alleen sprot gebruikt die gevangen is in de Kieler bocht. De Duitsers roken hem zwaarder dan wij.

Het plaatje komt van Google en toont het deksel van een sprotkistje. Dat soort kistje wordt in Kiel gebruikt om de sprot te verpakken.

© paul

DORADE Á LA LEA LINSTER…

We aten de heerlijke sla uit  Julia’s tuintje, met een tomaatje en een paar ringetjes ui, beetje olijfolie en citroensap. Simpel maar lekker.

We aten vanavond ook dorade naar een recept van Lea Linster. Ik maakte dorade al eerder in de oven, de speciale toevoeging van Lea Linster is laurierblad. De laurier geeft een bijzonder smakelijk aroma.

Neem (per persoon één dorade,)maak ze schoon schub de buitenkant en wrijf ze in met grof zeezout.

Snijd de dorade aan de bovenkant drie maal in tot de graat. Steek in elke inkeping een laurierblad.

Smeer een bakplaat in met wat olijfolie en leg de dorades erop. Bak de vis in een voorverwarmde oven op 180 graden in ongeveer 25 minuten gaar.

Serveer de dorades met de nog een paar druppels van beste olijfolie die je kunt krijgen en een schijfje citroen.

We aten er een paar aardappeltje uit de oven bij.

Een stukje Morbier toe. En espresso.

Een heerlijke maaltijd, Lea Linster zegt dan; “Voilá!”.

Recept uit haar boek “Rundum Genial!”

Wilhelm Goldmann Verlag 2005, Munchen

ISBN 3 442 39084 2.

JULIA’S SLA…

Er is al even sprake van geweest op het Ministerie, en Eupotours besteedde er een heel artikel aan. Toch was de verrassing er niet minder om…

Julia kwam in haar eentje gefietst om het Ministerie de eerste oogst te tonen. En we mochten een krop sla gebruiken om te proeven en te beoordelen.

Nou, daar gaat-ie dan: de sla is jong, mals en mooi van kleur. De smaak is aan de zachte kant en mist de bitterheid van “volle-grond-sla” op leeftijd. We aten hem bij gegrilde vis en aardappeltjes uit de oven. Lichtjes aangemaakt met goede olijfolie, een beetje citroensap en wat uienringetjes. Heerlijk.

Advies van het Ministerie: laat de andere kropjes nog iets ouder worden, ze worden dan waarschijnlijk iets bitterder. En dat is nog lekkerder.

© paul

WINE BLOGGING WEDNESDAY…

Onderstaand bericht trof ik vanmorgen in mijn mailbox, én op de weblogs van De Wijnerij, Wijnkronieken, en Wijnsuggesties. Een prachtig initiatief! Het Ministerie gaat zeker meedoen met deze wijnproeverij.

En niet alleen proeven, wij gaan proberen bij iedere wijn een eigen recept te geven. Lees nog meer info op de drie wijnlogs!

In Amerika is het al een begrip en binnenkort gaan we het ook in Nederland introduceren: Wine Blogging Wednesday. En natuurlijk maken we er ook een beetje onze eigen, Nederlandse versie van. Wij introduceren vanaf woensdag 7 juni a.s. Wine Blogging Wednesday goes Dutch. Wie zijn wij en wat gaat er precies gebeuren?

Iedere eerste woensdag van de maand kun je op drie Nederlandse wijnblogs een wijnbeschrijving lezen: op Wijnkronieken, Wijnsuggesties en de Wijnerij. Wij zullen ieder op onze eigen wijze één of twee breed in Nederland verkrijgbare wijnen bespreken.

Ieder blog vertelt dat verhaal in zijn eigen stijl. De wijnen zijn vrijwel altijd gemakkelijk te vinden bij de Nederlandse supermarkten (van AH tot Aldi) of grootslijters (van Gall & Gall en Mitros tot Hema en Bijenkorf).

En daarna is het woord aan jullie, onze lezers! Ga die wijnen proeven, zet ze naast elkaar, combineer ze met je favoriete gerecht(en) en geef je reactie op één van de drie blogs. Of op alledrie, dat mag uiteraard ook.

Op de laatste woensdag van de maand zullen wij de reacties voor jullie samenvatten en een oordeel over de wijn gaan vellen. Wat vond Nederland van die twee wijnen? Dit oordeel wordt afwisselend door één van de drie deelnemende blogs geschreven, maar gepubliceerd op alle drie.

Onze actie wordt ondersteund door onder andere Onno Kleyn, die in de Volkskeuken een recept bij onze wijnen zal geven.

En de woensdag daarop, weer de eerste woensdag van de maand, volgen uiteraard weer één of twee nieuwe wijnen. Noteer daarom vast in de agenda, iedere eerste woensdag van de maand: Wine Blogging Wednesday.

© ellen

GEROOKTE SPROT…

salade 003

Loop je de vis- en groentemarkt van Helmond op vanaf het postkantoor dan is het de eerste kraam aan de linkerkant. Ze komen uit Westbrabant en hebben alleen haring, garnalen, krukelen en een keur aan gerookte vis. Dat is de plaats waar je je (peperdure) paling koopt, je makreel, je bokking. Het Ministerie kan niet aan de kraam voorbij gaan zonder een maaltje Noordzeegarnalen in te slaan. Altijd mooi, altijd vers. En soms liggen er bosjes sprot. Goudgeel, licht gerookt. En soms kan het Ministerie ook die kostelijkheid niet weerstaan. Afgelopen zaterdag was het weer zo ver…

De visjes zijn in z’n geheel gerookt, maar het schoonmaken is heel simpel. Sneetje in de buik, ingewanden eruit. Kop eraf en dan voorzichtig het velletje afstropen. Het visvlees is dan heel gemakkelijk van de graat te halen. Het lijkt heel wat werk, maar dat valt reuze mee. En dat wat je over houdt is zo verschrikkelijk lekker… De smaak heeft wel wat weg van sardines, maar ik vind sprotjes delicater. Zeker wanneer ze zo mooi lichtjes zijn gerookt.

Het lekkerst zijn ze op een sneetje goed roggebrood met boter. (Ellen roept: wittebrood… Het was de enige reden voor moeder Bouckaert om wittebrood in huis te halen.) Je drinkt er een borrel jenever bij.

© paul

VERSE DOPERWTJES…

Na het voorgerecht van de tomaat met garnalen aten we verse, zelfgedopte erwtjes. De erwtjes níet in water koken, zonde van de verse erwtjes! Verwarm een beetje olijfolie en laat er een teentje knoflook, grofgesneden, samen met wat pancetta (of ander mooi spek) even in uitzweten.

Voeg de erwtjes toe en schep ze even om en om. Doe er een kopje bouillon bij en laat de erwtjes zo in ongeveer 6 minuten gaar stoven. Bestrooi ze voor het opdienen nog met wat vers gehakte peterselie.

We aten er schouderkarbonaden bij met Munstersaus.

Een stukje kaas toe. En espresso.

TOMAAT CREVETTE…

Ik schreef in het vorige artikel al over het “zondagse eten”, dit was voor mij vroeger zo’n echt “zondags gerecht”. Garnalen in een tomaatje. Wel echt garnalen, grijze dus. En zelf pellen! Het pellen heeft Paul vanmorgen ‘even’ gedaan. Een geduldwerkje, maar dan heb je ook iets lekkers. De Hollandse of grijze garnalen die je in de supermarkt koopt zijn vaak ‘even’ naar Marokko op en neer geweest om daar gepeld te worden! Goedkoper dus om het gewoon even zelf te doen!

Tomaat garnaal.

Koop vier stevige, rijpe grote vleestomaten, kapje eraf snijden en uithollen. (bewaar de inhoud en kapje van de tomaat. Daar kun je prima tomatensaus meer maken)

Bestrooi de tomaat van binnen met peper en versgemalen zeezout.

mayonaise; Er is één gouden regel voor het maken van mayonaise: alle ingredienten moeten op kamertemperatuur zijn!

3 eidooiers, mosterd, zonnebloemolie en, eventueel, een scheutje  oijfolie samen ongeveer 350 ml,

citroensap

peper en zout.

De dooiers en de mosterd in een grote kom doen, de mixer in de hoogste stand, en dan druppel voor druppel de olie erbij doen tot het begint te binden. Als de massa eenmaal gebonden is kun je de olie er in grotere hoeveelheden tegelijk bij gieten. Zout peper en citroensap toevoegen en eventueel wat versgehakte kruiden.

Meng de garnalen met de mayonaise en schep het mengsel in de tomaten.

Strooi er nog wat garnalen over en wat fijngehakte peterselie, zet de tomaat op een bordje met wat fijne sla.

© ellen.

SNELLE SALADE EN MOOIE HERINNERINGEN…

Van koken kwam gisteren, ondanks goede voornemens, niets terrecht. Het zaterdagse bezoek kwam laat, Paul lag pas laat in bed ( hij werkt s’nachts) en kon dus ook pas laat opstaan. Dat gebeurt nogal eens op zaterdag. Gezellig bezoek is een goede reden om dan  een snellle salade te maken. Een hele maaltijd overslaan doen we nooit, en dit is een goed alternatief. Wat tonijn, ui, augurkjes, tomaat, sla, olijfjes, eitje erbij en een vers stokbroodje. Variaties genoeg te bedenken. Vandaag eten we dan maar wat voor gisteren gepland stond. Dan maak ik er voor deze Pinksterdag echt “zondags eten” van.

We hadden het er gisteren nog over; bestaat er nog echt “zondags eten”? Tegenwoordig eten we gewoon wat we lekker vinden. Vroeger,  waren er gerechten die alleen op zon- en feestdagen gegeten werden. Aardbeien aten wij, in het seizoen, elke dag. Maar aardbeien met slagroom, dat was voor de zondagen. Zo ook een varkenshaasje, of garnalen, of champignons. Bij ons thuis werd zaterdag kippensoep gemaakt, en zondag aten we kippenragout met champignons bij de lunch, of zelfgemaakte kippenkroketjes. Anderen herinneren zich het zondagse gestoofde rundvlees, ‘draadjesvlees’, en schuimgebak voor feestelijke gelegenheden. Het is vandaag Pinksteren, de minst speciale van alle feestdagen voor mijn gevoel. Het is ook de geboortedag van mijn vader. Hij is helaas al jaren geleden overleden, maar zo’n geboortedag is voor mij altijd een reden om nog eens wat herinneringen op te halen. Natuurlijk zijn herinneringen altijd zeer getekend en beinvloed door allerlei omstandigheden. Zo denk ik dat het altijd Pinksteren was als mijn vader jarig was. En het was altijd heel mooi weer, we zaten in de tuin met veel gasten, en we aten altijd zelfgemaakte aardbeientaart. Waarschijnlijk zijn de gasten en die taart echt juist. De rest is “Verdichtung”. Niettemin mooie herinneringen!

Werd er bij jou thuis ook “zondags gegeten”? Speciale familiegerechten?

SUMIRAN BOERDERIJ…

Onze voorraad biologisch vlees was al  helemaal op en we zijn de laatste tijd zo uithuizig geweest dat het er maar niet van kwam om nieuwe voorraad te gaan kopen. Vandaag eindelijk weer een bezoekje gebracht aan de Sumiranboerderij, waar we het vlees kopen. Ik schreef al eerder over de boerderij en de Blije Varkens, ( artikelen zijn terug te vinden via het zoekmachientje onderaan) de varkens zijn nog steeds blij. Ze sjouwen gezellig door de modder. Ook de andere dieren op de boerderij liepen lekker los te genieten van het mooie weer. Eén pauw had zich verstopt, zij gaat ergens rustig achteraf eieren leggen. Volgende keer zullen we dus kleine pauwtjes zien.

Als je deze varkens zo ziet rondscharrelen, kan het ook niet anders dat het vlees echt beter smaakt. Wij hebben ons deze week beholpen met vlees van de gewone slager, maar vooral het varkensvlees vinden wij niet meer lekker vergeleken met het vlees van deze biologische varkens. Vanavond dus varkensvlees op het menu!

 

Wijngaardslakken…

Toen het Kind nog kind was en regelmatig mee naar Luxemburg ging gebeurde het al. Bij druilerig weer werden wijngaardslakken verzameld. En een paar logs terug is te zien dat dat nu nog steeds geldt.

In een ver verleden besloten we dat er een voorraad wijngaardslakken mee naar huis moest om ze ten burele van het Ministerie klaar te maken. Het verzamelen ging snel en gemakkelijk. Het bereiden was niet moeilijk, maar wel een hoop gedoe. En niet altijd even prettig. Met name het ontslijmen van de beestjes met keukenzout was een rotklus, voor de beestjes, en voor ons. Ze dienden gekookt te worden in goede bouillon. En daar was dan ook meteen de winst te behalen. (De kwaliteit van de bouillon bepaalt voor een belangrijk deel de smaak van de slakken.) Voorts moesten de beestjes van hun huis worden ontdaan om ze schoon te kunnen maken. Het spijsverteringsstelsel diende verwijderd, zodat je alleen vlees over hield. Vervolgens werd het vlees weer terug gestopt in de huisjes. De opening werd afgesmeerd met boter, verrijkt met knoflook, tijm en peterselie. Daarna gingen ze in de oven. We hadden ruim een gros slakken, dus werk zat.

De smaak, evenwel, was de beloning voor al het geploeter. Het vlees was veel malser dan de restaurantslak, bijna zacht zelfs. En de slakken hadden smaak! (Restaurants gebruiken altijd slakken uit een potje of uit blik, geprepareerd door de vleesverwerkende industrie en die zijn waarlijk niet te vergelijken met de zelfbereide.)

Een gezelschap van 10 mensen hadden we uitgenodigd. We aten de slakken met zelfgebakken brood. Wat we er bij dronken kan ik me niet herinneren. De kans dat het sloeberwijn uit Velletri was is groot.

Het Ministerie heeft zelf wijngaardslakken gekweekt. Dat was niet moeilijk, de slakken verrichtten de belangrijkste handelingen. Wel was het ingewikkeld om aan goed voedsel te komen, dat moet namelijk kalkrijk zijn. Een van de buurkinderen stootte op een dag het glas van de slakkenbehuizing stuk zodat de hele kweek zich verspreidde over de wijk waar we toen woonden. Nog jaren doken er her en der wijngaardslakken op in aanpalende tuinen. Er zijn er zelfs een paar mee verhuisd naar onze nieuwe woning, alweer zo’n 15 jaar geleden. En geloof het of niet, gisteren middag kwam ik er weer eentje tegen in de tuin.

Hoe groot de wijngaardslakken wel zijn kun je aflezen aan de gewone tuinslakjes die de Kids liefdevol tussen de kudde hebben gestald. Zou je er aan willen beginnen zelf je slakken klaar te maken, houd er dan rekening mee dat je ze een paar dagen laat ontgiften. Slakken eten met graagte planten die voor de mens schadelijk zijn. Je kunt ze in die ontgiftingsperiode voeren met pasta. Daar zijn ze gek op, en het komt de smaak van de beestjes ten goede. (de Romeinen deden dat al.)

©  paul.