Het klinkt pathetisch, misschien elitair (linkse hobby?) en niet helemaal van deze wereld, maar ik probeer me aan het adagium van de UITknop te houden. En dat lukt me heel behoorlijk. Natuurlijk realiseer ik me dat ik op deze manier verstoken blijf van zaken die ik eigenlijk wél wil zien, wél wil horen. Maar ik kan het niet opbrengen om voor de buis te gaan zitten wachten tot er iets voorbij komt dat van mijn gading is en in de tussenliggende tijd alle trivia van de wereld te moeten konsumeren.Het Ministerie heeft de televisie uit de woonkamer verbannen, al ruim dertig jaar geleden, dat helpt. De maatregel beschermt tegen landerig misbruik van tijd en werkt aan het behoud van relaties.

Om toch niet helemaal verstoken te blijven van het miniscule beetje waardevols dat zo nu en dan via de kabel naar onze woonst wordt gezonden maken we gebruik van een opnameapparaat. Het vergt wat leeswerk (in de VPROgids) en zorgvuldig kiezen, maar voorts is de kans niet denkbeeldig dat je nu en dan een juweeltje kunt conserveren om op gepaste tijd af te spelen. Vanavond was er tijd om zo’n juweeltje terug te kijken. De documentaire Bedankt & merci van het Vlaamse duo Kat Steppe & Nahid Shaikh, onlangs uitgezonden door het tweede Vlaamse publieksnet Canvas.

Bedankt & merci vertelt het verhaal over vijf Belgische volkscafés, dorpscafés, in de Vlaamse Westhoek. Het verhaal van de uitbaters, de jongste 75 jaar, de oudste 86. De film vertelt ook het verhaal van de klanten die vastgelijmd zitten aan de toog en de tap, het verhaal van een uitstervende sociale gemeenschap waar niemand zonder de ander kan leven. In indukwekkende en vaak verstilde beelden word je deelachtig gemaakt van vriendschap, van verlangen in de tijd, van eenzaamheid, van humor en bespiegeling. En soms van melancholische troosteloosheid. Een recencent van Cinenews.nl beschreef het als volgt: De tijd, en wat die aanricht in de lijven en hoofden van de personages, dat is het thema van deze film.

Ik ken ze, die cafés. Of liever, ik kende ze. Want ook hier, net over de grens in de Kempen, had je ze. En ook hier verdwenen ze in rap tempo. Gesloten wegens overbodigheid, soms vervangen door een modern etablissement. Verdwijnend cultureel erfgoed…

Het affiche van de film heb ik wat lompgroot geplaatst, ik vind het zo mooi. De foto toont één van de uitbaters, bezig met de dagelijkse routine: het doodslaan van de talrijke vliegen.

Bedankt & merci is waarlijk een juweel, gemaakt in 2009 en uitgebracht in 2010. Over de makers weet ik weinig te vertellen, ik vond geen informatie. (Behalve dat ze twitteren, maar dat doe ik dan weer niet…) Het afgelopen jaar draaide de film in de Belgische theaters en op festivals. En eindejaar verscheen hij dus op de Vlaamse televisie. Binnenkort komt de DVD uit.

Het is te hopen dat een verlichte ziel in Hilversum deze film voor uitzending aankoopt. Hij of zij zal er een hoop mensen plezier mee doen, en in ieder geval mijn vertrouwen in de Nederlandse treurbuis weer een beetje opkrikken.

© paul