Tranen met tuiten…

Chef-kok van het Ministerie staat te janken achter de potten. De laatste ui van Marleen is zojuist geslacht. Zó krachtig, zóveel smaak, zóveel etherische oliën. Milde uien zijn leuk voor salades, voor verfijnde gerechten, maar voor de rest prefereert het Ministerie dit soort tranentrekkers. Ze zijn op, wat moeten we nu? De uien komen uit een kleine tuin, ze waren niet bespoten (Marleens vader heeft dit jaar de kans niet gehad). Welk ras het is weten we ook niet. Dit artikeltje heeft niet als doel de lezer te vermaken, het is een smeekbede aan de telers van het edele gewas: Help ons uit de nood!

© paul

Eet op!..

  “Voor die arme, zwangere Ellen, die zo ziek was… Heel veel liefs, Paul.” Dat staat voor in het Crumb-kookboek. Ook een datum staat erbij: 3 juli 1975. Onze collectie kookboeken bestond toentertijd uit het Groot Margrietkookboek, Mevrouw Witkop-Koning’s Eenvoudige Recepten (van Ellens moeder, van lang vóór de oorlog) en twee Spectrum pockets van de hand van Wina Born. Het Crumb-kookboek was dan ook een welkome aanvulling van onze bibliotheek. Officieel heet het : Eet op, een kookboek van Dana Crumb en Sherry Cohen, geïllustreerd door Robert Crumb. (Oorspronkelijke titel: “Eatin’it”.) Het boek verscheen in 1972 in de Verenigde Staten en een jaar later in Nederland. (Verdere gegevens vind je op het log van gisteren.) Nu, na al die tijd, is het nog steeds een heel bruikbaar boek. Het bevat hoofdstukjes over gezond eten, evenwichtige maaltijden, keukengerei en productinformatie. Kortom, een algehele introductie in de wereld van koken, óók voor iedere huidige starter. De receptuur omvat ruim 100 eenvoudige gerechten, in alle categorieën. Alles prima na te koken. De stijl is Amerikaans met een Joodse inslag , de toonzetting is humorvol. De aanschaf van het boek was voor mij niet zonder eigenbelang. Ik kook wel, maar laat liever voor me koken. En nog belangrijker: ik ben verzot op het werk van Robert Crumb. Ik wilde de plaatjes gewoon hebben. Niettemin is het boek in het verleden volop gebruikt, en niet als collecters-item. Daarvan getuigen de vet- en deegvlekken in en op het boek. Het bananenbrood was jarenlang onze favoriet. Het boek is al lang niet meer te koop. Het doet hoge prijzen in het antiquariaat. En dat komt omdat het volledig is geïllustreerd door Robert Crumb. Ruim honderd plaatjes tekende hij voor deze uitgave, waaronder het prachtige omslag. Eind jaren negentig is er wel een nieuwe Engelstalige editie verschenen. Die is nog te koop. De redactie is wat aangepast aan deze tijd, verder is alles hetzelfde. Titel: “Still Eatin’it” ISBN 0-943389-18-6 De prijs is ongeveer 18 dollar.

Sinterklaasavond…

 

Vroeger kregen wij op Sinterklaasavond, in afwachting van de pakjes en rijmen, altijd warme chocolademelk. En dan niet van dat fabrieksspul uit een pak, maar zelfgemaakt met cocao en volle melk. De chocolademelk werd altijd uitgeschonken uit deze kan. Al heel oud, handbeschilderd én vuurvast. Een erfstuk. Belangrijk vind ik de tradities die aan dit soort huishoudelijk serviesgoed hangen. Wij zetten de traditie voort en dronken ook met onze dochter op 5 december chocolademelk uit deze kan. Later op de avond kwam dan nog de bisschopswijn, maar dat vind ik eigenlijk niet lekker. We hebben die vanavond vervangen door een glaasje Glühkriek.

Eend uit de oven…

 Gisteren pas laat gegeten, er was geen tijd meer om nog te schrijven.

Eend uit de oven, gevuld met appel, panchetta (spek), ui, broodkruim en twee eierdooiers. De eend met peper en zout bestrooien en de vulling goed mengen. De vulling in de eend stoppen en dichtmaken met prikkertjes. Een ruime ovenschaal beboteren en op de bodem een laagje fijngesneden groenten; prei, wortel ui, selderij. De oven voorverwarmen op 180 graden. De eend nu 80 minuten braden. Overgiet de eend regelmatig met het braadvet. Overgiet na 60 minuten met een mengsel van 3 theelepels zout op 4 eetleples water, het vel wordt dan lekker knapperig. Na de braadtijd de eend uit de oven nog even later rusten en dan opdienen. We aten er spruitjes bij en de natuurlijk vulling. Het was een tamme Duitse land-eend van 2 kilo. Heel smakelijk maar er blijft heel weinig vlees van over. De maat is ongeveer een halve eend per persoon, de rest is bot. Toe een stukje kaas en espresso.

© ellen

 

Lamscarbonaadjes met courgette en tomaat…

Even een frisse neus gehaald en nu het vervolg. Na de zalm, lamscarbonaadjes met rode wijnsaus, erbij een ovenschoteltje van cougettes en tomaat en voor mij nog wat aardappeltjes uit de oven. (Recept rode wijnsaus zie log hazenrug) De courgettes in blokjes snijden en even smoren (in de koekenpan) in een beetje olijfolie met een teentje knoflook. Dan overbrengen in een ovenschotel en een grote tomaat in blokjes gesneden erbij doen. Samen met het aardappelschoteltje (aardappelen, overgebleven van eerder, in stukjes gesneden, besprenkeld met een beetje olie en een paar takjes rozemarijn ertussen gestoken) 10 minuten in een voorverwarmde oven. Intussen de carbonaadjes snel bakken op een hoog vuur. De rode wijnsaus gewoon onder het gedebatteer gemaakt. (Wij hebben een woon/zit/praat/keuken dus dat kan allemaal tussendoor.) Het vlees serveren met gehakte peterselie en een beetje citroenrasp. Een glas rode wijn erbij. Stukje kaas toe. En espresso met een bonbon.

© ellen

Zalm…

Het duurde vandaag lang voor het Ministerie aan eten toekwam, er werd nog uren druk gepraat en gedebatteerd, en dan te denken dat de Jongste Bediende er niet eens was. Die doet een verwen-weekend in een of andere sauna! Ik had al zo’n idee dat het laat zou worden voor we vanavond aan eten toe zouden komen, dus maar een snel voorafje; Gerookte zalm met een beetje rucola. AH heeft tegenwoordig allerlei soorten zalm. Meestal vind ik de gerookte zalm niet zo lekker, te zout en een vervelende, vieze nasmaak. Vandaag was er keuze uit zalm op eikenhout, of appel- beukenhout gerookt. Dat leek me wel spannend. De laatste gekozen. De zalm was lekker, zonder dat vreemde nasmaakje. Maar ook een beetje “droog” en toch nog te zout!. Jammer. Geserveerd op (getver) een bedje van rucola! Er lag dus een beetje rucola onder de zalm. Met een schijfje citroen. Ik heb wel eens speciaal gerookte zalm gegeten (natuurlijk in Luxemburg). Wilde zalm uit Ierland, gerookt op eikenhout, die was echt zó lekker!!! Geen zweem van conserveringsmiddellen of andere geurtjes / smaakjes, waarom kan dat hier toch niet? Nu eerst even wandelen met hond Max, sleutel niet vergeten, en dan beschtijf ik de rest van de maaltijd.

© ellen

 

Tastevin en oud geld…

Het was weer druk op het Ministerie, zoals altijd op zaterdag. Ook de Keizer van Monera was present. En dit keer met iets heel bijzonders; een Tastevin! Paul legt later uit hoe en wat over de tastevin. Maar ik laat de tastevin die Gerard heeft gesmeed, alvast zien. Heel mooi, en gemaakt van “oud geld”. De lepel is gesmeed uit een oude zilveren rijksdaalder, voor het steeltje heeft hij een staafje zilver moeten kopen. Gerard is er helemaal klaar voor, hij kan gaan prûve.

© ellen

Supermarktwijngids…

wijn 005
Het zal de lezer beslist ooit gebeurd zijn, het Ministerie overkwam het in ieder geval regelmatig. Je staat voor de schappen in de supermarkt en weet niet welke wijn te kiezen. En altijd weer dezelfde afwegingen: kan deze witte wel bij die maaltijd, betaal ik niet te veel voor die rode of moet ik misschien iets hoger in prijs om verzekerd te zijn van betere wijn? Of mogelijk nog interessanter: is deze spotgoedkope wijn wel te pruimen? Je weet het niet. Proeven is de beste remedie tegen dat getwijfel. Maar je kunt bezwaarlijk álles proeven. Hoe vaak bleek na aanschaf dat het Ministerie toch weer de foute keus had gemaakt? En dat, terwijl de oplossing voor het euvel al enige jaren voor handen is! Er bestaat een Supermarktwijngids. Auteur is Nicolaas Klei en hij heeft zijn sporen in de wijnjournalistiek al lang verdiend. Klei leidt ons naar de lekkerste wijnen in het schap, wit, rosé en rood. Een week of twee geleden verscheen de nieuwe editie (2006, geheel herproefde uitgave) bij Uitgeverij Podium. De prijs is ongeveer twaalf euro. Nicolaas Klei schrijft prettig, met de nodige humor, en hij is kritisch. Hij beschrijft is klare taal de kwaliteit van álle wijnen per supermarktketen. Het boek is voorzien van handige overzichtstabellen, een top-tien en een lijst van wijnen waarvoor het de moeite waard is “om te fietsen”. Alles gerangschikt naar rood, wit en rosé. Aanschaf kan nauwelijks nog fout. (Zowel van boek, als later van de wijnen.) Voor het Ministerie is de wijngids een belangrijk instrument geworden, hopelijk binnenkort voor de lezer ook.

© paul

Zeeduivel met sinaasappel en venkel…

 Ik had nog een mooie zeeduivel in de diepvries. We hebben al weer even geen vis gegeten dus hoog tijd. Zeeduivel is niet zomaar een visje, zeeduivel heeft een kop die twee derde van zijn lichaam beslaat en geen gewone graten. Dus een makkelijke vis om te eten. Ze noemen hem ook wel “hamvis” omdat de ‘graten’ lijken op botjes en de vis een mooie stevige structuur heeft. De smaak is voortreffelijk. De vis komt voor vanaf Noorwegen tot het midden van Afrika en ook in de Middellandse zee.

Een mediterraan recept vandaag: 1 kleine zeeduivel in mootjes van ongeveer 3 cm, boter/ olijfolie, 1 venkelknol heel fjngesneden, 1 sjalotje fijn gesnipperd, 1 schoongeboende sinaasappel in dunne plakjes, een paar drupjes Pastis / Pernod / Ricard, witte wijn, zwarte peper en zeezout.

Verwarm de oven voor op 200 graden. Smelt een beetje boter in een pan en stoof de sjalot en de venkel heel even glazig. Neem een platte ovenschaal en bedek de bodem met dit mengsel. Leg de moten zeeduivel erop en de sinaasappelschijfjes ertussen. Druppel nu een heel klein beetje Pastis over de vis, dan peper en zout, een scheutje witte wijn en een beetje olijfolie. Zet de schaal in een voorverwarmde oven op 200 graden, ongeveer 20 minuten. Wij aten er een salade van rucola bij, en voor mij groene brede pasta. Kaas toe. En daarna espresso. (met een bonbon, ik had zin in zoet vandaag maar bonbon viel tegen)

© ellen