Barbera d’Asti…

22 maart 2007 014

Vandeweek had ik het er al over, hoe aardig het is kadootjes te krijgen. Zeker wanneer dat het gevolg is van de waardering die men heeft voor je web-log. Mijn artikel over Barbera en de vakantieherinneringen van Ellen waren aanleiding voor een belofte. Een belofte die vorige week gestand werd gedaan. Moniek stond aan de deur. Geen tijd om binnen te komen, druk,druk, druk. Ze had een mooie fles Barbera d’Asti bij. “Dank je wel, Moniek,” en weg was ze. Vanavond hebben we de fles geopend.

Rubigo vermeldt het etiket. En Barbera d’Asti staat er, wat verwijst naar de afkomst (Noord Italië) en naar de druif. Het wijnhuis, en mogelijk ook de maker, heet Baldi Pierfranco en houdt domicilie in een van de kleine wijndorpen in de buurt van Asti. Het betreft een geclassificeerde wijn, hij heeft een alcoholpercentage van 13,5% en verder meldt het etiket nog dat het een “Superiore” betreft. Wat dat laatste aangaat weet ik niet of het iets officiëels aanduidt of gewoon gewichtigdoenerij is.

De wijn was van het jaar 2003 en goed op dronk. We lieten hem even luchten na het openen van de fles. De kleur was prachtig, diep, een beetje naar paars neigend. De wijn traande in het glas. “Tuigleer”, rook ik. “Bosvruchten”, zei Ellen. “Cederhout”, vonden we allebei. Veel smaak, zoals dat hoort bij Barbera’s en een mooie lange afdronk. De herinnering aan de betere wijnen die we in Noord Italië proefden drong zich op. Lang geleden dat we zoiets dronken. We aten vanavond een gekochte pizza, op zich niets mis mee hoor. Maar deze wijn was een lamsgebraad waardig geweest.De Barbera van AH haalt het bij lange na niet bij deze Rubigo. Moniek, we moeten het snel eens over die wijn hebben.

© paul

De Keukenkoning…

pierre wind
Het is nog steeds boekenweek, dus nog een recensie. Ditmaal een familiekookboek.
De Wondere wereld van een keukenkoning, geschreven door Pierre Wind.
“Een interactief familiekookboek” staat op de kaft en dat is het ook echt. Naast recepten is dit boek letterlijk gevuld met allerlei knutselvoorbeelden, kookspelletjes, smaakkussentjes en zaadblaadjes met basilicum, oregano en dille.
In zijn voorwoord schrijft Pierre Wind; “Kinderen lusten alles. Misschien niet á la diretta, maar dan wel morgen. Daar geloof ik heilig in.Dé tip om een kind over de eetstreep te krijgen, is om het mee te laten koken. Hoe jonger hoe beter. Echt koken is het geheim; doen is het motto.”

Ik denk dat Pierre Wind gelijk heeft en met dit boek wordt koken ook echt leuk voor kinderen. Want wie lust er nu geen Ping Pong Tahoe, of Trekdrop-crème fraiche, of Rooibosflensjes met aardbeien? Ook wat meer “gewone” recepten als Zuurkool gehaktpot met speklappen en Bolognesesaus staan beschreven.

Elk recept begint met een ingrediëntenlijst dan volgen alle materialen die je nodig hebt, de bereidingswijze, wat dits en dats ofwel productinformatie, serveertips en aanbevolen doeactiviteiten voor de jonge medemens.
Natuurlijk besteed de “goeroe van de smaaklessen ” veel aandacht aan smaak in zijn boek; met “hoe kunnen we proeven, de hoofdsmaken en proefproefjes” kan het hele gezin zich dagenlang vermaken.
Een mooie blindproeftest bijvoorbeeld; een bekertje Fanta, een bekertje Cola en een bekertje 7up. Alle drankjes moeten op koelkasttemperatuur zijn. De proefpersoon moet de drankjes geblinddoekt proeven.
De waarschijnlijke uitkomst van de test;de meerderheid van de proevers zal twee drankjes fout hebben. Frisdrank is vooral zoet en door de koolzuur lijken de drankjes meer op elkaar.

Via de landkaart van de tong leren we welke vlakken het gevoeligst zijn voor bepaalde smaken. Ook aan de ouders is gedacht met de Only for adults wijntest.(ook uit te voeren met drie soorten bier of jenever, wodka en gin) Het smaakmemoriespel kun je gewoon met de hele familie spelen, daar komt geen alcohol aan te pas.
Behalve de smaak van eten komt ook de structuur aan bod. Het mondgevoel, leg dat maar eens uit aan kinderen. Piere Wind lukt het!
Op de knutselpagina staat op een ingeplakt blaadje hoe je een snijbeschermer kunt maken of, op weer een ander blad tips hoe je je eigen schort kunt versieren. In het hoofstuk Voorkomen van pleistersleed wordt duidelijk uitgelegd hoe de stand van mes moet zijn en hoe je een “muurtje” van je vingers maakt waar het mes langs moet glijden. “Een scherp mes kan juist pleisters voorkomen. Maak van te voren wel duidelijk dat de kleine kokoloog in spé een scherp mes in handen heeft. Ik hak dan altijd een bospeen in tweën met de retorische vraag ‘dat wil je toch niet dat met je vingertjes gebeurt?’ Leg dan rustig uit hoe je moet snijden.”

Prima, ik ben het er helemaal mee eens dat je kinderen al vroeg een mes in handen kunt geven, mits je ze leert hoe ze ermee om moeten gaan.

Pierre Wind besluit met een dankwoord en uit daarin zijn hoop dat voedingslessen een verplicht vak zullen worden op de basisscholen. Met dit boek kunnen we thuis alvast oefenen!

“In ieder schuilt een keukenkoning. Kookt en gij zult ‘m vinden!”

Ik heb dit boek met veel plezier gelezen, ook al hebben wij geen kinderen meer in huis. (ik kocht het boek voor mijn werk, de mediatheek van de Pabo) Ik vind het een absolute aanrader voor gezinnen met kinderen. Niet om ze te leren spruitjes te eten, maar om samen plezier te krijgen in eten en het bereiden ervan.
De wondere wereld van een Keukenkoning kost € 29,95 en is uitgegeven bij Tirion.
ISBN 9789043909532

© ellen

Dorade uit de oven en schoteltje van tomaten en artisjokken…

23 maart 2007 005
De lente is begonnen maar het is hier al de hele dag van dat druilerige weer. Niet nat, niet droog, guur windje, je kent dat wel. Tijd voor een mooie mediterrane maaltijd; dorade uit de oven en een schotel van tomaatjes en artisjokken.
per persoon 1 dorade, schoongemaakt en ontschubd (wel de kop eraan laten, zonder kop ziet zo’n vis er zo zielig uit)
per vis drie blaadjes laurier, liefst vers geplukt
peper, zeezout
een flinke scheut olijfolie
Verwarm de oven voor op 200 graden.
Wrijf de vissen in met zeezout en peper.
Maak in de rugzijde drie inkepingen en stop daarin een heel laurierblad. Leg de vissen op een ovenschaal die je ruim met olijfolie ingesmeerd hebt.
Zet de schaal ongeveer 25 minuten in de oven.
23 maart 2007 009
Wij aten er tomaatjes bij met artisjokkenhartjes;
1/2 blikje artisjokkenhartjes, de groentene goed uit laten lekken
200 gram kleine tomaatjes, doormidden gesneden
1 kleine ui in dunnen schijfjes
2 teentjes knoflook, zeer fijngehakt
1 eetlepel gehakte basilicum
olijfolie, peper en zout
Schik de tomaatjes, artisjokkenhartjes en de uienringetjes in een ovenschaal. Strooi er de knoflook, zout en peper en basilicum over en besprenkel ruim met olijfolie. Hutsel alles nog een keer voorzichtig door elkaar en zet de schaal 15 minuten in de oven.
We aten er nog wat krielaardappeltjes bij.
Espresso toe.
© ellen

Tripes…

9 maart 2007 011

Een beetje zeuren over je deplorabele staat van zijn en alle erge ziekten die je onder de leden hebt lucht op. Een web-log laat zich daar prima voor gebruiken. Het werkt een beetje als medicijn. Is het allemaal eens gezegd, dan is het al voor de helft over. En daar komt dan nog bij dat de lezer je een hart onder de riem steekt. Met geestelijke raad, met praktische tips of gewoon met een beterschapswens. En met kadootjes: flessen wijn, wat sterkers voor de grock, lekkers voor bij de koffie.

Zaterdagavond, ik was allang weer aan de beterende hand, stond Peter op de stoep. Hij kwam niet binnen, want druk, druk, druk. Hij bracht het bovenstaande blikje. Er zat een lief kaartje bij van Willy, waarop nog eens beterschap gewenst en verder het wat cryptische “durf jij je hieraan bloot te stellen?”

De vraag of ik me aan tripes (pens) waag kan ik volmondig met “ja” beantwoorden. Ellen houdt er niet van, niet omwille van de smaak, maar omwille van de geur. En die wil nog wel eens typisch zijn bij pensgerechten. Lange tijd heb ik gedacht dat met tripes altijd de pensmaag van een rund wordt bedoeld. Intussen weet ik beter. Alle vier de magen van het rund kunnen worden gebruikt, maar ook de maag van lam, schaap of varken. De tripes die hier ingeblikt zitten zijn van het varken, samen met varkenspoot, bouillon, ui, knoflook en groene kruiden. Het blikje komt van de firma Cabrol la Salvetat, een delicatessenzaak in het stadje La Salvetat sur Agout, in het Zuiden van Frankrijk. De zaak laat er zich op voor staan alleen de beste producten te verwerken in de zelfgemaakte spullen en verder alleen producten te verhandelen, zo van de boer. Het zit wel goed met die pens.

De paar keer dat we in Normandië logeerden heb ik me er tegoed gedaan aan de Tripes à la mode de Caen. Vreemd genoeg herinner ik me weinig van de smaak (het is alweer lang geleden), maar ik was er dol op. In het Portugese restaurant in Luxemburg serveren ze soms pensstoofpot (buiten de kaart om). Het ruikt altijd wat typisch, maar smaakt voortreffelijk. Ook de andouillettes die ik van de zomer in Bourgogne at mochten er zijn. In andouillettes zit meestal varkensmaag die in reepjes is gesneden, vandaar die typische structuur van gelaagdheid. Laatst kocht ik nog eens eendenworstjes in Luxemburg. Mijn favoriete merk was verdwenen uit het assortiment. Wel waren er nog andouillettes van eendevlees. Nou, die roken thuis bij het klaarmaken zo penetrant dat ik ze maar aan de hond heb gegeven. Het kan dus ook ooit fout gaan. De hond vond het heerlijk.

Wanneer ik de tripes ga eten weet ik nog niet, maar ik houd je op de hoogte.

© paul

Eend met pruimensaus…

 

eend

Het is een beetje rare werkweek voor mij. Onze mediatheek heeft afwijkende openingstijden omdat bijna alle studenten tegelijk op stage zijn. In die weken plannen we allerlei scholingen, vergaderingen enzovoort. Ik begin wat later en werk wat langer door, kortom ons hele schema ligt in de war. Vandaag was ik extra laat en we hadden geen zin meer in koken. Een pizza halen is een optie maar we besloten maar weer eens pekingeend te gaan eten in Beek en Donk. Een Chinees restaurant waar nog aandacht is voor liefhebbers van iets anders dan wokken en buffetten. Je kunt er nog gewoon á la carte gerechten bestellen, en dat is al heel wat hier in de buurt. De meeste Chinese restaurants hebben alleen nog aandacht voor wokpartijen en buffetten. Ik vind het vreselijk om met mijn bordje in de rij te staan aan zo’n buffet, en wokken,.. laat maar.
Restaurant Paradijs in Beek en Donk heeft supergoeie gegrilde eend met pruimensaus op de kaart staan. Wij komen er regelmatig en eten altijd hetzelfde; de eend met pruimensaus. En altijd prima kwaliteit, vriendeljke bediening, mooi opgediend eten, rustige atmosfeer, rekening goed in verhouding.
Wat wil een mens nog meer na een lange dag?
De foto is van december 2005, toen aten we hier hetzelfde menu. Vandaag had ik geen fototoestel bij me.
Kopje espresso toe.

© ellen

De Verstandige Kok…

verstandigekok

Naast eten en drinken nemen boeken een alles overheersende plaats in in ons leven. Literatuur op de eerste plaats, en op gepaste afstand de kooklectuur. Verder naar beneden op de ladder komen geschiedenis, de kunsten en het beeldverhaal.

Een aantal receptenboeken dien je in huis te hebben, je hebt nu eenmaal een referentiekader nodig. Toen wij dertig jaar geleden begonnen met verzamelen was alles interessant, spannend, nieuw. Maar, zoals het gaat, al spoedig bleek het ene boek het andere voor de helft te overlappen, en de ene auteur schreef zijn receptuur letterlijk over van een derde, die het ook al niet van zichzelf had. We zijn er dan ook al jaren geleden mee gestopt, met receptenboeken. Die paar klassiekers die onontbeerlijk zijn, zijn op één hand te tellen. Ze staan al bij ons in huis. De rest, laat maar.

Dus geen kookboeken meer? Nee, dat is niet gezegd. Er is ruim voldoende voor handen om onze honger naar gedrukt papier te bevredigen. Het is even zoeken, maar dat loont dan ook altijd de moeite. We zoeken naar de achtergronden van eten en drinken en het is verbazingwekkend hoeveel er in het Nederlands is te vinden. Tel daarbij de moderne West-Europeese talen en je raakt je leven niet uitverzameld.

Ongeveer een jaar geleden verscheen De Verstandige Kok, de rijke keuken van de Gouden Eeuw. Een tekstuitgave (zeg maar hertaling plus verklaring) van een zeventiende eeuws Nederlands kookboek, bezorgd en ruim van aantekeningen voorzien door de diëtiste en neerlandica Marleen Willebrands. Kijk lezer, dat vinden wij leuk.

Marleen Willebrands baseert haar uitgave op de tekst zoals die verscheen in een boekje uit 1669, getiteld: Het Vermakelijk Landleven. Daarin zijn verhandelingen opgenomen over het tuinieren “op den Buiten”. Hoe leg je een tuin aan, hoe verzorg je die en wat is het nut ervan. Verder: hoe onderhoud je het huishouden op het buitenverblijf, hoe verwerk je de opbrengst van je tuin en als slot: hoe bereid je van al dat moois een waardige dis, en dat deel van het boek heet: De Verstandige Kok.

De hertaling van Willebrands volgt, voor zover mogelijk, letterlijk de oorspronkelijke tekst. Ze vult de tekst voortdurend aan met achtergrondinformatie om de tekst begrijpelijk en inzichtelijk te maken, om de oorsprong een context te verschaffen. En dat maakt het boek zo aantrekkelijk. Na lezen heb je het gevoel dat je echt iets te weten bent gekomen over de keukenpraktijk uit de Gouden Eeuw. Je leest als het ware om de oorspronkelijke tekst heen en krijgt inzicht in een tijd die al lang achter je ligt.

Willebrands plaatst de tekst verder in een breder geheel door enkele hoofdstukken toe te voegen zoals: maaltijdgewoonten in de zeventiende eeuw, voedsel als medicijn, landleven als onderwerp van literatuur. Er is een uitgebreide verwijzing naar de bronnen die ze gebruikt en een en ander wordt netjes verantwoord. Een aantal van de recepten zijn in een apart hoofdstuk zodanig bewerkt dat ze voor de lezer van nú na te koken zijn.

Het boek is mooi uitgegeven, genaaid en voorzien van een stevige kaft. Typografisch oogt het allemaal heel prettig, met een mooie bladspiegel en een evenwichtige verdeling tussen tekst en illustraties. Die illustraties bestaan uit oud prentwerk. Dat is vaak zo in dit soort boeken, maar hier is het met smaak en ter zake doende gebeurd.

Ik stop dit artikel, want ik merk dat ik alleen nog maar in superlatieven ga vervallen. En dat wordt ook saai. Hoed af, vindt het Ministerie. Dat er nog veel van dit soort uitgaven (van deze kwaliteit) mogen volgen…

Marleen Willebrands: de Verstandige Kok. Uitgeverij Pereboom, ISBN 9077455205. € 24,90

© paul

Kip met roze mosterdsaus…

1 december 2006 008

Een simpele maaltijd vandaag; een kippenpootje, gebraden in de boter, uitje erbij en even doorstoven.
Bij industriekippen hoeft dat niet, die zijn zo al gaar. Dit was een biologisch kippenpootje en die moeten iets langer garen.
We aten er aardappeltjes met rozemarijn bij, broccoli én roze mosterdsaus . Ik heb het laatste potje moutarde de cassis zojuist opgemaakt voor deze lekkere saus. Het wordt hoog tijd dat we weer eens op vakantie gaan, de voorraad moet aangevuld worden!
Een stukje kaas toe, Morbier vandaag, een Jurakaas.
Krijg ik nog meer zin in vakantie.

Een boodschappenrondje om zo even weg te dromen; mosterd halen in Baune , dan nemen we daar meteen een paar flessen Puligny Montrachet mee en een kaasje bij de paters in Citeaux. Misschien even langs het dorpje Asquins om een babbeltje te maken met de eigenaar van Domaines de Favarelles. Dan naar de Jura, lekker eten in Salins les Bains, een mooi stuk Comté en een paar worsten kopen. Via de Elzas terug naar boven, dan kopen we daar een paar flessen Klevener voor de lekker en een paar flessen Tokayer voor bij de asperges. Natuurlijk doen we ook nog even Septfontaines aan, om uit te rusten, te eten bij ons favoriete Chinese restaurant Zheng en de volgende dag wat inkopen te doen; Champus van Poll Fabaire, een doosje Rivaner, een fles Poire bij Meneer Fisch en een paar grote forellen uit de vijvers van Florrie .

Tja, leuke vakantiedromen. Ik ga maar eens wat strijken, dat moet ook gebeuren….

Espresso toe.
© ellen

Rundvlees met boemboe roedjak…

16 maart 2007 012

Het is haar keuken niet, zegt ze. Toch weet ik haar door geraffineerd zeuren met de regelmaat te bewegen tot het bereiden van een Aziatische maaltijd. En ondanks haar vermeende gemis aan affiniteit met de keukens van China en Indonesië mag het resultaat er altijd weer zijn. Mij doet het in ieder geval heel authentiek aan.
Vrijdag was het weer eens zo ver. Ellen maakte rundvlees met boemboe roedjak. Een stoofgerecht waarbij het papje van de foto mede de basis vormt. Uiteindelijk wordt het papje met het vlees en nog andere ingrediënten gaar gesmoord in met kokos verrijkte bouillon. Daarbij kool, ook in santen (kokos) en wat bijgerechtjes uit de winkel (o.a.emping). En natuurlijk rijst.
De meeste ingrediënten hebben we overigens altijd in huis, simpelweg omdat ze, onder een andere naam, ook in andere wereldkeukens gebruikt worden. En een paar typisch Indonesische en Chinese zaken hebben we in kleine hoeveelheden op voorraad, voor het geval dat…

Voor mij betekende een en ander dat ik weer eens aan het ouderwets handwerk werd gezet. Het oelekken. Het lijkt gedoe, maar ben ik even bezig dat vraag ik me steevast af waarom ik het niet veel vaker doe. Het is zo eenvoudig je eigen sambals te maken en de variatie is eindeloos. Sambals kun je in een schone pot enige tot geruime tijd in de koeling bewaren, afhankelijk van de grondstof. En het is zoveel lekkerder, dat zelfgemaakte.
Het prutje hierboven bevat uien, knoflook, sambal trassi, laos, suiker en zout. De kemirinoten ontbreken, die hadden we even niet in huis.

De Tjobèk is en blijft een wondergereedschap, een godsgeschenk. Ik schreef er hier al over.

© paul

Asperges met spaghetti en zalm…

19 maart 2007 001
Ik kocht zaterdag de eerste asperges van dit seizoen. Ik koop ze bij de teler aan huis. Aardig van asperges en aspergessteken is dat er wel eens iets mis gaat; soms zijn ze te dik, te krom, of ze breken gewoon af. Die kunnen natuurlijk niet naar de veiling. De teler waar ik de asperges koop heeft dan ook altijd een bak staan met “stukjes”. Asperges die niet mooi genoeg zijn om naar de veiling te mogen, of te krom of gebroken enzovoorts. Voor ons als klant zijn die stukjes heel aantrekkelijk, voor de soep, voor bouillon of om te verwerken in bijvoorbeeld pastagerechten. Voor een kilo betaalde ik € 1,50, geen geld dus.
Ik kocht dus zaterdag ook een kilo stukjes, en vanavond maakte ik er een pastagerecht mee.
Gewoon jammer om hiervoor hele asperges te gebruiken, je moet ze toch in stukjes snijden.

Voor twee personen;
ongeveer 500 gram stukjes (van de andere 500 gram heb ik soep van gemaakt)
1 klein uitje, fijngesnipperd
1 klontje boter
1 koffielepel bloem
3 lepels kookvocht van de asperges
een scheutje room
100 gram gerookte zalm in stukjes gesneden
wat fijngehakte basilicum

Schil de asperges en verdeel ze in ongeveer gelijke stukjes. Kook ze in wat gezouten water beetgaar en schep ze uit het kookvocht.
(Kookvocht niet weggooien, maar gebruiken om soep te maken)
Fruit het uitje zachtjes aan in de boter. Voeg de bloem erbij en laat even garen.
Doe er dan wat van het kookvocht van de asperges bij, goed roeren en even doorkoken. Doe er nog een scheutje room bij en breng de saus op smaak met peper en eventueel zout.
Kook intussen de pasta beetgaar, giet ze af en breng ze over in een ruime pan. Giet het sausje erover, schep de aspergestukjes en de stukjes zalm erdoor. Schep het geheel voorzichtig nog een keer om en bestrooi met vers gehakte basilicum.
Espresso toe.

© ellen