Koken zonder pakjes of zakjes… Gaat natuurlijk helemaal goed, wij doen dat dagelijks. Maar speciaal voor deze prime-time aflevering van “zonder-pakjes-en-zakjes” , heb ik vandaag iets gekookt ín een zakje; “Jan in den zak” zoals het recept plechtig vermeldt. Een gestoomd krentenbrood eigenlijk.

Je hebt dus een zakje nodig om de Jan in te stomen. Een lapje linnen of katoen is best. Spoel het stofje in ieder geval goed uit in koud stromend water (om zeepresten of impregneermiddel en geurtjes te verbannen) en laat het vervolgens goed drogen.

Nou ja, het recept spreekt voor zich…

De stroopsaus maak je door een flinke hoeveelheid gewone Zeeuwse keukenstroop in een sauspan op een zacht vuurtje te vermengen met een flinke klont boter (wel echte boter natuurlijk!)

Vooraf soep van Noord Hollandse Krombekbonen, kopje espresso toe!

© ellen

Die Antipakjesavond spookt me nog steeds door mijn hoofd. Alleen al dat  het nodig is om zoiets te organiseren. Een prima initiatief van Karin, daar niet van, maar eigenlijk schandalig toch dat we de voorbeelden uit de winkel erbij moeten nemen om uit te leggen dat dit eigenlijk recepten zijn die je eigenlijk heel goed zelf kunt maken, zónder pakjes en zakjes…

Al mijmerend in de bus, op de terugweg van mijn werk, bedacht ik opeens dat er toch wél een recept is mét een zakje dat ik graag nog eens zou maken; “Jan in den zak”. Een soort gestoomd krentenbrood. Gestoomd, juist ja, in een linnen zakje! Mijn moeder maakte het af en toe. Ze naaide dan zelf een zakje van katoen of linnen en daar ging “Jan” in. Mijn Tante Marie, een zusje van mijn moeder maakte ook zoiets, zij woonde in Warmehuizen en daar heette Jan in de zak, “Broeder”. Het recept van de zussen was hetzelfde alleen maakte Tante Marie de “Broeder” voor echt véél personen. (zij had veel kinderen en kookte ook voor het  personeel van hun schilderbedrijf) In Warmehuizen was dat dus een gigantische “Broeder”. In een speciale ketel werd die Broeder gekookt. Op maandag,  want dan was het toch wasdag, stond er naast de enorme wasketels een speciale supergrote pan met daarin de Broeder.

Even Googlen bracht dit oude recept in vele vormen tevoorschijn, maar tot mijn grote afschuw zag ik ook van dit grappige oude recept al een kant-en-klaar-versie: Neem broodmix…enzovoorts. Brrr…

Zowel mijn Moeder als mijn Tante Marie volgden het recept uit het boek “Eenvoudige recepten”, van Martine Witttop Koning.

Zaterdag lijkt me een prima dag om nog eens “Jan in den zak” te maken. Maar dan wel zonder pakjes… ‘n Zakje moet wel. Je hebt een katoenen of linnen zakje nodig voor dit recept. Zoek dus alvast een lapje katoen of linnen. Naai er een keurig zakje van. De omtrek moet ongeveer 35×50 cm zijn. Zorg ook voor een lintje om de zak dicht te knopen.

• Verder heb je nodig: meel, melk, gist,rozijnen, succade, krenten, sinaasapelschilfers, beetje zout, stroop en boter.

En véél hongerige gasten!!! Geef vooraf soep en daarna “Jan in den Zak”

 Morgen het recept!

© ellen.

Ik weet niet hoe het in de rest van Nederland is, maar hier is het zo’n typische druilerige zondag. Het regent een beetje, het waait een beetje; echt Sinterklaas-weer. Op zo’n dag kun je natuurlijk van alles ter vermaak verzinnen; met de hond door de natte bossen hollen, met de kinderen naar een druilerige film, noem maar op. Je kunt ook de kaarsjes aansteken, de verwarming een beetje hoger draaien, of beter nog, een groot blok hout in de open haard leggen en een mooi boek lezen…Noem maar op, bedenk het maar, maar één ding hoort voor mij onlosmakelijk bij deze druilerige dagen; De geur van zelfgebakken speculaas! Gevulde speculaas liefst.  Gewoon even zelf maken. Het is simpeler dan je denkt.

• 300 gram bloem
• 125 gram donkere basterdsuiker
• 2 eetlepels speculaaskruiden
• 150 gram koude boter
• 1/2 zakje bakpoeder
• snufje zout
• 2 eetlepels melk
• 300 gram amandelspijs ( te koop bij een goede banketbakker, of zelf maken)
• garneeramandelen
• 1 losgeklopt ei

Meng bloem, zout, bakpoeder, suiker en speculaaskruiden. Hak de boter met twee messen door het mengsel tot piepkleine stukjes. Voeg de melk toe en kneed er een mooie deegbal van. Zet het deeg een uur in de koelkast.

Verdeel de deegbal in twee gelijke stukken. Rol elke stuk deeg met de deegroller uit tot een lap van ongeveer 20 x 30 cm. Leg 1 lap op de bakplaat. Kneed de helft van het losgeklopte ei door de amandelspijs en rol de spijs op een met bloem bestoven werkvlak uit tot een lap van ongeveer 20×30 cm. Leg de spijs op de lap deeg en leg de tweede deeglap erop. Druk de zijkanten goed op elkaar.
Bestrijk de bovenkant van het deeg met de rest van het ei. Druk de amandelen in het deeg als versiering. Schuif de bakplaat in het midden van de voorverwarmde oven. Bak de gevulde speculaas op 160 graden in 40-45 minuten gaar.

Het huis ruikt heerlijk, nu de kaarsjes aan en een mooi boek!

© ellen.