05-05-2014. De etappe ging van Limoges naar Flavignac, 27 kilometer.

Ik weet niet hoe het jou ging lezer, maar de laatste keer dat ik mezelf slapend aantrof in een café was ik dronken! Ach, daar kan in dit geval toch geen sprake van zijn. Hopelijk is het maar een heel kort slaapje, de koffie wordt koud…

Vroeg in de ochtend werd er afscheid genomen van Vriend Jan en Dochter Loes. En terwijl die laatste twee hun vakantiereis voortzetten in noordelijke richting, begaven Ans en Jan zich weer op de Camino, het Pelgrimspad.

Door schade wijzer geworden werd er bij de eerste de beste bakker die de wandelaars tegenkwamen stokbrood ingeslagen. Een wijs besluit, want de rest van de dag was er geen kruimeltje meer te krijgen in dit eenzaam gebied. Nergens een winkeltje, een bakker of een brooddepot te bekennen.

Wél op het juiste moment een café, dus met de koffie zat het snor. En het was daar dat de wandelaars Carlos uit Porto en Gregor uit Bonn terugzagen, pelgrims die Ans en Jan bij een eerdere gelegenheid al hadden ontmoet. Rusten en het uitwisselen van ervaringen vormden de hoofdmoot van het intermezzo. En daarna ging men getweeën weer verder.

Een pittige tocht, veel klimmen en dalen, maar de paden waren goed, de omgeving bosachtig en op de open plekken ontvouwden zich de vergezichten van Haute Vienne.

De refugio, het pelgrimshuis van Flavignac stond er nog niet zo lang. Het werd opgetrokken in 2005 door een Jacobsgenootschap uit de buurt. Evengoed had men in die relatief korte tijd al onderdak geboden aan een goede 2000 pelgrims. Ook Ans en Jan zouden er de nacht doorbrengen. En de hernieuwde kennismaking met die andere pelgrims, aan het eind van de ochtend bij de koffie, zette zich tegen de avond voort, ook zij hadden een slaapplaats geboekt in de refugio.

Samen met die twee andere gasten haalden Ans en Jan de sleutel op bij het gemeentehuis. Een dorpscafé bood de gelegenheid om een koel glas bier te drinken en daarna was het tijd om kwartier te maken. Bij de refugio bleek nog een andere oude bekende van Ans en Jan te logeren, Peter uit Hamburg. 

Men besloot de maaltijd gezamenlijk te nuttigen. Hiertoe deden Ans, Jan en Gregor nog snel wat inkopen. En terwijl ieder daarna bezig was met eigen zaakjes bereidde Jan de maaltijd: een pastaschotel en een tomatensalade. Gegeten werd er buiten, in het avondzonnetje.

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

04-05-2014. De etappe ging van Saint-Laurant-les-Eglises naar Limoges, 30 kilometer.

Limoges was een oude Romeinse vesting, een kruispunt van Keltische handelswegen,  een middeleeuwse Bisschopsstad, een Cultuurstad, een Keramiekstad. Een van de drie Franse Nationale musea voor Keramiek was hier te vinden. De wandelaars mochten zich verheugen op wat meer stads comfort, maar eerst moesten zij er natuurlijk nog wel even naar toe wandelen…

Deze dag gingen de wandelaars op tijd op pad. Om 07.00 uur stonden ze al op de Camino. De dag hiervoor hadden ze de Creuse verlaten en stapten de pelgrims het departement van La Haute Vienne binnen. En ook hier weer prachtige vergezichten, langzaam verdwijnende mist en een doorbrekende zon. Het was evenwel bikkelen, zoals Ans het noemt. Over de eerste 15 kilometer deden de wandelaars maar liefst 5 volle uren. Dat zei wel iets over de zwaarte van het terrein; een gemiddelde van 3 kilometer per uur lag normaal gesproken ver onder het vermogen van Ans en Jan…

Gelukkig lag er deze dag wel een uitspanning aan het Pelgrimspad. Een stokoud café met een heel bijzondere uitstraling. Aan de bepleisterde muren hun niet één prent, niet één reclameschild, helemaal niets. Het meubilair stamde uit de negentiende eeuw, maar wel stond er een piano met bladmuziek. Van de w.c. hebben we een foto, kei skôn schrijft Ans. (Eh ja, waar is die dan?..)

Enfin, ze hadden er sterke koffie en het was er goed rusten. Dat hadden de wandelaars dan ook nodig, want na de afstap ging de tocht in alle zwaarte verder, oogstrelend mooi maar tot op het bot vermoeiend. Vriend Jan en Dochter Loes hadden hun vakantie zo gepland dat ze deze dag de reizigers nog zouden treffen, voor het laatst. Ze reden hen vanuit Limoges een stukje tegemoet.

Terug in de Limoges liet men de stempel slaan en koos voor een verdiende verversing op een stads terras. Vriend Jan had intussen kwartier gemaakt. Hij verzorgde ook de avondmaaltijd. Een stevig soepje en een bord pasta. Het gezelschap bracht de nacht door in de Oude Kampeerbus.

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

03-05-2014. De etappe ging van Arrènes naar Saint-Laurent-les-Eglises, 24 kilometer.

Met die staf van Zjoske gaan we nog veel plezier beleven lezer. Die begint zo zoetjes aan de rode draad te spinnen door deze verhalenreeks. Ans en Jan zijn zeer verguld met het ding, zo vertellen ze met gepaste trots, en ik heb geen enkele reden om daaraan te twijfelen. Maar waarom raken ze hem dan om de haverklap kwijt? De extra kilometers die ze de afgelopen tijd hebben gemaakt om het ding weer op te halen, wanneer ze hem weer eens waren vergeten, zouden zomaar een extra dagmars opleveren. Tsja…

Tonny, de gastheer voor de nacht, bracht de wandelaars terug naar de Camino, het Pelgrimspad. Een bewolkte dag, fris maar af en toe een zonnetje; goed wandelweer.

De uitgestorvenheid van de afgelopen dagen zette zich voort. Onderweg geen winkeltje, geen herberg te bekennen. De voorgaande tochten leerden dat er niks weggegooid kon worden. Oud stokbrood, hard als een kassei, het kon uiteindelijk nog altijd van pas komen. Het landschap bleef adembenemend, al moest er fors geklommen worden. De omgeving was deze dag wat meer bebost.

Op enig moment verscheen daar dan toch een herberg. Er bleek ook volk aanwezig te zijn, maar dat was er slechts even om iets te controleren, de waard was afwezig. Koffie? Géén koffie!

Of de wandelaars dan even binnen mochten komen om kaarten te verwisselen en enkele zaken aan lijf en rugzak te herschikken? Dat mocht… Er ontspon zich een aardig gesprek, maar aan een kop dampende koffie kon niemand hen helpen. En verder in de buurt was er ook niks, leerden de pelgrims.

De tocht werd vervolgd en pas na een goede 3 kilometer kwamen Ans en Jan tot de ontdekking dat ze het wéér hadden gedaan. De staf van Zjoske was als weeskind achtergelaten bij vreemden. En opnieuw zat er niks anders op dan een weeromkeer te maken.

Op de terugweg werden ze achterop gereden door een automobilist,  Een passant, die de wandelaars herkende aan de Jacobsschelp en hen bezorgd waarschuwde dat ze de verkeerde kant in liepen. Ans en Jan legden uit wat de reden was van hun tegengestelde tocht. De man fronste zijn wenkbrauwen en besloot: stap maar in, ik breng jullie wel.

De pelgrims lieten de man even stoppen bij de wildplasplaats van een goede kilometer terug, in de hoop dat daar het euvel was geschied, maar het bleek ijdele hoop. Ze reden dus uiteindelijk terug naar de herberg. En die bleek intussen volkomen verlaten…

Maar zoals dat gaat in kleine gemeenschappen wist de meneer wel iemand te vinden die iets van doen had met de uitspanning. Er werd getelefoneerd, een persoon met de sleutel van de voordeur werd gevonden, en even later behoorde de stok van Zjoske weer tot de standaardbagage van de wandelaars.

De dank was groot, en of de meneer misschien wist waar de pelgrims hun middagmaal konden inslaan. Hij had wel enig idee, bracht de wandelaars naar die plaats, maar toen dan bleek dat daar ook niks te halen viel bedacht hij een mogelijke oplossing.

Kom mee naar mijn huis, we hebben nog wel wat. Na een autorit van 10 minuten en  een kort gesprek met de echtgenote van de meneer vonden de pelgrims zich terug aan een gedekte tafel, Madame vermenigvuldigde een en ander en er was genoeg voor twee extra eters. Het was een groene salade vooraf, een schotel van bloemkool en aardappelpuree als hoofdmaaltijd, kaas en espresso toe. En wijn…

De vriendelijke meneer bleek van origine Engels te zijn, maar hij woonde al sinds mensenheugnis in Frankrijk. Hij regelde voor de wandelaars nog wat extra leeftocht voor de avond. Hij kocht bij zijn buurvrouw enkele blikken levensmiddelen en schonk die aan de pelgrims. Daarna bracht hij de pelgrims terug op de route. De wandelaars putten zich uit in dankbetuigingen, wat moesten ze anders?

Enfin, de rest van de etappe daarna verliep voorspoedig. De wandelaars sliepen op een eenzame camping. Niks te eten, niks te buurten, maar wel een dak boven het hoofd. Vadomek maakte Jan, van blikvoer en oudbakken brood.

Het leven van een Pelgrim is kei skôn schrijft Ans,.

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

02-05-2014. De tocht liep van La Souteraine naar Arrènes, 30 kilometer.

Aangezien ontbijten bij de Engelse familie, waar Ans en Jan de nacht doorbrachten, niet eerder kon dan vanaf 08.00 uur vertrokken de wandelaars pas laat. Een Engels ontbijt had ik in gedachten met worstjes, bacon, eieren en gebakken bonen. Het was typisch Engels schrijft Ans met alleen jam…

Om 08.30 uur begaven de wandelaars zich dan op het Pelgrimspad. En snel moesten de regencapes weer aan, het miezerde. De tocht trok veelal over asfaltwegen, maar wel door een heel mooi gebied, de Creuse, vallei van schilders… Evenals de vorige dag bood de tocht prachtige vergezichten in een heuvelachtige omgeving, met duizelingwekkende tinten groen van al het pril ontluikend lover. Maar heuvellandschap impliceerde ook veel klimmen en dalen, de dorpjes leken uitgestorven.

En ook vandaag weer concertjes van al die Families Koe, heel veel dames en een enkele heer. Limousinevee, het mooiste vee ter wereld? Het zou zomaar kunnen.

Het was overal te nat om rustig te lunchen, en een herberg vonden de pelgrims niet op hun weg. Gelukkig was dan ook de ontmoeting met dat mevrouwtje met dat knusse tuintje. Daarin stond een bankje, kennelijk het enige in de verre omgeving. Ans en Jan konden er hun broodmaaltijd gebruiken en de benen strekken.

In die mooie Creusestreek woonden nogal wat landgenoten van de wandelaars. Nederlanders met een tweede huis of volk dat er permanente domicilie had gevonden.

Zo ook Tonny en Joke. Ze hadden een behoorlijk perceel betrokken in La Theil bij Arrènes. Waren het vroeger drie tegen elkaar leunende huisjes, nu werd het langzaam één bedoening. Een soort gastenverblijf was het idee en het lag in de planning dat het echtpaar er op termijn ook ging wonen. Tonny en Joke deden de verbouwing zelf.
Aangezien het gastenverblijf nog in opbouw was, moesten de pelgrims het deze nacht met een iets primitiever onderkomen doen. In een grote stal stond een caravan, daar werd geslapen. De avondmaaltijd werd verzorgd door Tonny en Joke en de avond werd samen met het echtpaar afgesloten, goede wijn, goeie buurt.

De kopfoto laat de herberg La Gagne zien, een bouwwerk uit de 13e eeuw. Het zal er beslist nog staan, maar hoe het er nu uitziet daar heb ik geen idee van. Ik deel het gevoel met je lezer, dat je krijgt als je naar deze oude foto kijkt. Het zegt iets over het rurale en wat uitgestorven karakter van die Creusestreek.

In het dorpje waar Jan en Ans sliepen bijvoorbeeld, La Theil, kerkdorp van Arrènes, wonen welgeteld zes mensen. Maar evengoed is er elk jaar een dorpsfeest. Elke inwoner nodigt vrienden en familie van elders uit. Het schijnt er gezellig aan toe te gaan…

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>

Enige dagen geleden maakten wij, Ellen en ik, onze eigen pelgrimstocht. We trokken door de Gaume naar de Abdij van Orval, aan de Franse grens. We doen dat vaak, het gebied trekt ons aan, zo ook de Abdij, de Brouwerijen. We stappen dan altijd even af in het Franse dorpje Avioth, net aan de overkant van de grens. Vijf huizen en een varkenskot omvat het gehucht, plus een pelgrimshuis, een restaurant, een boekenantiquariaat en een Gemeentehuis, annex crèche, annex lagere schooltje met twee klaslokalen. Maar ook staat er een prachtige gotische basiliek, een Pelgrimskerk, toegewijd aan de Moeder Maagd.

De verhoudingen zijn volkomen zoek. Kom je het dorp tegemoet vanuit de Belgische kant dan zie je op enig moment die kolossale kerk oprijzen, in het midden van het groen. Verder niets. Het bouwvolume zou niet misstaan in een grote stad, nu vallen de paar huisjes om de kerk in het niet.

De basiliek heeft alle kenmerken van de Rijke Franse Gotiek al hebben barbaren er in later tijden misplaatste renaissansitische elementen aan toegevoegd. Ook de barok liet er z’n sporen na, zelfs uit de moderne tijd vind je monstruositeiten terug…

De basiliek is echter ouder dan de late middeleeuwen. De kerk heeft een romaanse oorsprong. Daar is weinig van terug te zien, behalve dan dat de beelden die het schip versieren nog uit die tijd stammen. Tamelijk primitieve beeldhouwwerken, in later dagen lomp gepolychromeerd, maar dat verhoogt in dit geval de feestvreugde.

De doedelzak spelende engel is tegelijkertijd sokkel. Hij draagt het beeld van Sint Isidoor, het is hem tamelijk een last, hij begint ervan te pierogen. Al een goede duizend jaar zit hij daar tegen die pilaar aan te doedelen. (Wat vervelend van die spijker in z’n buik…) Ach Jan, niks nieuws onder de zon…

Intussen lezer, intussen heb ik weer berichten vanaf de Camino de Santiago, het Pelgrimspad. Het werd tijd, want ik begon hopeloos achter te lopen met mijn schrijverij. Morgen krijg je twee artikelen voorgeschoteld. De dag daarop mogelijk ook. Vandaag komt het er écht niet meer van.

© paul

Klik bij Catagories (in de rechter kolom), of onder dit artikel op reis naar Santiago voor alle artikelen. En voor het overzichtskaartje van Sas: klik op de link hieronder.<iframe src=”https://mapsengine.google.com/map/embed?mid=zdjs6EO5tq8A.klZPafK3sUQo” width=”640″ height=”480″></iframe>