“To go hopping” was in tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw een
geliefde bezigheid voor arbeidersgezinnen uit de grote industriesteden van het
Verenigd Koninkrijk. In de korte vakantieweek die de bazen hun werkvolk gunden
trok men er met het gezin opuit, naar East Anglia, naar Cornwall. Voor kost en
inwoning werd gezorgd. Wel was het de bedoeling dat het gezin zich een deel van
de dag inzette bij de hopcampagne, er moest geoogst worden. Je kunt je er
vandaag de dag weinig meer bij voorstellen, maar het was voor de stadse
bleekneuzen dé manier om nog eens buiten te komen.
Het is alweer een maandje terug dat we belandden op het landgoed Croy, nabij
Aarle-Rixtel. We gingen eigenlijk voor de schapen maar kwamen uiteindelijk bij de hop uit. Die wordt daar
gekweekt ten behoeve van het Croy bier Men probeert bij het brouwproces
(dat in België plaats vindt) zoveel mogelijk gebruik te maken van plaatselijk
gekweekte gewassen. Een aantal boeren uit de direkte omgeving van Aarle-Rixtel
staan garant voor de lokale graanproductie. Een loffelijk streven lezer, hoewel
ik niet geloof dat de hopvelden voldoende opbrengst leveren om de hele
bierproductie te voorzien. Zoveel staat er nu ook weer niet.
Hop is een onmisbaar bestanddeel bij het brouwproces van de meeste bieren
(maar niet alle…). Aan het eind van de zomer leveren de vrouwelijke planten
grote “bellen”. Ze worden geplukt en gedroogd. Die bellen bevatten klieren die
een olieachtige, bittere stof bevatten, genaamd Lupuline. Oorspronkelijk is men
ooit begonnen met hop toevoegen omwille van conserverende en antiseptische
werking van de bitterstoffen. Later kreeg de smaaksensatie van het bitter steeds
meer waardering. Bier van alleen granen wil nog wel eens laf en weeïg smaken,
met hop krik je de smaak dan fors op.
Voor Nederland geldt dat hop uit Duitsland en België komt, maar vooral toch
uit Bohemen. De Boheemse hop heeft een verfijnder aroma en wordt beschouwt als
de beste ter wereld (samen met die uit Hongarije, maar dat is in feite dezelfde
hopcultuur). Van oorsprong werd er ook in Nederland hop gekweekt. Je vindt het
woord hop op talloze plaatsen terug in toponiemen. Denk maar aan het Hopveld in
het zuid-oosten van ons dorp (Gemert). Omwille van de matige kwaliteit is de
hopcultuur verdwenen. Nieuwe rassen zouden echter geschikt zijn voor onze grond
en ons klimaat en zo wordt er dan ook weer her en der in den lande
geëxperimenteerd. Zie maar bij Croy, zie maar bij Gulpen.
In de meeste teeltgebieden is bij wet geregeld dat zodra het geslacht van de
planten duidelijk is, men ertoe over gaat de mannetjes te vernietigen. Worden de
vrouwtjes bevrucht, dan ontwikkelen ze namelijk zaden die een stof bevatten die
het schuim van het bier afbreekt. In Engeland geldt die regel niet, vandaar dat
flinterdunne laagje schuim op hun traditionele bieren.
Hop wordt overigens ook medicinaal toegepast. Het is slaapverwekkend,
rustgevend en het bestrijdt ongemakken bij de menopauze.
In België worden de ondergrondse scheuten op de hopwortel in het vroege
voorjaar geoogst. Het is een delicatesse.
Zodra de hop van Croy bellen heeft gaan we ze fotograferen. Je zult het
zien.
© paul
