Het Ministerie wordt de laatste dagen bestookt met vragen, maar nooit komt er nu eens eentje binnen via het log. Zo ook werd de volgende vraag, afkomstig uit de burelen van Holland Casino’s, telefonisch gesteld. “Is een tomaat groente of fruit, en hoe zit dat bij de aardappel.” Tja…
De woorden groen, groente en groeien zijn etymologisch nauw aan elkaar verwant. De woorden uit de kop van dit artikel komen uit het Oudsaksich, Oudduits en het Fries, en vinden hun oorsprong in het Germaanse stamwoord GRUOEN dat zowel staat voor de kleur, het gewas en het groter worden.
De Dikke van Dale geeft 3 betekenissen voor het woord groente, waarvan alleen de derde verklaring hier relevant is. Groente is plantaardig voedsel voor de mens, moeskruid, als gewas (rauw en gekookt). (Dat schiet dus niet echt op..) Wikipedia is gelukkig wat duidelijker. Groente is een eetbaar plantendeel. Zij gaan verder: Afhankelijk van het plantendeel spreek je van blad-, stengel-, knol-, wortel- en bloemgroente en verder van peulvrucht en vlezige vrucht. Vanuit de plantkunde bezien heeft fruit uitsluitend betrekking op de (schijn-)vrucht, terwijl groente betrekking kan hebben op alle eetbare delen van de plant.
In de tuinbouw geldt dat alles wat aan een kruidachtige plant groeit groente is en alles aan een houtachtige is fruit. Uitzondering op de regel is de aardbei, dat is fruit. Waar het hier om dient te gaan is de culinaire definitie: Het verschil tussen groente en fruit is niet zozeer welk plantendeel het betreft, maar of het bij de hoofdmaaltijd respectievelijk als nagerecht dan wel los van de maaltijd wordt gegeten.
Met andere woorden: stoof je de tomaat om die dan samen met de lamsbout op tafel te brengen, dan heb je het over groente, eet je je tomaat uit het vuistje, dan eet je fruit. In 1893 besliste overigens de Hoge Raad van de Verenigde Staten dat de vrucht van de tomaat wettelijk als groente (en dus niet als fruit) beschouwd moet worden. Wij kennen zoiets, geloof ik, niet. Het officiële leerboek voor de groentenbranche heet: Aardappelen, Groenten, Fruit. Met andere woorden: de aardappel heeft in Nederland een apparte status, het is bij ons een basisvoedingsmiddel. Kom je bijvoorbeeld in Frankrijk en bestel je een gerecht dat door twee soorten groente wordt begeleid dan is de kans groot dat één van de twee een aardappelgerecht is. Ik houd het erop dat aardappelen knolgroenten zijn. Overigens staan in het genoemde AGF-leerboek de tomaten ingedeeld bij de groenten (blz. 101).
© paul
