We hebben er drie, vijzels. Dat is niet uit verzameldrang, maar omdat ze verschillend zijn en elk een eigen doel dienen. Vijzels gebruik je om dingen mee fijn te maken. Andere manieren dan vijzelen zijn: hakken, snijden en zo verder. Je gebruikt messen, een bijl, een wiegijzer, de koffiemolen, roerzeef, staafmixer of keukenmachine. Waarom zou je een vijzel gebruiken als het ook elektrisch kan? Om de doodeenvoudige reden dat staafmixer en keukenmachine véél kunnen, maar ook een aantal dingen niet. Het typische aan vijzelen is dat je de ingrediënten vermorzelt. Je breekt de structuur van de celwand van de ingrediënten en dat is in een aantal gevallen noodzakelijk en met geen ander “modern” keukenhulpmiddel te doen. Probeer een aïolie te maken in een keukenmachine en je zult zien dat het niets wordt. Wel krijg je een min of meer bruikbare knoflooksaus, maar aioli is het niet! (zie log 17 februari 2006). Mayonaise kun je in de vijzel maken, maar ook papjes van ansjovis, knoflook en zeezout. Enfin, bedenk ‘t maar. Pesto kun je maken in een keukenmachine, maar uit de vijzel is-ie beter. De vijzel van vandaag is bij uitstek geschikt voor bovengenoemde sauzen. We vonden hem op de markt in Helmond, waar sinds geruime tijd alweer een Portugees echtpaar staat met mooie keramieke handel, geconserveerde etenswaar en wat kruiderij. Bloedworsten uit Alentejo, gedroogde tomaten uit Extramadura, tahines uit Marocco, dat soort handel. En Natuurlijk deze vijzel. Hij is gebakken in Portugal. Het keramiek is vrij hard en het is geglazuurd. De doorsnee van de binnenkant is 12 centimeter.De stamper is van hout. Hij kostte zestien euro. Het karakter van de vijzel (geglazuurd aardewerk) maakt dat hij voor een aantal dingen niet geschikt is. Wanneer je bij voorbeeld peperkorrels wilt pletten, of andersoortige harde zaken, dan loop je de kans dat je de vijzel en de stamper beschadigd. Daarover morgen meer.
© paul
