Zure koolsoep, ofwel Kyslyje sjtsje…

zuurkoolsoep 018

Het is hier koud, ijzig koud en dan heb ik opeens behoefte aan ander eten dan normaal. Wat meer eten (ofwel calorieën), wat meer vet, wat meer suiker. Paul verhaalde gisteren al van mijn barre tocht met de bus naar Eindhoven, (meer dan drie uur onderweg voor slechts 23 kilometer!) en dan was ik nog snel ter plekke dankzij een attente chauffeur; hij meed de stilstaande file en zocht een mooie, glibberige route door de woonwijk Nuenen, dat bespaarde uiteindelijk zeker 30 minuten zinloos stilstaan!!! Als iedereen morgen nu eens met de bus ging???

Maar goed, reizen met openbaar vervoer heeft natuurlijk ook zo zijn nadelen; bussen komen niet op tijd, je staat te wachten op een tochtige plaats zonder enige beschutting, met slecht weer is er nergens informatie te vinden over vertraging (geen file-melding voor bussen op het platteland)…

Maar dan kom ik thuis, in een lekker warm huis, Hond Max staat al blaffend en kwispelend aan de deur, de kaarsen zijn aan, mijn slofjes voorverwarmd, een borreltje mooi op temperatuur…, wat wil een mens nog meer…? Een stevige maaltijd!

Het is geen weer voor liflafjes, geen weer voor salades, we hebben even geen zin in saffraan of gegrilde biefstuken… Nu is het tijd voor zware soepen, stamppotten, worst, spek, zult en balkenbrij, bloedworst enzovoorts.

Het recept voor deze Zuurkoolsoep heb ik uit het boek van Diane Dubois. Ik maakte enbeschreef deze soep al eerder, maar zo’n recept gaat een volkomen eigen leven leiden en verandert dan ook al naar gelang de omstandigheden. Zo ging er vandaag wat komijn bij en wat meer peper. De vorige keer had ik nog een mooie worst uit de Jura in de diepvries, die verving ik vandaag voor een stuk minder lekkere rookworst… Nu ja, zo gaat dat…het resultaat was er niet minder om. Een stevige maaltijdsoep, serveren met grof brood en gezouten boter.

    • 400 gram runderschenkel, (en maak daarvan een krachtige bouillon)
    • 100 gram pancetta, in kleine blokjes gesneden
    • 1 (biologische) rookworst
    • 250 gram zuurkool
    • 3 tomaten
    • 3 middelgrote aardappels
    • 2 fijngesneden bosuitjes
    • 2 fijngesneden wortelen
    • 2 kleine tomaten
    • 2 fijngesneden tenen knoflook
    • een paar komijnzaadjes en flink wat versgemalen peper
    • 50 gram boter (of, voor de echte liefhebbers; reuzel)
    • 5 eetlepels zure room
    • 5 eetlepels fijgehakte peterselie, 1 laurierblad, versgemalen peper, zout.

Maak bouillon van het rundvlees. (De bouillon was al klaar vanavond, soms moet je vooruit denken.) Verwarm de boter in een braadpan en snijd de zuurkool met twee messen heel fijn. Bak de pancetta even zachtjes aan in de boter of reuzel. Voeg dan de zuurkool toe en laat die in de boter warm worden. Voeg al roerend de bosuitjes, de knoflook, de stukjes tomaat, wortelen, aardappelen en de kruiden toe. Bak even mee en zet het vuur laag. Verwarm de bouillon. Haal het vlees van de schenkel en en voeg het vlees bij het zuurkoolmengsel. Voeg dan de bouillon toe, breng het geheel aan de kook en laat de soep nog even zachtjes doorkoken. Haal de pan van het vuur, roer de peterselie erdoor en serveer de soep op voorverwarmde borden met een flinke dot creme fraiche en een snee boerenbrood met gezouten boter.

Er paste zelfs een glas wijn bij deze wintersoep; wij dronken een: Montagny, premier cru 2006, Domaine du Hameau de la Tour.

Stukje kaas toe en een stevige espresso, zo komen wij de winter wel door!

© ellen.

Mosselsoep…

mosselsoep 036

De foto is niet scherp, en over de compositie heb ik zo ook mijn twijfels.
Maar de soep is intussen op, dus ik kan het niet overdoen.

Eergisteren aten we mosseltjes. We kookten ze in hun eigen vocht, met
knolselder en een uitje. Er blijft altijd een respectabele hoeveelheid vocht in
de pan achter, nadat je de mosselen gegeten hebt. Pure zilte bouillon van mossel
en groentjes, en een beetje olie van het aanstoven van de groenten. Ik gooi dat
nooit weg. Ik maak van het vocht een soep, of ik bewaar het in de vriezer om
later te gebruiken bij een saus of stoofgerecht.

Wanneer je geen extra vloeistof hebt toegevoegd dien je er wel rekening mee
te houden dat de bouillon erg sterk van smaak is. Je kunt de bouillon dan ook
niet zomaar gebruiken voor alle vissausen. Té sterk, té uitgesproken. Het beste
advies dat ik je kan geven is: proef het zelf. Gebruik je bij het koken van de
mosselen extra vocht (wijn, bier, water) dat zal de bouillon een stuk milder
zijn. Je kunt ook altijd later vocht toevoegen en de smaak zachter maken.
Neutraal wordt het nooit.

Ik deed een scheutje witte wijn bij mijn soepje. De mosseltjes die erin
drijven waren de restanten van die woensdagmaaltijd. Perper uit de molen en wat
gehakte peterselie. Klaar! Een snede broods en goede boter maken de maaltijd
af.

© paul

Recept voor veertig liter bonensoep…

verhuizing met de Skut 005

Het recept voor veertig liter soep. Ik denk niet dat er veel lezers op zoek
zijn naar zo’n recept, veertig liter soep koken is voor de meeste mensen geen
alledaagse bezigheid.
Toch schrijf ik mijn bevindingen hier op. Voor mezelf,
als curiositeit, of voor je-weet-nooit-wanneer-het-nog-eens…

Uitgangspunt was de enorme pan die De Jongste Bediende even mocht lenen;
inhoud vijftig liter. Een mooie roestvrijstalen pan met een goede dikke
bodem.
Die pan was veel groter dan ik gedacht had, niet meer te tillen met
inhoud bedacht ik. Dus besloten we de soep ter plaatse te maken, in het nieuwe
huis, aan de Witte Brug.

De ingrediënten:
1 kilo kalfsschenkels
1 kilo ossenstaart
1 kilo
speklappen in stukjes gesneden
500 gram varkensribbetjes
2 grote gerookte
Ardenner worsten
1 kilo Portugese ogenboontjes
1 kilo ingevroren groene
bonen
6 literblikken witte bonen
3 uien, (1 in de bouillon, 2 twee in
fijne stukjes gesneden)
5 zakken prei (uit eigen tuin, gewassen, gesneden en
diepgevroren)
16 bouillonblokjes
4 struiken bleekselderij
1 kilo
sperzieboontjes in stukjes gesneden
1 bos peterselie, 1 bos selderij, 6
blaadjes laurier, 1 eetlepel gemalen witte peper, 3 eetlepels gedroogde oregano,
een tak verse rozemarijn, 4 teentjes knoflook

De avond vooraf maakte ik thuis een sterke bouillon in onze eigen grootste
soeppan.

1 kilo kalfsschenkels, 1 kilo ossenstaart, wat varkensribbetjes, een flinke
ui, wat laurier, peper, en bos selderij en een bos peterselie.
Het vlees in
de pan en afvullen met koud water. Langzaam aan de kook brengen en afschuimen
tot het vocht helder is. Dan de ui en kruiden erbij en de bouillon langzaam op
een zacht vuurtje laten trekken.
De ogenboontjes een nacht in ruim (koud)
water laten weken.

De volgende ochtend heb ik het het vlees uit de pan geschept en de bouillon
door een puntzeef gegoten. Het vlees ontdaan van vellen en drellen en in stukjes
gesneden.
De ogenboontjes afgegoten en met ruim koud water aan de kook
gebracht. Ze moeten ongeveer 1 1/2 uur koken. Zout mag er pas bij als ze gaar
zijn, anders worden de boontjes taai.

Daarna brachten we alle ingredienten naar het nieuwe huis. De gezeefde
bouillon ging als eerste in de grote pan. Daarna de ogenboontjes met
kookvocht.
Vervolgens de ui, knoflook, kruiden, bouillonblokjes en de helft
van de prei.
Dan de verse groenten. Eerst de sperzieboontjes, dan de
bleekselderij, de rest van de prei en tot slot de uitgelekte witte bonen.

Ten slotte de Ardenner worsten in kleine stukjes gesneden en nog even mee
laten trekken in de soep. Als alle smaken vermengd zijn, proeven, misschien nog
wat zout of peper. De rest van de prei en voor een mooie groene toets nog wat
peterselie en selderij erbij gedaan.

Roeren ging nog net, maar de  soep uitscheppen was niet zo simpel. De afstand
tussen de afzuigkap en de pan was te klein om, zonder je armen te verbranden, te
kunnen scheppen. We bedachten een simpele oplossing; de pan werd met vereende
krachten van het vuur getild en op een krat geplaatst!

verhuizing met de Skut 058

Natuurlijk was deze soep alleen niet genoeg om de magen van de hongerige
verhuizers te stillen. De moeder van Marleen smeerde ook nog eens 200 broodjes
en belegde ze met ham (gekookte en gerookte), worst en kaas.

We sneden 4 grote stokbroden in dunne sneetjes en ik maakte daarbij
kruidenboter.

Verschillende mensen vroegen mij het recept van de kruidenboter op dit weblog
te schrijven. Zo lekker! Het geheim is simpel; gebruik goede boter, gebruik géén
voorgedroogde kruidenmengsels maar verse kruiden!

500 gram goede biologische boter, 1 bos verse platte peterselie en een bosje
bieslook uit eigen tuin, 3 á 4 tenen verse knoflook, beetje peper en zeezout uit
de molen. Hak de kruiden samen met de knoflook zeer fijn en werk dat mengsel,
met een beetje peper en zout door de boter.

© ellen.

Leberknödelsuppe…

leberknoedel 002

(Het groen op de foto is van mezelf.)

De Cactus-supermarktketen is wat ons betreft verreweg de beste van Luxemburg. Een groot aanbod van verse groenten, uitstekende broden uit eigen bakkerij en altijd een ruime keus aan bio-vlees en Label Rouge spullen.
En ook het “gewone” vlees is van een prima kwaliteit. De herkomst is altijd te traceren, het is doorgaans Luxemburgs en het adres van de producerende boer wordt op het etiket vermeld. De diversiteit aan kazen overstijgt die van de meeste vergelijkbare Franse verkooppunten, zowel in kwaliteit als in kwantiteit (want internationaler!).
Wijnen vind je er in overvloed. Van de Portugese landwijn van € 1,50 tot een Chateau d’Yquem van € 235,- . En alles daar tussenin…

De Cactus-vestiging die wij bezoeken is onderdeel van een groot winkelcentrum. Het ligt iets ten noorden van Stad Luxemburg aan de oude weg van Lux naar Arlon. Het centrum heet Belle Etoille.
Iedere maand van het jaar heeft er een eigen thema en een groot deel van de openbare ruimte van het centrum wordt dan tentoonstellingsgewijs ingericht. Het kan gaan over natuur, milieu of cultuur. Meestal echter gaat het over landen en hun eet- en drinkbare specialiteiten. Die producten worden dan volop te koop aangeboden, ook in de supermarkt. En verder kun je er altijd eten en drinken naar hartenlust. Alles vers klaar gemaakt.
Deze maand was Oostenrijk aan de beurt.

Geheel tegen de gewoonte stelde de uitstalling weinig voor.
Er stond wat Grüner Veltliner en een onbestemde rode wijn. Terwijl ik toch onlangs bij De Wijnerij en De Wijnkronieken geleerd had dat juist Oostenrijk zoveel ongekend moois op dat vlak te bieden heeft.
Verder werden er flensjes en wafels gebakken, maar dat deed me eerder aan de Brusselse traditie denken.
De kazen kwamen allemaal uit een grote fabriek en de Sachertorte was ook niet echt.

Ik heb me dan maar beperkt tot een blik Leberknödelsuppe. Het stond wat eenzaam in een kraampje met nog wat blikgoed. De verkoopster had pas in tweede instantie tijd voor me, ze had het te druk met flirten met de verkoper van de Riedelglazen. Enfin…, vandaag at ik de soep als lunch.

Ach, al met al smaakte het niet beroerd. De Leberknödel (ballen op basis van lever, brood en spek) deden zelfs in de verte denken aan de huisgemaakte ballen die ik ooit in Wenen at.
Wel schrik ik iedere keer wanneer ik terug lees op het etiket wat er allemaal in prefabsoep gaat: plantenvet, gistextrakt, saccharose, lactose, fructose, aroma(?), kruidenextrakt, specerijenextrakt(?). Om van de prefab-Leberknödel maar niet te spreken.

(Zal ik het eerlijk zeggen? Eigenlijk was het me vooral om het blikje te doen. Het deed me denken aan Andy Warhal’s Campbell…)

luxemburg mei 2008 200

© paul

Kippensoep…

 

kippensoep

Ans was twee weken uit ciculatie, zo ook waren Marleen en Petra. Verder snotterde, snifte en sukkelde een groot deel van onze vrienden en bekenden. Op mijn werk verzuimde zo ongeveer elke collega wel een paar dagen, kwestie van griep. Het verwonderde ons dat wij van helemaal niks merkten. Maar zondag kondigde zich dan toch een en ander aan, en maandag hield Ellen wijselijk bed. Zo ook de daarop volgende dagen. Intussen gaat het al weer wat beter met de patiënt.

Ik had en mooie vogel gekocht, een biologische kip. Ik wilde een recept uitproberen, gekregen van mijn Iraanse collega Foeroez. Gestoofde kip met walnoten en granaatappel. Maar dat had dus weinig zin. Ellen hoefde even niet en zo’n hele pot voor mij alleen was teveel.

Wat doe je met een zieke en een kip in huis? Juist, kippensoep maken. Dat helpt tegen elke kwaal, tegen elke aandoening, elke Jiddische Mama kan je dat vertellen. En het werkt ook voor di Gojim.

Ik maakte een flinke ketel, volgens beproefd recept. We doen er al dagen mee…

© paul

Zondagse soep met een Italiaans tintje…

 

soep en prosjki 009

Soep, ik maak iedere week zeker één pan, maar vergeet er altijd over te schrijven. Gisteren maakte ik gewoon bouillon van een runderschenkel zoals ik vaak doe. De schenkel opzetten met koud water en langzaam aan de kook brengen. Even afschuimen en dan  laurierblad,  een paar peperkorrels, tijm,  selderij, peterselie, en 1 ui toevoegen. De bouillon heel langzaam laten trekken. Ik reken zeker 4 uur. Dan het vlees uit de pan halen en in kleine stukjes snijden. Kluif en drelletjes zijn voor hond Max. De bouillon even zeven en de rest van het vlees weer in de bouillon. Je kunt er dan wat versgesneden groenten in doen, bijvoorbeeld prei, worteltjes, erwtjes, boontjes, champignons enzovoorts. Verder op smaak maken met peterselie, peper en zout.
Wij hadden vandaag zin in soep met sliertjes. Ik gebruikte een beetje heel fijne spaghetti.

Ik maakte van een paar sneden oud wit brood een knapperige vulling;
2 sneden wittebrood
2 gedroogde tomaatjes op olie
1 teentje knoflook
wat Parmezaanse kaas
Plet de knoflook en hak ze daarna heel fijn. Hak de tomaatjes fijn, voeg een beetje olijfolie toe en prak alles even goed door elkaar. Smeer dat op de boterhammen, strooi er wat Parmezaanse kaas over en leg ze even onder de hete gril of bak ze in de koekenpan.
Schep de hete soep op de borden en leg er een halve boterham op.

Een mooie zondagse lunch voor een druilerige dag.
Espresso toe.
© ellen.

Linzensoep…

linzen en karbonaden 025

Je vindt ze lang niet altijd terug op ons web-log,. Onze soepen bedoel ik.
Terwijl het toch nog al eens gebeurt dat de restjes van een maaltijd de dag daarop verwerkt worden tot soep. Eenvoudig, smakelijk en voedzaam. We hebben er overigens een broertje aan dood om dingen weg te gooien.
Maar zoals het dan gaat, de aandacht gaat op de eerste plaats uit naar de hoofdmaaltijd. En dan is er verder altijd nog wel wat anders van grote importantie waarover geschreven dient te worden.
En, och arme, die heerlijke soep verdwijnt in onze maag en in de mist van de tijd. Vaak wordt er niet eens een foto van gemaakt. Zonde toch..

Van de linzenschotel die Ellen vandeweek maakte bleef nogal wat over. Uitstekend materiaal voor een stevige lunchsoep.
Ik gebruikte sterke runderbouillon uit de vriezer en vulde die aan met een halve liter water en een bouillonblok. Ik versneed een worteltje, hakte een teentje knoflook, een half bosje selderij en een pijpuitje. Dat ging samen met het restant linzen in de bouillon. Ik versneed twee forse Knackwürste, want HEMA’s glorie was even uitverkocht in het dorp. De knakworsten waren overigens licht gerookt en daardoor prima bruikbaar. Ik liet het geheel even trekken en mijn soep was klaar. We aten hem gisteren bij de avondmaaltijd (die verder bestond uit spaghetti met eenvoudige tomatensaus). Wat er nu nog over is dient zo meteen als lunch.

© paul

Linzensoep…

linzensoep 005

Soms kunnen restjes zo lekker zijn…
Ik had nog een schaaltje linzen over. In de koelkast is altijd wel een wortel en wat selderij te vinden. Een restje gehakt van de porosjki. Van dat alles heb ik een mooie linzensoep gemaakt voor de zondagmiddaglunch.
Een teentje knoflook fijngesneden en aangefruit in wat olijfolie. Een wortel in blokjes, drie stengels bleekselderij en twee tomaten in kleine stukjes even zachtjes meesudderen. Dan de linzen erbij gedaan en een liter water. Twee bouillonblokjes en een lepel harissa.
Het gehakt gekruid met wat peper, zout en nootmuskaat, balletjes gedraaid en in de soep.
Nog even zachtjes doorkoken, en hopla, in een kwartiertje heb je heerlijke linzensoep!

© ellen.

Heldere bouillon met eekhoorntjesbrood en peterselie (dinertje voor 12 personen)…

bouillon1
 

Ik ga maar gewoon door met het beschrijven van de gerechten. Alles dus voor ongeveer 12 personen.
Ik maakte een heldere bouillon. De foto is gemaakt van het bord van Paul. Hij strooide er erg veel peper over!

Bouillon voor 12 personen, wat overblijft kan prima in de diepvries.
2 flinke runderschenkels, soepvlees mét bot dus
koud water
peperkorrels, 1 ui, een paar stengels selderij, 2 blaadjes laurier, een pluk tijm, selderij, zout

Zet de schenkels op met 4 liter koud water en breng ze aan de kook zonder deksel op de pan.
Als het water kookt, begin je met afschuimen. Schep zorgvuldig alle vervuilende schuimresten weg.
Dat duurt even. Laat de bouillon intussen zachtjes koken.
Als er geen schuim meer boven komt drijven kun je de kruiden en ui erbij doen. Sluit dan af met een deksel, zet de pan op een heel laag pitje en laat de bouillon zo, zeker 4 uur, heel zachtjes trekken.

Schep het vlees eruit en bewaar het apart. Daar kun je nogallerlei lekkere gerechten mee maken.
Zeef de bouillon door een fijne zeef, voeg zout toe naar smaak en wat versgemalen peper. Je hebt nu een goede basis voor soepen en sauzen.
Deze heldere bouillon is een goed onderdeel van een etentje met meer gangen.

Strooi er vlak voor het opdienen wat versgehakte tuinkruiden over.
© ellen.