Varkenspootjes…

varkenspootjes uit sainte Ménehould (Fr)

Sainte-Ménehould heet het stadje, maar de kans is klein dat je het kent. Evengoed is het oord wereldberoemd in Frankrijk.

Ten eerste was er de postbode Jean-Baptiste Drouet, die uit hoofde van zijn functie in 1791 zijn Heer en Vorst herkende, bij hem thuis in de straat. En verbaasd als hij was liet hij dat eenieder weten die het maar horen wilde. Bijkomende complicatie was wél dat Louis XVI op de vlucht was voor Volk en Vaderland, en dat hij door het enthousiasme van de ambtenaar één dag later gearresteerd werd in Varennes, een stukje verderop. Daarna restte nog slechts de guillotine ( voor Lodewijk wel te verstaan…).

Ten tweede werd in Sainte-Ménehould in 1639 een man geboren die later Dom Pérignon zou gaan heten. Hij is degene die doorgaat voor de “uitvinder” van de Champagne. Het kwam er in feite op neer dat Pérignon grote fouten maakte in het productieproces en zo stuitte op de bubbeltjeswijn die sinds dien als edelste der edelen aan de wereld wordt aangeboden. Hij had het zelf al meteen door. Proevend van zijn misbaksel riep hij tot zijn mede-broeders: “Kom gauw, ik proef sterren…”. (Het verhaal is overigens net zo apocrief als de Lucaspassie van Bach.)

De derde geschiedenis uit Sainte-Ménehould verhaalt van nog een andere culinaire stommiteit, Die werd begaan door ene Anoniem (ken je zijn naam, laat het alstublieft weten..). In het stedelijk Hotel Metz moest hij in de late avond als koksgast passen op een ketel met varkenspootjes die daar zachtjes stond te sudderen. De bedoeling was dat het vlees een paar uur zou trekken, maar de gast viel in slaap. Toen hij in de ochtend werd gewekt door een vroege collega ging men ervan uit dat alles naar de vaantjes was. En dat nu lezer, dat nu, viel alleszins mee. Het vlees was heerlijk mals. En de botjes van die varkenspoten, die hadden een heel bijzondere gedaanteverandering ondergaan. Ze waren zacht, ze hadden smaak, ze waren zo te eten.

Enfin,,,. met Champagne mochten ze niks, met Louis konden ze niks, maar die Varkenspootjes, die hielden ze erin. Ze zijn er maar wát trots op in Sainte-Ménehoul. En zoals bij elke serieuse zaak in Frankrijk ontstond er ook in Saint-Ménehoul een broederschap die waakt over de traditie.

Wij van het Ministerie wisten overigens van niks. Tot we erop opmerkzaam werden gemaakt door Ans en Hijn. Zij komen al járen in dat stadje. Zij brachten de varkenspootjes voor ons mee, en zij overtuigden ons van de noodzaak om eens gericht af te zakken naar de Aragonne.

© paul.

Gestoofde prei met sinaasappel en frikandeau met gorgonzolasaus

prei met sinaasappel

Vandaag hebben we natuurlijk de preitjes van Flora gegeten! Het klaarmaken van de prei kostte weinig moeite, maar het schoonmaken… Het is een van de gemakken van groenten kopen in de winkel: iets of iemand heeft dan al het zand al verwijderd. Nu moest ik de preien wassen, wassen en nog eens wassen. Maar niet geklaagd, ze waren heerlijk! Onbespoten, onder deskundige leiding geteeld, dat kan haast niet verkeerd. Lang leve de schooltuin!!!

Paul wilde wel eens iets anders met de prei, maar ik had zin in varkensvlees en een mooie smeuïge saus. Dan combineert de prei met sinaasappel eigenlijk het beste.

Voor twee personen aten we erg veel prei, bijna 750 gram, een pond kan ook. (De rest van de prei gebruik ik morgen in de soep).

  • Voor twee personen;
    500 gram dunne stengels mooie prei, met fris groene uiteinden
  • 1 1/2 eetlepel boter
  • wat versgemalen zwarte peper, eventueel wat zout
  • sap van een halve sinaasappel, de rest van de sinaasappel gebruik je als garnering

Smelt de boter en leg daarop de stukjes prei. Roer voorzichtig tot er een filmpje boter over alle preideeltjes ligt.
Doe de deksel op de pan en laat de prei zo 10 minuten stoven. Voeg dan de peper toe en het sinaasappelsap. Roer nog eens voorzichtig om en laat nog 5 minuutjes stoven.
Dien op met een schijfje sinaasappel.

Wij aten er vandaag frikandeau bij van de Sumiranvarkens. Neem een stukje frikandeau van ongeveer 500 gram en maak met een mesje kleine inkepingen. Stop daarin een teentje knoflook. Het vlees inwrijven met peper en zout en rondom bruinbakken. Reken ongeveer 60 minuten braadtijd per kilo.

  • Ik maakte een saus van:
  • 1 eetlepel boter
  • 1 eetlepel bloem
  • wat bouillon
  • een scheut room
  • 100 gram gorgonzola
  • peper en zout.

De boter smelten en het meel erbij doen. Even goed doorwarmen en dan de bouillon toevoegen. Laat dan even goed doorkoken en giet er een scheut room bij en de kaas in kleine blokjes. Op een zacht vuurtje nog even laten garen. Voeg eventueel wat meer bouillon toe of nog een scheutje room. De saus moet zalvig zacht zijn en niet te dik. Je kunt er op het laatst het braadvocht van het vlees bijvoegen.

Ik had een flinke kom saus. Geen probleem, morgen voeg ik bouillon toe en de prei, dan eten we preisoep!

Kopje espresso toe met een stukje chocolade.

© ellen.

Varkensvlees met honing-kruidenkorst

varkensvlees met honing

Gisteren stond er natuurlijk honing op ons menu. Paul schreef er al over; maar liefst drie potten honing kregen we van Herman! Een ander gegeven is dat onze oude diepvries deze week vervangen moet worden. Het oude ding vreet stroom en sluit niet meer goed. Wat er nog in ligt moet dus snel opgegeten worden. De keus viel gisteren op een mooi stukje varkenssschouder zonder been. Varkensvlees en honing leek me een prima combinatie. In het boek van Herman stond een recept voor ham met een krokante honingkorst, dat leek me wel wat. Helaas was het recept voor een ham van zeker 1,5 kilo. Mijn schouderstuk was 750 gram. Ik besloot het recept gewoon maar aan te passen.

  • 750 gram biologisch varkensvlees van de schouder
  • 1 ui met daarin 3 kruidnagelen gestoken
  • een bouquet garni van wat peterselie, tijm, selderie, rozemarijn en een laurierblad
  • een eetlepel honing
  • wat peperkorrels
  • zout
  • water.
  • Meng voor de kruidenkorst:
  • peterselie, tijm, rozemarijn, alles fijngehakt
  • 90 gram broodkruimels fijngemalen
  • 1 eetlepel honing
  • 1 eetlepel gesmolten boter
  • versgemalen zwarte peper.
  • nog wat honing om in de inkepingen te laten vloeien

Zet het vlees op met koud water en breng het aan de kook. Schep het schuim weg. Voeg het bouquet garni toe, de ui met de kruidnagelen en de honing. Laat het vlees zo ruim een uur zachtjes koken. Maak intussen het mengsel voor de kruidenkorst.

Laat het vlees even uitlekken en maak dan met een scherp mes een paar insnijdingen in de vetlaag. Schep een theelepeltje honing in de inkepingen. Leg het vlees nu in een braadslede en bedek het helemaal met het kruidenmengsel, druk het goed aan en zet de braadslede in de voorverwarmde oven . Braad nu nog 30 minuten op 190 graden tot de korst mooi goudbruin van kleur is. Haal het vlees uit de oven en laat het even rusten. Snijd dan dunne plakken.

varkensvlees met honing

Wij aten er een flinke salade bij en wat bruin brood. Dit vlees is ook koud heel lekker.

Kopje espresso toe.

© ellen.

Spaghetti met balletjes en spinazie-roomsaus…

pasta met spinazie roomsaus

Het Kind had spinazie te veel en bracht haar overschot naar het Ministerie. Het was mooi vers blad, ik moest er snel iets mee doen. Ik bedacht het volgende gerecht.

  • 300 gram bio-gehakt,
  • 150 gram verse spinazie,
  • 1 uitje,
  • 2 tenen knoflook,
  • 1 theelepel gedroogde dragon,
  • oliojfolie,
  • flinke scheut room,
  • halve kop bouillon.
  • peper en zout.

Breng het gehakt op smaak met peper en zout en draai er niet te kleine balletjes van. Bak de balletjes vervolgens in de olie tot ze rondom bruin zijn. Snipper de ui en de knoflook fijn en laat ze in olie glazig worden in een andere pan. Daar gaat dan de bouillon erbij en de room, vervolgens de dragon. Blancheer de spinazie 2 minuten in kokend water. Giet af en laat de groente uitlekken. Druk nog wat vocht uit de spinazie en hak hem fijn. De spinazie mag nu in de saus, en ook de balletjes. Laat alles op een zacht vuurtje stoven. Maak af met peper en zout. Kook zoveel pasta als je meent nodig te hebben. Stort de pasta in een schaal en laat er de saus overheen vloeien. Wij aten er een bordje veldsla bij.

Opmerking: de dragon drukt de smaak van de spinazie wat weg. Wil je écht spinazie proeven, halveer dan de hoeveelheid dragon, of laat die helemaal weg.

© paul

Saté en nasi goreng

saté en nasi

Wij gaan een paar dagen naar onze caravan in Luxemburg. Het Kind zal op het huis passen, de planten water geven en misschien wel wat onkruid plukken. Gisteren namen we vast afscheid, nog wat wijze raad en natuurlijk wat te eten. Ik bedacht dat er vast nog wel wat meer bezoek zou komen en besloot een flinke pan nasi te maken.

Nou is “Indisch” koken niet mijn sterke kant. Ik doe het niet vaak, dus bedacht ik dat ik Maja maar eens moest bellen voor goede raad. Maja is al jaren getrouwd met Bram en Bram is van Molukse afkomst. Maja heeft van haar schoonfamilie de kneepjes van de Indische/Molukse keuken geleerd en vergast ons regelmatig op mooie maaltijden. Ik at er pas nog heerlijke saté. Het vlees was niet geroosterd maar gebakken in de olie. Het vlees is dan heerlijk mals en knapperig van buiten. Maja gaf me telefonisch het recept. Het vlees moet je lekker lang te laten marineren. Ik had ongeveer 700 gram lamsvlees dat heb ik vrijdagavond in stukjes gesneden en in de marinade gezet. Zaterdagochtend bedacht ik dat dat toch wel wat weinig was en kocht nog 750 gram mooi doorregen varkensvlees, in stukjes gesneden en in de marinade gezet. Een deel van het varkensvlees gebruikte ik voor de nasi.

Ik geef hier geen exact recept, gewoon ongeveer, zelf even uitproberen.

  • Marinade;
  • Ketjap Kentel, zoet, scheutje olie, citoensap, een bouillonblokje, ketoembar, vetsjin, knoflookpoeder of verse knofloook, 1 fijngesneden ui, peper en zout, sambal. alles goed mengen en het vlees liefst een nacht laten marineren.
  • Natuurlijk moest er ook satésaus bij:
  • een grote pot gewone pindakaas, water, ketoembar, vetsjin, bruine suiker, trassi, verse gember, citroensap, knoflook en citroenblad. Goed roeren, langzaam verwarmen.

saté en nasi

  • Voor de nasi
  • 1 kilo rijst, een ui, 3 teentjes knoflook, wat prei, een beetje witte kool, een lente-ui, wat varkensvlees, een omeletje van drie eieren, ketjap, sambal.

De rijst gaarkoken en af laten koelen. Het varkensvlees even bruin en gaar bakken. Dan in de wok de groenten snel roerbakken. De rijst en kruiden erbij voegen. Het omeletje bakken, oprollen en in fijne reepjes snijden en door de nasi mengen. Intussen bakte Paul de saté, dat is mannenwerk! Buiten, in de elektrische frituurpan.

Een schaal met stukjes zoet-zure komkommer, wat kroepoek en gebakken uitjes erbij. Zoals ik al dacht, kwam er bezoek genoeg om de enorme pan nasi mee leeg te eten. De jongste Bediende, Marleen, de Keizer van Monera, Het Kind en Andy en natuurlijk wij zelf.

© ellen

Een worstje grillen op houtskool…

barbeque simpel

Ellen vroeg gisteren naar jullie bevindingen met de zomerse volkssport BBKjoeën. En de reacties kwamen er ook meteen, waarvoor onze dank. Ik blijf het fenomeen stug “grillen” noemen. En dat vooral om me te distansiëren van het “gezellige” karakter van het gedoe van verkoolde lapjes en kleddersausen. Het is aardig te lezen dat ik daar niet alleen in sta.

Gisteravond stookten we voor het eerst dit jaar ons houtskoolconfoortje. We roosterden er een verse worst op, en een paar hamlappen, die Ellen een uurtje daarvoor in een marinade van sesamolie, sojasaus en wasabipasta had gelegd. We maakten er een eenvoudige kruidenboter bij.

Voor die worst is het handig om een dubbelzijdig rooster te gebruiken. Het zaakje blijft in vorm en je kunt het gemakkelijk omdraaien. Tussen de lussen van de worst steek je verse salieblaadjes en in het midden een teentje knoflook. Een salade en goed brood met kruidenboter completeren de maaltijd.

Een stukje kaas en een kopje espresso, ook onontbeerlijk.

barbeque simpel

© paul

Zuurkool en schouderkarbonaden in mostersaus

zuurkool 004

We waren zaterdag pas heel laat op de markt en de vrouw in de groentenkraam was met haar gedachten al bijna thuis. Ik vroeg om een ons veldsla en ze schepte een pond zuurkool uit het vaatje. Natuurlijk kan je dan zeggen; ‘ik vroeg geen zuurkool, ik vroeg veldsla”, maar zuurkool leek me eigenlijk ook wel lekker. Meestal koop ik voorverpakte zuurkool bij AH, of, heel lekker, eigengemaakte biologische zuurkool van Bronlaak. Beide soorten hebben extra toevoegingen die de vrij rauwe zuurkool van de markt niet heeft. Maar die kun er je natuurlijk zelf ook bij doen. Opgeleukte zuurkool dus;

  • 400 gram zuurkool
  • 75 gram pancetta in blokjes
  • 1 kleine ui, fijngesnipperd
  • 5 jeneverbessen
  • 1 lepel ganzenvet
  • zwarte peper
  • 1 glas droge witte wijn

Vervarm het vet en bak daarin de spekjes en ui zachtjes aan. Doe de zuurkool erbij en de kruiden.Giet de wijn erover en laat de kool heel zachtjes een half uurtje stoven. Serveer met aardappelpuree.

De zuurkool wordt op deze manier herlijk zacht en bijna romig. Je kunt ook andere kruiden gebruiken, bijvoorbeeld kummel, of fenegriek of een laurierblad toevoegen. De bijzondere smaak komt vooral van het ganzenvet.

zuurkool 013

Wij aten er schouderkarbonaden bij, gestoofd in mosterd. De karbonaden even bruin bakken. teentje knoflook erbij, even meesmoren en afblussen met witte wijn. Dan een flinke eetlepel grove mosterd erbij doen en goed roeren. Laat het vlees zo een uurtje stoven. Voeg een scheut room toe en laat de saus nog een kwartiertje indikken.

En dan een kopje espresso toe!

© ellen.

Karbonades met kappertjes, tomaten en olijven

karbonades in Italiaanse saus

Ik had deze week heel weinig tijd om stukjes te schrijven. Maar een paar gerechten van deze week wil ik toch even opschrijven. Ik vertrek elke dag om 7 uur naar mijn werk naar mijn werk, en was deze week een aantal keren laat thuis. Niet echt dagen om uitgebreid te koken. Meestal wordt dat dan een snel pastagerecht, wat salade erbij en klaar. Maar soms vind ik het ook wel prettig om dan juist een stoofpotje te maken. Deze karbonades bijvoorbeeld. Dit gerecht moet wel een tijdje stoven maar terwijl het vlees langzaam stooft is er tijd om lekker bij te praten. Ik gebruikte biologische schouderkarbonade. Schouderkarbonade kun je snel bakken maar wij vinden stoven veel lekkerder. Je kunt dan bovendien nog mooie smaken toevoegen. Deze maakte ik met wat tomaten, kappertjes, een paar olijven en oregano. De saus lekker laten indikken en je hebt een prima maaltijd.

Voor twee personen;

  • 2 biologische schouderkarbonaden
  • 2 ui en 2 teentjes knoflook, fijngesneden
  • 1 eetlepel olijfolie
  • 1 klein blik tomatenstukjes
  • een scheutje witte wijn
  • 1 flinke eetlepel gezouten kappertjes (spoelen en even in koud water ontdoen van het meeste zout)
  • 10 zwarte olijven
  • oregano, peper, versgehakte basilicum en peterselie

Bak het vlees snel aan beide kanten bruin. Voeg de ui en knoflook toe en bak ze zachtjes mee tot ze lichtbruin zijn. Doe er dan de tomaten, de peper en de oregano bij en de witte wijn. Laat het vlees zo anderhalf uur zachtjes stoven. Haal de deksel van de pan, doe de kappertjes en de olijven erbij en laat nog een kwartiertje zonder deksel stoven. De saus kan nu mooi indikken. Strooi er vlak voor het opdienen nog wat verse gehakte peterselie en basilicum over en geef er pasta bij. Bijvoorbeeld penne of macaroni.

Varkensreepjes een beetje Chinees, een beetje wat er in huis was…

paksoy 009

Janneke kookt deze week supermarkt-Aziatisch. Voor echt Aziatische recepten moet je vaak allerlei ingrediënten bij de Toko of andere speciaalzaken kopen. Voor de recepten die Janneke deze week in de NRC Next schrijft hoef je niet zo ver, ze zijn allemaal te maken met wat de super aan exotisch te bieden heeft. Paul had er wel zin in, varkensvlees á la Lonny stond hem bijzonder aan. Maar…het was een vermoeiende dag vandaag, het is waterig koud, natuurlijk ontbraken er een paar ingrediënten en had ik geen zin om meteen na thuiskomst van mijn werk, weer naar de super te snellen. Wél had ik nog het een en ander op voorraad uit de Toko. Het gerecht werd een mix dus. Lonny, maar dan net weer anders. Eigenlijk werd het Lonny met een Chinese zwaai. Wel de moeite waard om op te schrijven, het smaakte prima.

  • Voor twee personen;
  • 350 gram biologisch varkenvlees, hamlapjes bijvoorbeeld. In dunne reepjes gesneden
  • 2 eetlepels olie
  • 1 flinke ui, 2 teentjes knoflook, fijngesneden
  • 6 cm gemberwortel, geschild en in fijne reepjes gesneden
  • 2 eetlepels ketjap manis
  • 2 eetlepels sojasaus
  • 1 eetlepel sambal oelek (bij gebrek aan een verse rode peper)
  • een flinke mespunt 5-spice powder (Chinese Toko)
  • 1 eetlepel zwarte bonen met knoflooksaus (potje uit de Chinese Toko)
  • 1 flinke lente-ui, het groen fijngesneden, het wit in fijne reepjes

Roerbak de ui en knoflook in de hete wok in wat olie. Voeg het vlees en de gember toe en roerbak ongeveer 2 minuten. Doe ketjap, sojasaus, het vijfkruidenpoeder, de sambal en de zwarte bonenpasta erbij en roerbak nog even. Voeg een kopje water toe en laat het vlees zo ongeveer 20 minuten zachtjes garen.

paksoy 004 paksoy 001

Kook intussen rijst. Voor gele rijst met kruiden en kokos had ik ook al niet alles in huis. Ik kleurde de rijst met wat koenjit. Als groente roerbakte ik snel een flinke struik paksoy. De groente in stukken snijden en met de lente-ui even roerbakken in wat olie.

Kopje espresso toe.

© ellen.