23 april 1516. Vandaag op de kop af 490 jaar geleden vaardigde Hertog Willem de Vierde van Beieren het Reinheitsgebot uit. Het gebod regelde aan de ene kant de prijs van bier, en aan de andere kant de inhoud. Het is de oudste warenwet ter wereld. Bepaald werd dat bier alleen gebrouwen mocht worden van water, gerst en hop. Door de jaren heen namen steeds meer Duitse staten het Reinheitsgebot over en in 1906 gold het voor heel Duistland. Een van de gevolgen was dat typische streekbieren die op andere wijze en met andere middellen gemaakt werden geen bier mochten heten. Of bij voorbeeld dat Tsjechische brouwerijen verschillende bieren moesten brouwen. Eén soort voor thuis, een andere voor Duitsland. In 1926 werd er een nieuwe bierwet uitgevaardigd waarin het Reinheitsgebot werd opgenomen, maar ook wat versoepeld. Die wet geldt in grote lijnen nog. Strikt genomen was het nooit mogelijk om volgens het Reinheitsgebot te brouwen. Er is namelijk géén sprake van gist en dat is toch een onontbeerlijk bestanddeel. Brouwers losten dat op zoals ze het altijd al hadden gedaan, namelijk door de (gist)koek die van het oude brouwsel was over gebleven bij het nieuwe te doen.
Wordt door huidige bierdrinkers vooral het belang voor de smaak als voornaamste reden aangegeven om bij het Reinheitsgebot te zweren, oorspronkelijk lag er iets anders aan ten grondslag. Rogge en tarwe waren edeler granen, ze dienden beschikbaar te blijven voor het bakken van brood. De achtergrond bij deze gedachte was dat al die edelen en landbezitters die schatplichtig waren aan het opperste gezag geen goed meel achter zouden kunnen houden onder het mom het al verbruikt te hebben in het bierbrouwproces. Met name in tijden van misoogst, oorlog en hongersnood dienden ze het goede graan tegen vastgestelde prijzen aan de noodruftige bevolking beschikbaar te stellen. Een andere reden was dat er bij het bierbrouwen allerlei zaken gebeurden die schadelijk konden zijn voor de bevolking. Zo werd bier bijvoorbeeld “opgepept”met psycho-aktieve stoffen als bilzenkruid, dolle kervel en gagel. Krijtmeel werd gebruikt om zuur bier weer wat genietbaar te maken, roest om bier te kleuren en vliegenzwam om de smaak te verfijnen. Het Reinheitsgebot maakte een einde aan deze zaken. Mocht er dan geen (in Beieren zeer populair) tarwebier meer gebrouwen worden? Natuurlijk wel, je moest er de Hertog alleen fors voor betalen. Heel veel Duitse bierdrinkers zweren nog steeds bij bieren die het predikaat Reinheitsgebot dragen. Ik ben meer van de Belgische traditie. Het kan me niet schelen waar het bier van gemaakt is, als het maar eerlijk, zuiver en met zorg gebrouwen is. Sinds 1994 viert men in Duitsland op 23 april de Dag van het Duitse bier. Klik op de streep en je vindt de oorspronkelijke tekst van hetReinheitsgebot en de Nederlandse vertaling.
Zie ook: meer Reinheitsgebot…
© paul
