Tsjechisch bordje… (Bordje 1.)

 Mijn eerste vrije dag na een lange werk-sessie begint doorgaans met uitslapen. Ik heb nog gehoord hoe Ellen en de jongste bediende rond zevenen het huis verlieten, maar ik zakte moeiteloos weer weg in een droomloze slaap. Als altijd moet ik bij ontwaken mijn schuldgevoel over het lange slapen afkopen met een stevige wandeling. De hond is er goed mee en ik krijg weer een klare kop. Via de Hoef naar de Pandelaarse kampen en dan binnendoor over twee “nieuwe” paden, door de Kleikampen, terug naar de Haag. Koud, beetje nevelig, maar de zon brak door en verschafte een zeldzaam mooie blik op het oude dorp. Onderweg liep ik te denken over een artikel voor het log, maar er schoot me niks te binnen. De enige culinaire revelatie was het koppel fazanten dat, door Max opgeschrikt, het luchtruim koos. Iets geheel anders dan maar. De opmerkzame lezer zal het al wel zijn opgevallen. Er pronkt een nieuw “klikbordje” op het log. Of het er lang zal staan is maar de vraag, want Ellen vind het, geloof ik, niet zo’n succes. Ik wel! Het bordje is onderdeel van een setje. Er hoort een vergiet bij en het is bedoeld als fruitschaal voor bessen of andersoortige vruchtjes die vóór gebruik gespoeld dienen te worden. Het bordje fungeert daarbij als lekschaal. Het setje is van Tsjechische makelij en stamt van rond of net na de tweede wereldoorlog. De motieven zijn er met de hand op geschilderd in een techniek die “opglazuur” heet. Dat is slecht gedaan, zodat, door veelvuldig afwassen, schade is ontstaan aan de afbeeldingen. Mijn ouders kregen het setje als huwelijksgeschenk, begin 1952. De identiteit van de gulle gever is verzonken in de mist van de tijd, en er is niemand meer om er navraag over te doen. Mijn moeder vond het, geloof ik, niet zo mooi en het belandde dan ook al in mijn kindheid op een schap in de kelder. Een goede dertig jaar geleden heeft ze het ons geschonken, ik hoefde er niet eens om te zeuren. Sinds dien koester ik het setje, we gebruiken het regelmatig. We zullen overigens spaghetti eten en tomatensalade.

© paul

 

Cafetera para microondas…

In hun nimmer aflatende speurtocht naar parafernalia die de schijn van onmisbaarheid dragen stuitten Ans en Hijn op een wel heel bijzonder koffiezetsytheem. Een percolator, ontwikkeld om te gebruiken in de magnetron. Ans en Hijn dragen de koffiepotverzameling van het Ministerie een warm hart toe en schaften de vonst dan ook onmiddellijk aan. Het systheem is eenvoudig, zoals bij alle percolators: Water in de onderste houder, koffie in het filter. Bij verwarming perst het kokend water (eigenlijk de waterdamp) zich door het filter en neemt het aroma en smaakstoffen mee naar de bovenste houder. Klare koffie! Het apparaat is uiteraard van plastic. Het wordt gemaakt door de Spaanse firma DEGALICIA, die onder anderen ook de hamburgergrill, het appelbeignetapparaat, het toetjesapparaat, de tulbandvorm en de popcornpoffer ontwikkelde. En dat alles voor de magnetron. We hebben de aanwinst nog niet kunnen gebruiken, het Ministerie bezit geen magnetron… In de handleiding schrijft de producent fijntjes dat je bij het koffiezetten maar beter je grill niet moet gebruiken.

© paul

Geluiden die verdwenen uit de keuken 3…

 We hadden er twee, de ene was rood, de andere ook. Verdwenen zijn ze, onze snijbonenmolens. Uitgeleend? Per ongeluk met het grof vuil mee? Wie zal het zeggen? Ook nu bieden Jan en Ans uitkomst. (Wat die allemaal in hun kelder hebben…) Enfin, hun exemplaar wordt nog nagenoeg wekelijks gebruikt, we mogen het even lenen. En dat alles om nog eens te genieten van dat typische geluid, te omschrijven als zuchtend tsjirpen, met op de achtergrond een lichte knak. Zo stel ik me het geluid van de guillotine voor wanneer de bijl valt en de kop gaat rollen. En net als vroeger thuis piept het mechanisme ter hoogte van de aanzet van de zwengel. Die dingen worden nooit gesmeerd, en dat moet maar zo blijven. Al werkend kwam er nog een sentiment boven; de geur. Helemaal vergeten waren we het, maar het ruikt bijna zo lekker als pas gemaaid gras. En dan was de vers gesneden groente ook nog eens stervenslekker… Probleem was vanochtend wel me van voldoende grondstof te voorzien. In het hele dorp géén ongesneden boon te bekomen. In arren moede naar een buurdorp getogen, daar konden ze me wel helpen.

© paul

Slim augurkenpotje…

Er zijn twee redenen om het augurkenpotje van de Franse zuurwarenfabriek Maille te koesteren: Allereerst natuurlijk de inhoud, daarover zo meer. De tweede reden is de verregaande automatisering van het pot-peuter-gebeuren. Dat potpeuteren hoeft namelijk niet meer. Een simpel systeempje maakt dat je niet met je vingers, met een vork of anderszins in het potje moet poeren om de gewenste hoeveelheid augurkjes op je bord te krijgen. Op de bodem zit een zeefje dat verbonden is met een staafje. Trek je het staafje omhoog dan gaan automatisch de augurken mee naar de opening van de pot. Je pakt de hoeveelheid die je nodig hebt en laat de rest weer terug zakken in de inlegazijn. Zo simpel is dat. Er zijn meer firma’s in Frankrijk en België die van dit systeem gebruik maken. Hier ten lande heb ik het nog nooit gezien. Dan de inhoud. De augurkjes zijn absoluut niet gezoet. Dat heeft als voordeel dat ze te verwerken zijn in allerlei gerechten waarbij je zuurtonen wilt, en geen zoetjes. (Denk aan haringsalade, aardappelsalade enz.) De augurkjes zijn goed gekruid en ingelegd in eerste klas azijn. De zuurwarenfabriek Maille maakt sinds een jaar of vijf onderdeel uit van het Unileverconcern (toch een beetje van ons?), maar heeft de vrije hand in eigen productie. Al 250 jaar maakt Maille zuurwaren, oliën en sauzen die de culinaire toets kunnen doorstaan. Let op dat merk.

© paul

Intelligent bierviltje.

 

Gevonden op het VPRO-Noorderlog. Duitse onderzoekers hebben een “zelfdenkend bierviltje” ontwikkeld, dat de barman waarschuwt als het glas dat erop staat bijna leeg is. Het zelfdenkend bierviltje is iets dikker dan een normaal viltje, maar er zit dan ook een kleine computer in verstopt, compleet met weegschaal en radiozender. Als het gewicht van het bierglas afneemt, stuurt het viltje een signaal naar de bar, waar een knipperlichtje aangeeft dat het tijd is om bij te schenken. Als iemand het glas vastheeft, en het gewicht dus op nul staat, houdt het viltje zich keurig stil. Het viltje gaat honderd Euro kosten. De onderzoekers zien er wel een markt voor. 

Geluiden die verdwenen uit de keuken 2.

Wat is een waterkoker? Een ding met een stekker. Je kunt er water in doen en wanneer je dan de stekker op de juiste plaats in de muur plugt en op de knop boven op het apparaat drukt krijg je gekookt water. Je hoort eerst licht gezoem, het zwelt aan en ten langen leste maakt het water een bubbelend geluid. En dan een lichte klik. Dat was het. Behalve de klik zijn de geluiden geen exclusieve verdienste van de waterkoker. Vloeistoffen, naar het kookpunt gebracht, doen dat altijd zo. Het Ministerie doet niet aan waterkokers. Het Ministerie gebruikt altijd en overal een ouderwets fluitketeltje. Wat is er mooier dan gewaarschuwd te worden door de schelle fluit van het keteltje. Het is een duidelijk signaal en het noopt tot snelle actie (“Zet dat gas uit!”) anders bederf je je gehoorgang voor altijd. Het geluid is tevens een waarschuwing voor eenieder in huis dat thee, koffie, drinkbouillon of het afwaswater klaar is. Kom daar maar eens om bij een waterkoker (“Klik”).

De Blokkers, Hema’s en andere keuken- en ijzerwarenwinkels bieden ze nog volop te koop aan. Topontwerpers geven ook vandaag-de-dag proeve van hun kunnen in ontwerp en uitvoering van de fluitketel. Je zou zeggen dat ons landje nog vergeven is van die dingen, maar waarom horen wij ze dan nooit meer?

© paul

GELUIDEN DIE VERDWENEN UIT DE KEUKEN 1…

Ellen kreeg van een collega een grote zak espresso-koffiebonen ten geschenke. Italiaans merk, goed gebrand, rook heerlijk. Onze koffiemolen hangt wel prominent in de keuken, maar is niet geschikt voor het fijne werk (log 12 okt. 2005). De truck met de hamer en het stoffen zakje leverde te veel practische problemen op. Vrienden boden echter uitkomst. In de nalatenschap van Oma Geerts bevond zich een elektrische koffiemolen, die mochten we lenen. Het oudje kweet zich prima van haar taak en voor het eerst sinds lange tijd hoorden we weer dat typische geluid: zoemend, rammelend, schurend en ook een beetje jankend… Een geluid dat je onmiddellijk terug brengt in een wereld van lang gelee. In een oprisping van nostalgie betrapte ik me er even op het Oernederlandse woord “gezellig” toepasbaar te achten. Twee maanden hebben we elke maaltijd thuis afgesloten met het ritueel van molen en boon. Nu is de zak leeg, de koffie op. Jan en Ans hebben het molentje weer mee naar huis genomen, terug naar de kelder waar het al jaren verbleef. 

Ik was er vast van overtuigd dat deze koffiemolen van het merk Philips in vroeger dagen verworven kon worden door knippen en plakken van Douwe Egberts koffie- en theebonnen. Daarover is echter bij voornoemde koffiebrander niets terug te vinden. Ook over de molen zelf vond ik geen informatie. Slechts één afbeelding op het internet laat hetzelfde type zien, maar dan in fel oranje kleur. Dat is op een foto van een vitrinekast in het Philipsmuseum in Eindhoven. Wie weet meer over dit apparaat? Op de bodem staan wat gegevens: Type EHM 3210, no. 128, 220 V, 160 W. Helemaal onderaan is als gebruiksaanwijzing toegevoegd: MAX 1 MIN.

© paul

DE GRIEK MET KWALITEIT VAN VROEGER…

Nou eindelijk is het gelukt om deze foto erop te krijgen. Gisteravond dus veel werk mee gehad. Toen ik gisteren dus bij de griek was zag ik in de keuken daar een oude heetwater machine staan. Deze machine staat hier dus om de afgewassen produkten even af te spoelen met HEET water, waarna de borden en bestek vlugger drogen. Deze machine is een Hobart machine. Enkele jaren geleden was van deze machine de seal defekt ( seal = teflon afdichting op de as van de motor om lekkage te voorkomen ), mij werd toen gevraagd of dit te repareren was. Hierop zei ik” nee dat kun je vergeten, deze machine is reeds 40 jaar oud”. Echter de toenmalige eigenaar was echt gehecht aan deze machine, en wilde perse zeker weten dat er geen onderdelen meer voorhanden waren. Dus ik een foto van de machine genomen en deze via e-mail verzonden naar de fa. Hobart, met het verzoek of hiervoor nog een seal te verkrijgen zou zijn ( diep in mijn hart wist ik natuurlijk dat dat toch niet zo zou kunnen zijn, gezien de leeftijd van de machine leek het mij stug als ze hem al zouden kennen). Het tegendeel bleek echter waar te zijn, want toen de ontvanger van mijn e-mail zijn e-mail open had staan, kwam er bij Hobart toevallig een oudwerknemer van hun voorbij het scherm gelopen die deze oude machine onmiddellijk herkende. Hij wist zelfs te vertellen dat er nog 2 seals van deze machine op voorraad lagen in een magazijn in België. Deze werden onmiddellijk naar mij toegezonden, waarna deze ingebouwd werd. Nu nog, 2 jaar later ( 42 jaar oud dus ) werkt deze machine nog steeds. Kortom kwaliteit van vroeger!

© Jongste Bediende

VERSGEMALEN PEPER…

Een ander onderdeel van de ingrediëntenlijsten is vaak verse peper. Wij gebruiken erg veel peper, versgemalen. Op tafel staat dan ook altijd de handpepermolen. Voor het grote werk schiet dat niet op. Al jaren geleden hebben wij met de bonnetjes van DE een koffiemolentje bemachtigd. Het is een grappig ding, maar voor koffie niet geschikt. Er ging te weinig in.

Iemand, ik weet na al die jaren niet meer wie, bedacht dat we daar de peper wel in konden malen.
Dat bleek een gouden greep. Ik gebruik het molentje inmiddels zo’n 30 jaar!!!!

Koop peperbolletjes niet in van die misselijke kleine zakjes in de supermarkt. Veel te duur! Turkse, Marokkaanse winkels, toko’s en ook op de markt is veel goedkoper, en meestal nog verser ook.

(Ik weet niet of de DE winkels dit molentje nog steeds in het assortiment hebben. Anders misschien nog te vinden op een of andere vlooienmarkt.)

Vlooienmarkt…

22 juni 2007 006
Het is vandaag vlooienmarkt in mijn dorp. Hond max wilde wel een wandelingetje, dus zijn we even gaan kijken of er wat bijzonders te vinden was. Ik ben gek op rare keukenapparaten, en die vind je meestal op vlooienmarkten. Veel was er niet te zien, maar tussen alle rommel toch iets onmisbaars gevonden!

Gelukkig was de markt niet ver van ons huis, want het viel niet mee dat ding te versjouwen, én Max in toom te houden. Ook nog een setje van drie gietijzeren koekenpannetjes gekocht, zodat het totale gewicht, schat ik, wel zo’n 15 kilo bedroeg. Maar, dan heb je ook iets. Nu moet ik snel zelf weer eens op een vlooienmarkt gaan staan, met alle overtollige rommel, waar ik natuurlijk toch niets mee blijk te doen. Neel, zullen we weer eens?