23-05-2014. De etappe liep van Osserain naar Ostabat-Asme, 23 kilometer.

My Beautiful Laundrette, het is wat mij betreft de op één na aardigste Britse film uit het Thatcher-tijdperk. Stephan Frears maakte de bijtende aanklacht tegen rascisme, tegen  polarisatie en tegen armoede. En Frears deed het zó dat er ook nog wat te lachen viel.

Twee jongemannen, een rijke Pakistaan en een arme Engelsman beginnen een wasserette en een liefdesrelatie. De complicaties zijn natuurlijk oneindig, in beider families, in de omgeving, maatschappelijk en sociaal. Enfin, bekijk het zelf maar, de DVD is nog steeds verkrijgbaar. Of Ans de film gezien heeft, ik weet het niet. We hebben het er nooit over gehad, bij mijn weten. Maar ik acht de kans evenwel lang niet ondenkbaar, Ans houdt van film.

Én Ans en Jan dat is wasserijvolk, het zit er diep in en je krijgt het er niet zomaar uit. Zo bezochten ze vandaag een wasserij in Baskenland, een excursie zogezegd. En ze sleepten dan ook nog twee bevriende vreemden mee… Maar ach, bijkomende gedachte van de wandelaars was dat dit waarschijnlijk de enige plaats zou zijn waar ze, na een regenbui van drie uur, hun spullen weer enigszins droog en toonbaar konden krijgen.

De ellende begon al tijdens het ontbijt; een stortvloed aan water gutste naar beneden en hevige wind stak op… Niet dat het de pelgrims weerhield om zich op het pad te begeven. Het leek zelfs even of de weergoden respect toonden voor het feit dat de wandelaars zich, goed ingepakt en onverschrokken, in beweging zetten; de zon begon er spontaan van te schijnen. Maar ach lezer, het was slechts van korte duur, van zeer korte duur…

De eerste kilometer was nog niet geslecht of het begon te hozen. En het hield niet meer op. Na drie uren lopen soppen kwam men bij het plaatsje Saint Palais. Om in het plaatsje te geraken diende een oude spoorbrug te worden overgestoken. Het was de moeite om die oversteek te maken, want het plaatsje bood gelegenheid om een beetje op te drogen. Eerst in die wasserij, en daarna in het plaatselijk restaurant. Ik heb je nog niet verteld dat de wandelaars ook deze dag genoten van het gezelschap van Karin uit Nederland en Patrick uit België.

Het bezoek aan de wasserij had tot gevolg dat het gezelschap in iets minder deplorabele toestand het restaurant in schoof, de uitbater fronste evenwel zijn wenkbrauwen. Wat moest hij met die vier verzopen katten?

Een beetje charme, misschien een beetje pelgrimscharisma en het ijs was snel gebroken. De wandelaars waren welkom aan de dis. De waard kookte een maaltijd in vier gangen: vooraf een terrine van vismousse, dan een soort van assiëtte van fijn worstvlees, eieren, sla en fruit,  en daarna schijven rosbief in een rodewijnsaus met boontjes. Kaasje en koffie toe… (Ik beschrijf een en ander vanaf aangeleverde foto’s, ik zou er zomaar een beetje naast kunnen zitten.)

Uitbuiken heette het in oneerbiedige bewoording, maar voor de reizigers was het gewoon uitrusten van een stormachtige ochtend. Dat was wat ze deden na het stevig maal. En toen ze dan eenmaal weer en route gingen bleek er een omslag te zijn geweest in het weer. Het wolkendek was opengebroken, de zon stond te stralen, de lucht was egaal blauw. Het landschap dat zich aandiende bood de mooiste vergezichten van de dag.

Karin en Ans waren het wildplassen intussen zat. Té hoog nat gras, modder onder struiken, nieuwsgierige passanten, enfin, je begrijpt de portee lezer… Toen de wandelaars dan weer eens een huisje passeerden belden de twee dames aan. Of ze gebruik mochten maken van het toilet? De Madam die de deur opende vond het prima. En of de pelgrims zin in koffie hadden vroeg ze. En in een mum van tijd toverde ze vier dampende bakken tevoorschijn. Aardige Madam!..

Dan zagen de wandelaars in de verte Osnabat liggen, het was nog zeker een uur dalen. Echter het noodweer sloeg weer toe, felle wind en hoosbuien, het hele stuk tot aan het pelgrimshuis.

Gedeelde smart was halve smart lezer, en gedeeld geluk telde dubbel. Ans schrijft: Kei skonnen dag was het. We hebben intens genoten. En ze dronken gevieren een goed glas Baskische EKI…

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

Dit is Jan. ‘t Is te zeggen, dit is een afbeelding van Jan, zoals hij prijkt op het etiket van een grote fles bier. Hij liet het bier brouwen ter gelegenheid van het afscheid van zijn arbeidzaam leven als Brandweercommandant. Én hij liet het bier begeleiden door een schrijven:

Met dit speciaal bier dank ik je voor jou rol in mijn brandweerloopbaan. Deze Brandmeester is optimaal op dronk op 25 mei 2014, ‘s avonds om 19.00 uur. Laten we samen (op afstand) proosten en hem rustig, met gesloten ogen inwerken op onze papillen. Opdat het leven ons nog lang goedgezind is.

Vandaag is het dan zover. Vanavond zullen er talloze flessen sneuvelen en het hele thuisfront zal op hem toasten. Er zal wat gezongen worden, een traan wordt weggepinkt.

Jan zelf viert zijn verjaardag in den vreemde…

Hij leve hoog: hurrah, hurrah, hurrah…

© ellen-paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

Foto: Szeder Laszló.

22-05-2014. De etappe ging van Orthez naar Osserain-Rivareyte, 28 kilometer.

De pelgrims hebben het departement Landes verlaten en wandelen nu door het departement Pyrenées Atlantiques. Je zou ook een veel oudere benaming voor het gebied kunnen gebruiken: Pays Basque, Baskenland.

Het Baskenland beperkt zich niet alleen tot Spanje, ook dit deel van Frankrijk hoort erbij. Tien procent van de totale Baskische bevolking woont in dit stukje Frankrijk, een goede 275.000 zielen. Een vreemd volkje is het; ze zijn niet Spaans, ze zijn niet Frans, het zijn Basken. Men spreek er zijn eigen taal, in Spaans Baskenland meer dan in Frankrijk, maar toch… Die taal heeft niks van doen met andere West-Europese talen, ze staat op zichzelf en is in de verte familie van oeroude Kaukasische talen.

 Euskal Herria heet het Baskenland in het Baskisch. Waar het volk oorspronkelijk vandaan kwam is niet helemaal duidelijk. Het meest gangbaar is de theorie dat ze vanuit zuidoost Europa het westen koloniseerden, nog voor de Kelten dat deden.

In Spanje genieten de Basken een hoge mate van autonomie, in Frankrijk is dat minder aan de orde. Een echte Baskische staat in strikte zin heeft nooit bestaan. Maar tot in de middeleeuwen wisten de Basken een redelijke mate van autonomie te handhaven. Ook in de perioden daarna, hoewel politiek vallend onder Spaanse koningshuizen, behielden de Basken hun eigen bestuur, wetten en cultuur. Vanaf het eind van de 19e eeuw heerste er repressie. De taal mocht niet meer gesproken worden, de cultuur werd verboden en bestuurlijk had men niets meer te vertellen. Dat duurde tot de jaren zeventig van de vorige eeuw, tot de dood van dictator Franco. Ten gevolge van de repressie zijn veel Basken gevlucht naar, met name, Argentinië. Onze koningin is deels Baskisch…

Daar dus wandelden de pelgrims naartoe op deze dag, naar Baskenland, om 07.30 uur waren ze vertrokken. Het weer was mooi, een doorbrekende zon en dan blauwe luchten. Een prachtige tocht was het, met veel stijgen en dalen. Bossen wisselden af met open landschap en de vergezichten die zich dan aandienden waren adembenemend. En altijd in de verte dat massief van de Pyreneeën. Ans beklaagde zich omdat ze dat gevoel niet op foto kon vastleggen. In werkelijkheid is het geweldig schrijft ze. Wel was het een eenzame tocht, de wandelaars kwamen onderweg nagenoeg niemand tegen.

Om 12.00 uur was het tijd om het oude brood te delen en even te dutten in het gras. Ergens in de ochtend waren de wandelaars twee medepelgrims voorbijgestoken. Die haalden hen nu weer in en lasten dan ook maar hun rustpauze in. Met die twee gasten, Karin uit Nederland en Patrick uit België, beleefden de wandelaars de avond hiervoor een genoeglijk tijd in het pelgrimshuis.

Met z’n vieren trok men verder en tegen 15.00 uur marcheerde men Sauveterre-de-Bearn binnen. Het enige onderdak bleek een veel te duur hotel. Bij de Tourist Information wist men echter een adres, 4 kilometer verderop. Men was zo gedienstig  om een afspraak te maken voor de vier. Dus wandelden de pelgrims nog een stuk door, naar het plaatsje Osserain-Rivereyte.(Ozeraine-Eribareita in het Baskisch.) Maar niet voordat er een glas Grimbergen werd gedronken op een terras.

Onderweg werd nog even de kerk van Lanneplaa aangedaan. Men wilde er de geborduurde Sint Jacobus gaan bekijken. (Nou ja,..) De kerk was gesloten.

In Osserain kwam het viertal terecht bij Monsieur Pascal, een 65 jaar oude pensionado, die pelgrims ontving in zijn huis. Monsieur Pascal bleek een aimabel mens.

Na de zelfverzorging en het corvee aan lijfgoed en rugzak werd er aan tafel rust genomen en wat gedronken. Monsieur Pascal verzorgde de maaltijd. Een groentesoep, pasta met tomatensaus, worstjes en brood. Kaas toe natuurlijk en zelfgemaakte perzikencompote. Die avond regende het straf, het kon de wandelaars niet deren. Zij zaten gezellig aan de keukentafel, in het huis van een goedlachse Bask…

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

21-05-2014. De etappe liep van Hagetmau naar Ortez, 27 kilometer.

Soms vallen foto’s zo uit, soms zijn ze erom gemaakt. Ik ga er gevoeglijk vanuit dat het eerste hier het geval is, hoewel,.. je weet maar nooit.

Ik vind het een bijzondere foto. Zakelijk en efficiënt, er staat op wat getoond diende te worden. Qua techniek had het beter gekund, maar het gaat me om de voorstelling.

Een grijs schild op een veld van wit-roze-blauw. De lijnen lopen van oost naar west, van noord naar zuid, maar ze lopen scheef. Dat geeft het geheel dynamiek. De vlakverdeling is asymmetrisch, maar nét goed. En ook al staan er letters op het bord en herken je de figuurtjes, het totaalbeeld van de foto wekt eerder een gevoel van abstractie op. Zoals de schilderijen van hyperrealisten als Richard Estes dat doen. Of de foto’s van Mark Power…

Hadden jullie niet gedacht hè, pelgrims…

Terug naar de werkelijkheid van alledag. Ontbijten werd er met stokbrood en aardbeien, het bleek een prima manier om de dag te starten. En onder een bewolkte lucht, maar bij droog weer, vertrokken de wandelaars rond 07.30 uur om weer een nieuwe etappe bij te kunnen schrijven in het Compostellalogboek.

Het plan van Walther uit Magdenburg om in gezelschap van Ans en Jan een deel van de tocht te lopen kon geen doorgang vinden. Artritis aan zijn knie speelde fors op en hij voelde zich genoodzaakt om een paar dagen rust te nemen.

Ergens in de ochtend kwamen de wandelaars aan in een dorpje waar weer gezocht moest worden naar bewegwijzering. Ze maakten een rondje om de kerk, en juist op het moment dat er zich weer een Jacobsschelp aanbood, verscheen daar dat mannetje. Of ze de kerk wilden bezichtigen vroeg hij. Ach Monsieur, die zit op slot. Geen punt zei het mannetje, ik haal de sleutel. De pelgrims wilden eigenlijk doortrekken, maar het zou onbeleefd zijn om niet op het aanbod van de oude man in te gaan. Dus werd de kerk bezichtigd…

Toen de pelgrims even later weer en-route waren viel hen op dat alle huizen van het dorp naambordjes droegen. Alsof hier Ad Otten met zijn Vrijstaat aan het werk was geweest, heel bijzonder.

Het landschap begon alsmaar meer geaccidenteerd te worden. Het is heerlijk om af te dalen in een dal schrijft Ans, maar inherent aan dalen is dat je uiteindelijk ook weer moet klimmen. Na weer eens zo’n forse klauterpartij stond daar boven op de berg nog een oud mannetje. Het zou de tweelingbroer van de Kerksleutelaar kunnen zijn. Zou die ander naar zijn broer getelefoneerd hebben dat wij eraan kwamen vroegen de wandelaars zich af. Dat bleek niet het geval. Wel bood het mannetje hen vers water aan. En passant liet hij nog even zijn huisje zien. Gebouwd in 1825…

Het was woensdag, alle winkels waren gesloten en ook de Horecaf liet het afweten. Geen brood, geen koffie. De wandelaars voelden zich verplicht om het pelgrimspad te verlaten en in meer bewoonde streken op zoek te gaan naar leeftocht. Ergens op een industrieterrein was het gelukkig raak. De reizigers vonden een bakker die ook koffie schonk. En er kon gerust worden.

In een gesprekje met de bakker en zijn vrouw maakten de wandelaars zich bekend als bakkerskinderen; opa en drie ooms hadden immers hun leven lang het beroep uitgeoefend. Het verhaal viel in goede aarde en even later bood de bakkersvrouw aan om de reizigers per automobiel terug te brengen naar het pelgrimspad, want ze waren intussen een fors eind afgedwaald. Een genereus aanbod was het en de reizigers maakten er dan ook graag gebruik van.

Het was al wat verder in de middag en de reizigers prezen zich gelukkig met het weer. Misschien hadden ze dat beter niet kunnen doen, want na een ferme donderklap scheurde het grijzige wolkendek open en gutste de regen op hen neer. Een bui? Ja, maar dan wél eentje van twee uur, stortregen wel te verstaan. Nat tot op het bot waren ze.

Gelukkig kwam er altijd aan alles een end. Geleidelijk werd de regen minder, trokken de wolken weg, verscheen er blauw aan de kim en brak de zon door. En toen zagen de pelgrims ze voor het eerst: De Pyreneeën.

KICKENMAN!!!! schrijft Ans, de rest van de dag zal in het teken van deze ervaring staan!

Ik heb lang getwijfeld of ik deze foto wel zou gebruiken, want denderend is-ie niet. Maar omwille van de symboolwaarde zet ik hem toch maar. Les Piétons (de Voetgangers) heet het café, maar met het woord wordt natuurlijk ook gewezen naar de Beatles die het zebrapad oversteken in Abbey Road. Piétons staat ook voor twee Geertsen die de dwaze onderneming zijn aangegaan om dwars door België, dwars door Frankrijk en dan nog eens dwars door vijf Spaanse provincies te trekken, te voet! De foto toonde verder de eufore stemming waarin de wandelaars verkeerden nu ze voor het eerst de Pyreneeën zagen. Het glas Grimbergen was de welverdiende beloning.

En op de achtergrond schalden Paul, John, George en Ringo: Here Comes the Sun…

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

20-05-2014. De etappe liep van Saint Sever naar Hagetmau, 17 kilometer.

Het kopje is nog geen vier centimeter hoog. Het is gesneden uit mammoettand en het is ruim 24.000 jaar oud. Het werd gevonden, een goede 8 kilometer van de slaapplaats van Ans en Jan in Hagetmau. Het kopje bevindt zich tegenwoordig in het Musée d’Archéologie nationale in Saint-Germain-en-Laye.

Men noemt haar La Dame à la Capouche, de Dame met de muts, maar ook wel la Dame de Brassempouy, naar het dorpje waar ze werd gevonden. Ze lag verstopt in een grot, de Grot van de Paus genaamd. De rest van haar lijfje is verloren gegaan, we zullen nooit weten of haar lichaam met eenzelfde kunstzinnige finesse was gemaakt.

Het is het oudste beeldhouwwerk dat een menselijk gezicht, een expressie weergeeft, het oudste ooit! We hebben het hier wél over de vroege steentijd…

Ik krijg altijd weer een brok in mijn keel wanneer ik haar zie, wat is ze mooi hè…

In de Grot van de Paus werden nog meer beeldjes gevonden, ook pijlpunten en andere artefacten. Maar niets van dat alles kan ook maar in de schaduw staan van deze kleine Venus.

Er is een Slowaakse web site waarop men een poging doet om archeologische vondsten van menselijke afbeeldingen tot leven te brengen, aanschouwelijk te maken. Het ziet er soms wat gelikt uit, maar men doet een serieuze poging. Je vindt er, met wat scrollen en klikken, het meisje van Brassempouy ook terug. Kijk bij Gravettian…

Om en over de vindplaats is een museum gebouwd. La Maison de la Dame…

Enfin,.. het was 09.30 uur en de ochtendrituelen waren gedaan, de wandelaars zetten zich en-route. Ze hadden zojuist afscheid genomen van Froukje, Guus en Gijs, die gingen hun vakantie afmaken aan de Atlantische kust.

De weg was goed te bewandelen, veel asfaltbanen en een prachtig landschap. Het regende nu en dan een beetje.

Rond het middaguur bereikten de pelgrims een onopvallend caféetje. Een soort Café de Sport, dachten de wandelaars. Foto’s van de regionale basketbalkampioenschappen hingen aan de muur, affiches van Stierengevechten tegen het plafond. Het jongste affiche stamde uit 2002… Maar ze hadden er goede koffie en het meegebrachte brood mocht binnen worden gegeten omdat het buiten zo hard regende.

De rest van de tocht leverde geen onvolkomenheden op. Hagetmau werd dan ook relatief snel bereikt en de refugio, het pelgrimshuis, was gemakkelijk te vinden. Daar kwamen de wandelaars Walther tegen, een Duitse pelgrim die ze al bij een eerdere gelegenheid hadden ontmoet.

Walther had met nog twee andere Duitse pelgrims afgesproken die avond pizza te gaan eten in het stadje en hij nodigde Ans en Jan uit. De wandelaars vonden dat een prima idee. Ze besloten de tijd vóór de maaltijd te besteden aan een verkenning van Hagetmau.

Na een kort rondje om de kerk schoten de wandelaars dan de pizzeria in, maar van de Duitse gasten geen spoor. Enige wachttijd later werd er toch maar besteld, de innerlijke klok vroeg erom. De maaltijd verliep verder naar volle tevredenheid, het was er goed rusten.

Op de terugweg naar de refugio passeerden de wandelaars een andere pizzeria. En daar zaten die pelgrims uit Duitsland. Kleine spraakverwarring, onzorgvuldige  informatieoverdracht, shit happens…

Het werd evenwel toch een goede avond met die Duitsers, er was genoeg te buurten. Ze kwamen uit Magdenburg, die gasten.

Ach, en kreeg ik gisteren een foto van een primitief en dronken soort bewegwijzering, die van vandaag is het andere uiterste. Een futuristisch ding. Wedden dat er een lampje inzit…

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>