Terwijl hier de supermarktschappen (alweer) leeg stonden en er geen druppel Orval te krijgen was, zaten Ans en Jan op een obscuur Italiaans terras, in the middle of nowhere, te slurpen aan een Belgisch bier. Juist ja, Orval… Ik gunde ze het van ganser harte, daar niet van.

Ellen en ik hadden zoiets ook al eens beleefd. Op een zelfde soort obscuur terras, in een andere middle of nowhere. Ergens in een Frans dorpje aan de Zwitserse grens. Ook daar was het Orval vrijelijk te verkrijgen. Het duurde wel even voordat we bediend werden. De kastelein kon het passende glas niet vinden…

Je vindt ze volop, die Belgische bieren. Fransen zijn er dol op, zo ook de Italianen. En terwijl bij ons de wijnconsumptie nog steeds toeneemt, ten nadele van de hoeveelheid gedronken bier, is dat in die Wijnlanden juist omgekeerd. En natuurlijk wordt er niet alleen geïmporteerd. Zowel Frankrijk als Italië kunnen bogen op een rijke traditie van bier brouwen.

Noord Frankrijk is het land van de speciaalbieren, in de Elzas brouwt met het pils. Ook Italië maakt degelijk blond bier. Moretti is één van die brouwers die al lange tijd garant staan voor een uitstekende pilsner. Je hebt waarschijnlijk al wel eens dit plaatje gezien van die besnorde man met dat Tiroler hoedje, slobberend aan een pul bier.

Ze hanteren het plaatje sinds 1942 al als handelsmerk, en ze doen dat nog steeds. Het Tiroler hoedje verwijst naar de streek waar de brouwerij oorspronkelijk werd opgestart,de provincie Friuli, in het uiterste noord-oosten van Italië. In het midden van de negentiende eeuw maakte de streek deel uit van de Oostenrijkse-Hongaarse Dubbelmonarchie. Het middeleeuwse stadje Udine was een garnizoensplaats en het is dus niet zo verwonderlijk dat juist daar ene Luigi Moretti een brouwerij begon. Het eerste bier werd er in de zomer van 1860 verkocht, gebotteld en wel. Lange tijd bleef de brouwerij de lokale markt bedienen, maar vanaf het eind van de jaren tachtig van de vorige eeuw gingen ze Italië-breed. Intussen behoort de brouwerij tot de Heinekengroep, maar met behoud van eigen identiteit (Ook bij Heineken hebben ze door hoe het moet!)

Vriend Jan mag graag lokale bieren ontdekken, hij is niet eenkennig. Maar wanneer hij in Italië is gaat zijn voorkeur uit naar het pilsner van Moretti. Moutig, subtiel bitter en fris. En ik geef hem groot gelijk. Je mag dat bier voorzetten aan elke Duitser,Tsjech of Luxemburger (om de drie grootste pilsdrinkers maar eens te noemen). Ze zullen toegeven dat Moretti best mee kan met hun Beck’s, Urquel of Bofferding...

Toen Ans en Jan op hun terugreis naar Nederland onze  Luxemburgse stek voor enige dagen aandeden trof ik dan ook een goed gevulde koelkast in hun bus. Er lag van alles, maar toch voornamelijk pilsner van Moretti. Ik had het bier al eerder gedronken, en het smaakte me ook nu weer als vanouds. En toen haalde Vriend Jan die twee feestverpakkingen voor de dag. De inhoud verraste me in hoge mate. Speciaalbieren, twee blonde en een robijnrode.

Doppio Malto: een bier van het type Duitse dubbelbock (in het Engels: Golden Ale). Hoge gisting, maar wel gefilterd. Het alcoholpercentage is 7 %. Een mooie goudgele kleur heeft het bier en de schuimkraag is stevig. Je ruikt malt, hooi en iets notigs. Je proeft een tikkeltje zoet, maar dat verdwijnt snel naar de achtergrond. Blijft over malt en fruitig bitter. Middellange bittere afdronk. Stevig van body, een meer dan gemiddeld bier.

Baffo d’Oro: soort van Premium Pilsner, lage gisting dus. Net geen vijf procent alcohol. De kleur is middelgeel, goede schuimkraag. Ook hier wat hooiïgs in de smaak. Een stevige body, eigenlijk gewoon een keurig pilsner. Goed koelen…

La Rossa: tsjé, die rooie. Dat was onze favoriet. De stijl wordt zo hier en daar omschreven als Dobbelbock (ónze dubbelbock bedoelen ze dan). Maar wij vonden het eerder weg hebben van een Vlaamse Rooie. Op een terras in Dendermonde zou hij niet misstaan. Mooie amberkleur, helder, want gefilterd. De schuimkraag is stevig en lichtbruin. Bij het brouwen is geroosterde gerst gebruikt en dat ruik en proef je; citrustonen en caramel. De aromatische hop dringt zich niet teveel op. Net iets te zoet naar mijn smaak, anders zou ik het een absoluut moordbier noemen.

Lees ik mijn bierrecenties terug dan word ik een beetje verlegen. Het ziet er altijd wat opgeblazen uit maar ik weet écht niet hoe ik het anders beschrijven moet. Enfin…

Mensengoedheid, waar blijft de tijd? Alweer twee weken geleden dat we in Lier waren, dat Vlaamse stadje dat eens een voorname Vlaamse Stad was. Met een grote gotische kerk, een basiliek waardig. Met een Belfort, een begijnhof en een astronomisch uurwerk op de stadstoren. Met twee stedelijke musea en een groot plein omzoomd door terrassen.

Het was de eerste zonnige dag na een periode van nattigheid. De terrassen zaten dan ook afgeladen vol. En overal zag ik dat Pallieterbier, ik kende het niet.

Enig speurwerk leerde me dat het bier speciaal gebrouwen wordt voor de stad Lier. Door de microbrouwerij Achilles te Itegem. Die brouwerij verzorgt wel vaker van die speciale brouwsels voor particuliere opdrachtgevers. En ze doen het niet slecht…

De driebandstoter Raymond Keulemans komt van Lier, zo ook de acteur Pol Goossens (‘Allez Suuske…”) en dan nog oud-premier Gaston Eyskens. Maar het beroemdste kind van de stad is beslist de schrijver Felix Timmermans. Zijn opus magnum heet Pallieter, ij schreef het in 1916. Het boek werd wereldwijd een succes, het werd in veertig talen vertaald.

Pallieter staat voor de levensgenieter, voor de Vlaamse volksaard, Ach, brave lectuur, maar niet onaangenaam om te lezen. Ergens in ons huis slingert het boek rond, ik kon het gisteravond niet vinden, ik kan er dan ook niet uit citeren…

Enfin, de naam van het bier is hiermee wel verklaard, dunkt me. En het werd rijkelijk geschonken, dat bier. Voor zover ik kon constateren op elk van de talloze terrassen aan de Grote Markt. Ik zoek er mijn proefnotietie bij en ik lees: “Heel behoorlijke tripel, geen bijzondere kenmerken…” Het alcoholpercentage beliep een goede acht procent.

Voor zover ik me kan herinneren smaakte het bier me best, daar in het zonnetje. Niet had ik de aandrang om wat extra flesjes in te slaan en bijvoorbeeld Vriend Jan deelachtig te maken van deze vondst. Zoals ik al zei: een heel behoorlijke tripel, geen bijzondere kenmerken…

Tsjechië, Duitsland of België (en misschien ook het Verenigd Koninkrijk). Als ik me ooit nog zou laten omscholen tot Brouwmeester zou ik kiezen voor een opleiding in een van deze landen. En mijn voorkeur en vertrouwen zou uiteindelijk uitgaan naar België .

Men kan het vak leren op het niveau van de ambachtsman, maar ook kan men zich scholen als ingenieur. Vlak het niet uit, bier is “big business “

Natuurlijk leren studenten hoe ze de grote commerciële brouwerijen moeten bedienen, dat gaat nu eenmaal zo. Maar er is meer. Het wezen van goed bier wordt onderwezen, het belang van traditie en kwaliteit. Het heeft in alle drie de landen generaties van brouwers opgeleverd die zich afwendden van de grote hoop. Die kozen voor een bestaan in de marge. Die voor zichzelf begonnen omdat ze in hun ideaal (het beste bier!) meer heil zagen dan in een carrière bij Inbev, Heineken of Bavaria. En dat idealisme heeft wat opgeleverd, nou en of…

The Musketeers BVBA heet de brouwerij, ze zijn ras-Vlaams. Ze houden domicilie in Oost-Vlaanderen en ze bestaan al een jaar of dertien. Vier brouwingenieurs startten de onderneming. Met nieuwe ideeën, met een nieuwe standaard. Maar met een diepgeworteld gevoel voor traditie en kwaliteit. Belgen zijn er goed in, in het combineren van oud en nieuw. En het levert op…. De prachtige tripel van Rulles. Belgisch, maar geperfectioneerd met een moderne hop uit de V.S. Ach, er zijn zo veel voorbeelden te bedenken…

Enfin, collega Ardie kwam op bezoek. Hij bracht wat gereedschap terug. Hij deed er niks meer mee en ik zou het mogelijk weer kunnen gebruiken. ( Ardie en ik delen de gemeenschappelijke passie van het beschilderen van tinnen soldaatjes.) Als dank voor de bruikleen schonk hij me twee flessen (70 cl.) van brouwerij The Musketeers.

Ergens in de donkere krochten van mijn brein lichtte een lampje op. Ik had er wel eens over gelezen, gedronken had ik het nooit, dat bier van hullie. Het duurde even voordat ik besefte dat de brouwerij de prestigieuze prijs World Beer Cup won in 2010. Dit jaar waren ze goed voor brons.

Aangezien ik niet graag over “één nacht ijs” ga zal ik een proeverij inrichten met Vriend Jan. Je zult horen wat wij ervan vinden.

De foto is wat kapot geflitst. Dat komt omdat Ellen al op bed lag en ik het weer helemaal zelf moest doen. En ik ben niet bedreven in fotografie (maar dat wist je geloof ik al…).

Voordat ik mijn Orvalartikel publiceer nog even dit: (Ellen begint te brommen: Sinds 2006 beloof je het definitieve verhaal over Orval. Mogen we ervan uitgaan dat het medio 2016 wordt gepubliceerd?) Enfin…

Die uit het Verenigd Koninkrijk en die uit de U. S. of America zijn gek op Belgische bieren. Het is een trend die zich ontwikkelde in de jaren negentig van de vorige eeuw, maar die de laatste jaren een explosieve vorm heeft aangenomen. Ze kopen ons cultuurgoed weg. Goed voor de Belgische brouwers, minder voor de Plaatselijke Liefhebber die ik ben.

De laatste keer dat we aan de Rulles brouwerij waren lazen we drie Engelse nummerborden, twee Italiaanse en één Belgisch nummerbord op de parkeerplaats. Ook al is het daar een microbrouwerij in het midden van niemandsland, de liefhebbers weten Rulles te vinden. En ik gun het ze van harte hoor. Wat goed is verdient aandacht. Wel verwacht ik een beetje zorgvuldigheid in de omgang met ons cultuurerfgoed!

Op Engelstalige webfora vind ik recenties over het “nieuwe” bier van Rulles. En doorgaans beschrijft men dat bier dan alsof het een concurent zou zijn van de andere grote bieren van Rulles, van de Grande Dix, van de extra gehopte Tripple. En dan komt dat nieuwe bier er een stuk minder goed af. Wat een onzin! Je vergelijkt appels niet met peren, noch pruimen met abrikozen of garnalen met krab (om maar eens wat dwarsstraten te noemen).

Het “nieuwe ” bier van Rulles heet Estivale. Het is een Saison-bier. Je mag dat vertalen met seizoensbier, maar het is meer. De naam Saison staat ook voor een biertype (bierstijl). Het betreft een bier van de hoge gisting, van oorsprong gebrouwen in de late wintermaanden van de laatste resten graan. Het bier dient licht-zurig te smaken, bitter, kruidig, fruitig en droog. Het bier werd oorspronkelijk bewaard tot in de zomer, om te gebruiken als verfrisser bij de oogst op het land en het feest daaropvolgend. Het is geen zwaar bier, 6 % alcohol max… Een echte dorstlesser dus.

Estivale van Rulles bezit al die eigenschappen, je kunt zeggen dat het een type-zuiver bier is. Maar wel een van de beste kwaliteit. Ik vond het bier de laatste keer dat we in Luxemburg waren. Ik kocht drie 70 cl. flessen en nodigde bij thuiskomst Vriend Jan uit voor en proeverij. We waren het vrij snel eens: keurig bier! Dit bier zullen we nog vaker drinken, bijvoorbeeld na een verhitte aardappeloogst (of zoiets…).

• Dat bier van Rulles is in Nederland (en ook in Vlaanderen) nauwelijks te vinden. Ik blijf erover schrijven, iemand moet het toch doen…
• Saisonbieren vind je zo nu en dan wel in de Nederlandse schappen. Probeer het gerust eens uit. Bedenk dat je een fris bier koopt, maar anders dan een gewoon pilsner. En dat Saison van Rulles spant wat ons betreft voorlopig de kroon!